ایران نامه

ایران نامه، پایگاه آگاهی رسانی میراث فرهنگی و طبیعی ایران و جستار های ایران پژوهی

ایران نامه

ایران نامه، پایگاه آگاهی رسانی میراث فرهنگی و طبیعی ایران و جستار های ایران پژوهی

نغمه اصفهان با صدای شهریار بلوچستانی


نغمه اصفهان، پس از 70 سال فراموشی به گوش رسید! 



نماهنگ نغمه اصفهان با صدای شهریار بلوچستانی را در اینجا بشنوید و ببینید


سال هاست که تصنیف جاودانه "به اصفهان رو " با صدای تاج و سروده بهار در وصف "تبعیدگاهش، یگانه اثر ماندگاری است که دوستداران این شهر تاریخی زیر لب زمزمه می کنند. اما کمتر کسی به یاد دارد که همزمان با آن، "سرود اصفهان" کار مشترک حسین گل گلاب و روح الله خالقی، ساخته و اجرا شد و اکنون پس از گذشته 70 سال این اثر با صدای شهریار بلوچستانی زنده شده است.

 

ادامه مطلب ...

سرودها و ترانه های ایران زمین: 32) تو را ای کهن بوم و بر دوست دارم


چرا با خواندن "تو را ای کهن بوم و بر دوست دارم" مخالفت شد !؟

ایران نامه- شاهین سپنتا: آلبوم موسیقی «تو را ای کهن بوم و بر دوست دارم» با هم‌خوانی محسن کرامتی، هنرمند برجسته آواز و ردیف‌دان موسیقی دستگاهی ایران و بانو نوشین طافی و با آهنگ‌سازی «پیمان خازنی» در ژانر موسیقی ملی و مبتنی بر موسیقی ردیف دستگاهی و نگرشی ارکسترال، منتشر شد.

پس از انتشار «تو را‌ ای کهن بوم دوست دارم» ، آیت‌الله نوری همدانی و آیت‌الله مکارم شیرازی از مراجع تقلید مقیم قم به نشر آن اعتراض کرده و گفتند: «حرف و صحبت متعارف زنان با رعایت موازین اسلامی اشکالی ندارد، ولی آوازه‌خوانی با هیچ وسیله‌ای نمی‌تواند معمول شود و جلوی آن را می‌گیریم. خواندن زن و موسیقی زن در برابر مردان بر اساس قرآن کریم حرام است و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی حق ندارد چنین کاری کند و مردم ساکت نمی‌مانند.»

 

ادامه مطلب ...

نغمه اصفهانی: همبستگی و ستارگان هنر


عشق به ایران در آثار نغمه اصفهانی موج می زند

ستایش ایران با همه زیبایی هایش همواره دستمایه هنر بسیاری از هنرمندان کشورمان بوده است. هنرمندانی که تاریخ و فرهنگ درخشان این سرزمین را ستوده اند و یاد بزرگ زنان و دلاورمردانش را گرامی داشته اند.

نغمه اصفهانی یکی از هنرمندان میهن دوست اصفهانی است که در آثارش از ایران و ابرمردان و شیرزنانش می خواند. موسیقی فاخر نغمه اصفهانی سرشار است از عشق به فرهنگ ایرانی، مهرورزی و همبستگی مردمان.

آلبوم "ستارگان هنر" اثر نغمه اصفهانی با تصنیف هایی دلنشین و به یادماندنی با آثاری همچون: عاشق ترین، سخن عشق، بنمای رخ، آرزوی بهاری، عشق، خاکستر، درخت، دختر من، همبستگی، ستارگان هنر، آواز مخالف، شمع و پروانه ، کعبه دل ها، و صبحدم، روح نواز و صفا بخش کلبه اهل دل است.

دوستداران هنر نفمه اصفهانی دو تصنیف "ستارگان هنر" و " همبستگی" را که با اجازه هنرمند برای نخستین بار در ایران نامه منتشر می شود، می توانند در اینجا و اینجا بشوند.   

