یادی از آشفته و پریش

پدر به عشق پسر تاب نیاورد

درگذشت شاعرانه «آشفته» و«پریش» 

 استاد بهرام سیاره متخلص به «پریش» ساعت هشت صبح روز بیستم امردادماه در 67 سالگی در شهرضا درگذشت و پدرش استاد قاسم سیاره متخلص به «آشفته» نیز ساعتی بعد بدون آگاهی از مرگ فرزندش همسفر وی شد. به گزارش مهر، امید سیاره در خصوص نحوه مرگ شاعرانه این دو ادیب برجسته گفت: باوجود اینکه در خصوص مرگ برادرم پریش که ساعت هشت روز پنجشنبه به دیار باقی شتافت، هیچ اطلاع‌رسانی به پدرم «آشفته» نشد، ساعتی بعد پدرم نیز همسفر برادرم شد و به راستی که آنان یک روح در دو کالبد بودند و ارتباط روحی به قدری عمیق بود که با هم رفتند و مشیت الهی بر این بود که پدر داغ مرگ پسر را نبیند.

گزارش سفر به لرستان

گزارشی از دژ سپهر سپهران و گردشگری در استان لرستان

پیشکش به روان پاک ارتشی خویشاوند شادروان چنگیز طولابی که برای سفر به زادگاهش خرم آباد لرستان مشوق من بود و به تازگی در بندر بوشهر رخ در نقاب خاک کشیده است. دکتر محمود دهقانی

خرم آباد مرکز استان لرستان در جنوب غربی کشور در میان دره های زاگرس قرار گرفته و از این منظر از زیباترین مراکز استان های کشور است. لرستان با ساختمان های تاریخی و آثار باستانی با ارزش، یکی از مستندات برجسته فرهنگی ایران است. با وجود غار و اشکفت های فراوان و چشمه سارها و اشیاء بدست آمده در این ناحیه از کشور چنین پیداست که از هزاره ها پیش از میلاد مسیح محل سکونت انسان بوده است.  با پیشرفت علم و تکنولوژی و همچنین پیدایش دانشکده ها و مراکز علمی در کشور به پژوهش های گسترده تر بدون آب و تاب نیاز است تا پرده بر نکات کشف نشده در این استان بردارد. از ریشه و دنباله آنچه مورخان و پژوهشگران ایرانی نگاشته اند و با اطلاعاتی که از پژوهش های اروپائیان از روزگار گذشته در مورد این ناحیه در دست است و با دعوت و برقراری رابطه های بین دانشگاه های ایران با کشورهای گوناگون نکات پوشیده باستانی بیشتر از پیش برملا می شوند. اما شوربختانه آنچه که می بایست به آن تجربیات تلخ تر از ذقنبوت نام نهاد این که در بازار شوم تاراج میراث های کشور دست به هر گونه کنکاش تا به امروز بجز پشیمانی و حسرت ملی چیزی به بار نیاورده است. گوئی سرنوشت چنین رقم خورده که ما باید اشیاء و لوحه ها و گل نبشته های تاریخی دودمان های گذشته این سرزمین را با ساز و کرنا از موزه های بیگانه به صورت موقت قرض کنیم. 

وضعیت بحرانی در آتشگاه اصفهان!

هشت پیشنهاد برای نجات آتشگاه اصفهان 

شاهین سپنتا 

 

اصفهان شهری کهنسال به دیرینگی تاریخ ایران است و آتشگاه بنایی خشتی به قدمت اصفهان که بر فراز کوهی به همین نام، در هشت کیلومتری غرب اصفهان در مسیر اصفهان به نجف‌آباد و در نزدیکی منارجنبان واقع است و از فراز آن زیباترین چشم‌انداز کرانه‌های زاینده‌رود و بیشه ناژوان و باغ‌های سرسبز پیرامون آن را می‌توان دید. دیرینگی و شرایط ویژه آتشگاه بهترین گواه بر این ادعاست که این بنا بیش‌تر از هر بنای تاریخی دیگری در اصفهان نیازمند مراقبت است، اما شواهد نشان می‌دهد که کمتر از هر بنای دیگری در اصفهان مورد حفاظت قرار می‌گیرد. برای برون‌رفت از این وضعیت خطرناک، اجرای هشت راهکار ضروری به شرح زیر پیشنهاد می‌شود:  