سرودها و ترانه های ایران زمین: 30) خلیج فارس: رضا یزدانی


طنین امواج پرخروش خلیج فارس

 با صدای یزدانی رضا !

رضا یزدانی، خواننده، نوازنده، آهنگساز پرطرفدار کشورمان است که در ترانه‌هایش به گونه‌ای از سبک راک ایرانی که خاص خود اوست، گیتار الکتریک می‌نوازد. ترانه‌های راک رضا یزدانی رنگ و بویی ایرانی و نوستالژیک دارد. رضا یزدانی با ترانه‌های خود، شنوده را به گذشته‌هایی نه چندان دور اما پرخاطره می‌برد. رضا یزدانی در ترانه‌هایش با صدای حماسی و رسای خود دردهای جامعه و انتقادات اجتماعی را نیز به رسایی فریاد می‌زند. 

از ترانه‌های ماندگار  یزدانی می‌توان از حس تاریخ، کوچه ملی، پیکان، سینما، کافه نادری، و لاله زار نام برد. یکی از تک ترانه‌های رضا یزدانی که دربرگیرنده مفاهیم ملی و میهنی است، « خلیج فارس» نام دارد. هنگام اجرای این ترانه در یکی از کنسرت های یزدانی، حاضران در سالن با شوری فراموش نشدنی، همگی ایستادند و هم‌صدا با یزدانی این قطعه را یک‌صدا خواندند. در اینجا ترانه زیبا و حماسی "خلیج فارس" با صدای پرشور رضا یزدانی و  ترانه سرایی یغما گلرویی را می توانید بشنوید و متن کامل آن را در ادامه بخوانید:


یکی از آخر شنزار، به فکر سرقت دریاست
یکی انگار، تو خواب دیده که تاریخ ما یه رویاست
یکی فکر کرده، دست بردن تو تاریخ ما آسونه
ولی اسم خلیج فارس، همیشه فارس می مونه
بخون با من که دنیا هم دوباره بشنوه ما رو
بخون و از نو باطل کن طلسم آدمکارو
خلیج فارس، خلیج ماست، از آغاز زمین اینجاست
همیشه فارس می مونه، تا خون توی رگای ماست

خلیج فارس که بازیچه، تو دست کس و ناکس نیست
خلیج فارس که تنها یه اسم، توی اطلس نیست
یه تاریخ کهن پشت تپیدن‌های موجاشه
تا وقتی اینجا ایرانه، خلیج باید که فارس باشه
بخون با من که دنیا هم دوباره بشنوه ما رو
بخون و از نو باطل کن طلسم آدمکارو
خلیج فارس، خلیج ماست، از آغاز زمین اینجاست
همیشه فارس می‌مونه، تا خون توی رگای ماست
ای ایران، ای مرز پرگهر
ای خاکت سرچشمه هنر
دور از تو اندیشه بدان
پاینده مانی و جاودان

سرودها و ترانه های ایران زمین: 29) ترانه آذری «ایران»


ایران در ترانه‌های هم‌میهنان آذری:

سنه قوربان اؤزوْم، ایران !

 