بحران آب زاینده رود در گفتگو با هومان خاکپور

گناه بحران آب را بر گردن خشکسالی نگذاریم

گفتگو با هومان خاکپور – بخش نخست

معصومه شهباز

 آب مصرفی 386 روستا در استان اصفهان از طریق سیار تامین می‌شود؛ رگ حیاتی شهر اصفهان خشک شده و کشاورزی در شرق رو به نابودی است. اینها همان دغدغه‌های هستند که مسئولان این استان را بر آن داشته  تا تونل های انتقال آبی چون بهشت‌آباد و گلاب را کلنگ بزنند. از سال‌های گذشته تمرکز صنایع پر مصرفی چون فولاد و ذوب آهن در اصفهان و در پی آن رشد بی امان این شهر، سبب احداث تونل‌های انتقال آب کوهرنگ از زاگرس جهت تامین آب مصرفی صنعت و شرب شد. آن سوتر، در حالی که آب در پشت سدهای استان چهارمحال بختیاری و در معرض تبخیر ذخیره شده؛ بیش از 200 روستا در چهارمحال بختیاری با تانکر آبرسانی می شوند. معضل بیکاری در این استان، وابستگی معیشتی به جنگل‌های زاگرس را دامن زده و در حال حاضر این جنگل‌ها از یک سو با دخالت انسان و دام و از سویی دیگر با غرق شدن در دریاچه سدها متزلزل شده اند. جنگل‌هایی که به گفته کارشناسان 40 درصد از آب کشور را تامین می‌کند. با وضعیتی که جنگل‌های زاگرس دارند، نباید بحران بی‌آبی در کشور پدیده‌ای دور از انتظار باشد. بحرانی که مسئولان، خشکسالی را دلیل اصلی آن می‌دانند. اما آیا به راستی خشکسالی دلیل اصلی بحران آب در کل کشور و خصوصا در استان‌های چهارمحال بختیاری و اصفهان است؟ در پاسخ به این پرسش، هومان خاکپور فعال محیط زیست و منابع طبیعی گفت: «سرزمین ما در نوار خشک زمین (نوار 35 درجه شمالی) قرار دارد؛ بنابر این خشکسالی برای این سرزمین یک پدیده کاملا طبیعی به شمار می‌آید. در واقع باید سال‌هایی که ترسالی وجود دارد، یک مقدار عجیب و غریب باشد و به صورت یک پدیده غیر طبیعی با آن برخورد کنیم؛ ولی متاسفانه الان به گونه‌ای شده که هرگاه  شرایط بحرانی ایجاد می شود، همه چیز را گردن خشکسالی می اندازیم. درست است که خشکسالی وضعیت بحران آب را در کل کشور تشدید کرده ولی واقعیت این است که گناه اصلی بر گردن خشکسالی نیست بلکه باید گفت گناه اصلی به گردن مدیریت غلط ما در حوزه منابع آبی است.»

نقشه حریم آتشگاه اصفهان

نقشه، ضوابط و مقررات حریم آتشگاه اصفهان

به شماره ثبت 380، مصوب کمیته حرائم سازمان میراث فرهنگی  6/9/ 1378 

  

 الف) ضوابط حریم اثر:

1- هرگونه اقدامی که منجر به تخریب عرصه اثر تاریخی گردد، ممنوع است.

2- هر نوع دخل و تصرف در عرصه اثر اعم از حفاری، مرمت، توسعه، تعمیر، تجدید و تغییر در نحوه استفاده از اثر در تمام یا بخشی از آن بدون صدور مجوز و نظارت از سوی سازمان میراث فرهنگی کشور ممنوع است.

ب) ضوابط حریم درجه یک:

1- این محدوده به صورت باغات و زمین کشاورزی باقی مانده و هرگونه ساخت و ساز و احداث بنا در آن ممنوع است.

2- در صورتی که در جهت استفاده از وسائل کشاورزی و نیاز کشاورزان  به انبار و غیره نیاز وجود داشته باشد ساختن انبار، محل وسائل کشاورزی و ماشین آلات، استراحتگاه و امثالهم  با تایید و نظارت سازمان میراث فرهنگی کشور در محدوده حریم درجه یک قابل اجرا خواهد بود. 

از خانه نواب تا آتشگاه اصفهان ...

چون دوست دشمن است، شکایت کجا بریم!؟

ایران‌نامه – شاهین سپنتا: این روزها خبر تخریب و سوزاندن خانه نواب و همچنین آغاز عملیات ساختمانی در حریم آتشگاه اصفهان، دو خبر مهم و نگران‌کننده‌تر از میان صدها خبری است که روزانه درباره تخریب و تهدید میراث فرهنگی در اصفهان منتشر می‌‌شود. در مورد خانه نواب، اسفندیار حیدری‌پور مدیر کل میراث ‌فرهنگی اصفهان اعلام کرده است که از عاملان تخریب و آتش‌سوزی این خانه تاریخی شکایت خواهد کرد تا به استناد مواد 558 و 560 قانون مجازات اسلامی نسبت به تعقیب و مجازات عاملان تخریب و به آتش کشیدن آن اقدام شود و به زودی پرونده شکایت از این افراد در دادسرای عمومی و انقلاب اصفهان بررسی خواهد شد. حیدری‌پور در ادامه تاکید کرده است که: حفظ و حراست از آثار تاریخی و فرهنگی کشور در جهت حفظ هویت فرهنگی جامعه و تبدیل این آثار ارزشمند به ثروت ملی از وظایف عمومی آحاد ملت ایران است و برخورد با متخلفان امری ضروری و لازم است. 

بازخوانی بیتی از شاهنامه

«هنر نزد ایرانیان است و بس!» در شاهنامه فردوسی

شاهین سپنتا 

شاهنامه شناسنامه فرهنگی ایرانیان و سند هویت ملی ماست؛ اما گاه در خواندن آن چنان دچار برداشت اشتباه می‌شویم و بیت‌های آن را نابجا به کار می‌بریم که ناخواسته زمینه‌ بازگویی بدترین سخنان ناروا را به فردوسی و شاهنامه‌اش فراهم می‌آوریم.  

در این راستا، بسیار دیده‌ایم برخی از دوست‌داران فرهنگ ایرا این مصراع از شاهنامه «هنر نزد ایرانیان است و بس!» را نشانه تفاخر و برتری ایرانیان در انواع هنر نسبت به دیگر ملت‌ها می‌دانند. برای نمونه:

«...دیر زمانی‌ست که از حاکمیت نظریه "هنر نزد ایرانیان است و بس" می‌گذرد و گویا تاریخ مصرف آن دیگر به پایان رسیده ؛ در کشوری که زمانی مهد هنر محسوب می​شد فعلا هنر نزد بخش اعظم مسئولین و دولت‌مردانش مشکلی بغرنج تلقی شده و انگار دیگر باید گفت: "هنر مشکل ایرانیان است و بس!". بسیاری از سیاست‌مداران کشور در جناح‌های مختلف، هنر این زمان را جز حربه فرهنگ بیگانه و دشمن نمی​پندارند...» ¹¹ (بخشی از بیانیه انجمن منتقدان و نویسندگان خانه تئاتر درباره مشکلات تئاتر کشور،21/3/90)