یکی از اقوام بزرگ ایرانی، آذری‌ها هستند که در نواحی مختلف ایران زندگی می‌کنند. آذری‌ها مردمانی حقیقت‌جو، آزادمنش، میهن‌دوست، دلیر، مهمان نواز، مقاوم و پایبند به سنت‌های ملی و مذهبی هستند. آذری‌ها همگام با دیگر ایرانیان همواره جشن‌های ملی نوروز و چهارشنبه‌سوری را گرامی داشته‌اند. با وجود غنای زبان آذری، آذری‌ها در کنار زبان مادری خود همواره به زبان فارسی عشق ورزیده‌اند و بسیاری از شاعران آذری، بهترین سروده‌های خود را به زبان فارسی سروده‌اند.  بسیاری از چهره‌های علمی، هنری، ادبی و قهرمانان ملی ایران از بین ایرانیان آذری برخاسته‌اند. از میان آذری‌ها، موسیقی‌دان‌های بزرگی همچون «صفی‌الدین ارموی» و «عبدالقادر مراغه‌ای» تحولات مهمی در دانش موسیقی پدید آوردند. آذربایجان و به ویژه تبریز در گذشته‌ای نه چندان دور به عنوان یکی از سه رکن موسیقی سنتی ایران مطرح بوده است به طوری که موسیقی سنتی ایران دارای سه مکتب «تهران، اصفهان، تبریز» بود و از چهره‌های برجسته موسیقی سنتی در آذربایجان می‌توان از «ابوالحسن اقبال آذر»، «محمود فرنام»، «غلامحسین بیگجه‌خانی» و «حسین قیطانچی»  نام برد.

بازتاب پایداری و مقاومت ایرانیان آذری در برابر بیگانگان را در ترانه‌های موسیقی آذری نیز می‌توان یافت. مقاومت در برابر تسلط روسیه تزاری بر آذربایجان، اعتراض به عهدنامه‌های گلستان و ترکمانچای، قیام ملی ستارخان و باقرخان، و انقلاب مشروطه بر هنرمندان موسیقی مقامی آذری همچون «ئوزیر حاجی بیگ» و همچنین بر موسیقی عاشیق‌های آذری همچون «عاشیق محمود» و «عاشیق عزیزگویجه لی» تاثیرات عمیقی برجای گذاشته است. برای آشنایی بیشتر با ترانه‌های آذری که نشان دهنده حس ایران‌دوستی آذری‌هاست در اینجا ترانه «ایران» را به زبان آذری بشنوید و متن آذری و فارسی آن را در ادامه بخوانید. ترانه آذری «ایران» با مقدمه‌ای آوازی که در فرازهایی از ملودی، شباهت‌هایی به موسیقی شرق ایران (شمال خراسان) دارد، آغاز می‌شود. این ترانه اوج احساس هم‌میهنان آذری به ایران و و علاقه آنها به همبستگی با دیگر ایرانیان برای آبادانی ایران را نشان ‌می‌دهد. این ترانه از برجسته‌ترین قطعات موسیقی عاشیقی طی چند دهه گذشته به شمار می‌رود که در آرزوی ایرانی آزاد و آباد ساخته شده است.

ادامه مطلب ...

سرودها و ترانه های ایران زمین: 28) خاک مهر آیین


خاک ِ مهرآیین

ترانه‌سرودی به شیوه اَکاپلا (بی ساز)  با صدای وحید تاج

«خاک مهر آیین» نام ترانه‌سرودی بسیار زیبا با صدای وحید تاج  با هم‌آوازی «گروه آوازی تهران» است که بر اساس سروده‌ای از  «اسماعیل فرزانه » و ﺁﻫﻨﮕﺴــﺎﺯﻱ «ﻋﻠﻲ ﺍﻛﺒﺮﻗﺮﺑﺎﻧﻲ» و به سرپرستی «میلاد عمرانلو» اجرا شده است. این ترانه‌سرود بدون استفاده از هرگونه ساز  اجرا شده است. این سبک اجرا در موسیقی، اَکاپلا (A cappella) نام دارد و به نوعی موسیقی آوازی بدون همراهی ساز گفته می‌شود که تنها با صدای خروجی از حنجره انسان و دهان اجرا می‌شود اما شنونده احساس می‌کند که صدای انواع ساز را می‌‌شنود. «گروه آوازی تهران» نخستین گروه در ایران است که این سبک موسیقی را اجرا می‌کند و توانسته به رتبه‌های جهانی نیز دست یابد. وحید تاج در سال 1362 در دزفول دیده به گیتی گشود. وی در کودکی فنون ابتدایی موسیقی آوازی را نزد پدر آموخت و در ادامه از دانش استادانی همچون حمیدرضا نوربخش، علی‌اکبر شکارچی، عبدالنقی و نقی افشارنیا بهره برد و پس از آن در کارگاه‌های آموزشی استاد محمدرضا شجریان شرکت کرد. تاج، دانش‌آموخته رشته کارشناسی موسیقی در سال ۱۳۸۶و کارشناسی ارشد آهنگسازی در سال ۱۳۸۸ است. وحید تاج دارای مقام نخست آواز جشنواره موسیقی خوزستان در سال 85، مقام نخست جشنواره موسیقی جوان کشور در سال 86 و چند مقام دیگر کشوری است و 2 سال پیش نیز توانست با قطعه «پارسی» برگرفته از شاهنامه فردوسی در فستیوال بین‌المللی ایتالیا مقام نخست را کسب کند. تاج، در سال 1390 نیز به عنوان خواننده برگزیده جشن ِ خانه موسیقی انتخاب شد. اجرای زیبای ترانه‌سرود «خاک مهر آیین» با صدای وحید تاج را در این نشانی بشنوید و متن سروده را در ادامه بخوانید: 