و یا : «...هزار بار این جمله را شنیده‌ایم که: "هنر نزد ایرانیان است و بس". هزار بار گفته ایم که هنرمندیم و هنر دوست و هنرپرور و هزار بار فخرفروشی کرده‌ایم و بر خود بالیده‌ایم و گفته‌ایم که هنر نزد ماست و با افتخار، کلمه‌ای بر افتخاراتمان افزوده‌ایم که: «و بس!». انگار همه چیز را به حد اعلای آن خلق کرده‌ایم و حالا به تماشای پایان هنرمندی‌مان نشسته‌ایم و وای که چقدر هنرمندیم! چقدر قدر هنر را می‌دانیم و آن را ارج می‌نهیم. سالن‌های سینمایمان روز به روز خالی‌تر از پیش می‌شوند و دیگ هنر هفتم ما چند سالی است، ته گرفته است. تیاترمان که سال‌‌های سال است در چند سالن کوچک و چند جشن و جشنواره فرمایشی و سفارشی محدود شده و هنوز به جوانی نرسیده، نفس‌های آخر را می‌کشد و جای خالی معماری و هنر ساخت ایرانی را به راحتی می‌توانیم در لابه‌لای غول‌های آپارتمانی شهرها ببینیم. نقاشی و خط و موسیقی و ... آه که جای همه شما چقدر در خانه‌های ما خالی است. جای شاهنامه و حافظ را هم سال‌هاست به تلویزیون و برنامه‌های پرمحتوای  (!)این جادوگر در همه جا حاضر، داده‌ایم. همه هنرها را بوسیده‌ایم و روی تاقچه گذاشته‌ایم که دیگر حتی تاقچه‌ای هم برای به یادگار گذاشتن چیزی در خانه‌هامان نداریم...»¹² (مهدی نصیری، روزنامه قدس،21/5/87)

 به نظر می‌رسد این نگاه سطحی به شاهنامه یا استفاده دلخواه از ابیات آن بدون رویکرد منطقی و وفادار به متن اصلی، ابزاری در دست بدخواهان ایران است تا بر ایرانیان و به ویژه فردوسی و شاهنامه بتازند و فردوسی را به ناروا «ناسیونالیستی فاشیست» و «ملی‌گرایی نژادپرست» بخوانند و یا در جایی بنویسند: «...هنر نزد ایرانیان است و بس”! شوونیست‌های ایرانی هرجا که کُمیت‌شان لنگ می‌شود و مدرکی برای هنرمندی اسلاف خود نمی‌یابند، به این گفته شاعر بزرگ‌شان متوسل و غرق افتخار می‌شوند!...» 

تجاوز آشکار به حریم آتشگاه اصفهان

آغاز ساخت هتل در حریم آتشگاه

تخریب منظر نماد تاریخی پایداری سرزمین سپاهان

ایران نامه – شاهین سپنتا: ساخت مجتمع تجاری - اقامتی در حریم درجه یک آتشگاه اصفهان آغاز شد. با وجود اعتراض دوستداران اصفهان و مخالفت سازمان میراث فرهنگی نسبت به هرگونه ساخت و ساز در حریم درجه یک آتشگاه اصفهان، نه تنها شهرداری از صدور مجوز ساخت هتل و مجتمع تجاری در نزدیکی آتشگاه خودداری نکرده است بلکه شرکت پیمانکار مراحل اولیه ساخت هتل را آغاز نموده است. در چند روز گذشته کار تخریب خانه قدیمی و مسطح نمودن زمین و نصب تابلوی کارگاه ساختمانی در زمین مقابل آتشگاه صورت گرفته است و در صورت عدم جلوگیری از این تخلف آشکار به زودی مرحله گودبرداری و بتون ریزی نیز انجام خواهد شد. طبق تابلوی نصب شده در محل، کاربری پروژه تجاری (هتل آتشگاه)، کارفرما: گلکار و شرکاء، تعداد طبقات: 6 طبقه، ارتفاع: 14 و نیم متر، متراژ کل 7433 متر، نوع سازه: فلزی، طراح و ناظر معماری: سید رضا موسوی، ناظر سازه: عبدالعلی تابش، ناظر تاسیسات: حسن شادفر، برق و مکانیک ایرج رحمتی خواهند بود.

یادی از سردار ملی و سالار ملی

ستار خان، سردار ملی  

سروده ای پرشور با صدای بانو هما ارژنگی را در اینجا بشنوید