ادامه مطلب ...

سرودها و ترانه های ایران زمین: 27) نوروز

 

 

عاشقان نوروزتان پیروز باد 

ترانه نوروز، اثری زیبا و ماندگار از همشهری هنرمندم خانم  فروهر 

 را در اینجا بشنوید و متن آن را در ادامه بخوانید  

 

برآمد باد صبح و بوی نوروز
به کام دوستان و بخت پیروز
مبارک بادت این سال و همه سال
همایون بادت این روز و همه روز


عاشقان، ای عاشقان مژده‌ عید آورده‌ام
عاشقان، ای عاشقان مژده‌ عید سعید آورده‌ام
عاشقان، ای عاشقان از باغ سبز آسمان
ارمغان، عشق و امید آورده ام،ارمغان، عشق و امید آورده ام 

ادامه مطلب ...

سرودها و ترانه های ایران زمین: 26) ایران جوان

 

«ایران جوان» نخستین سرود ملی ایران نیست!

ایران‌نامه- شاهین سپنتا: کشور ایران در طول تاریخ معاصر خود، تنها یک سرود ملّی داشته‌ است و آن هم سرود «ای ایران» است که هرگز سرود رسمی هیچ یک از دولت‌های ایران نبوده است و می‌توان آن را مردمی‌ترین سرود میهنی در ایران دانست. سرود «ای ایران» را «روح‌اله‌ خالقی» بر روی شعری از حسین گل‌گلاب در سال ۱۳۲۳ خورشیدی ساخت. اما به‌تازگی در برخی از تارنماها و شبکه‌های تلویزیونی به اشتباه از سرود «ایران جوان» یا «وطنم، وطنم» به عنوان «نخستین سرود ملی ایران» نام می‌برند. «ایران‌جوان» در اصل یک مارش نظامی‌ یا «رزم آهنگ» بر بنیان قطعه کوتاه «سلام شاه» ساخته «موسیو لومر»، موسیقی‌دان و نظامی فرانسوی اعزامی به ایران در دوره قاجار است و نخستین بار هنگام ورود مظفرالدین‌‌شاه قاجار و در حضور وی در پاریس اجرا شد. چند سال پیش به پیشنهاد «پیمان سلطانی» رهبر ارکستر ملل، ترانه‌ای توسط «بیژن ترقی» برای آن سروده شد و با اصلاحاتی در هارمونی با افزودن بخش‌های تازه با صدای «سالار عقیلی» اجرا شد. گرچه برخی افراد از این سرود با عنوان «نخستین سرود ملّی ایران» یاد می‌کنند امّا «پیمان سلطانی» سازنده نسخه کنونی آن، با تاکید بر الهام گیری‌اش از ساخته کوتاه و بی‌کلام «مسیو لومر» فرانسوی و نیز اشاره به موضوعیّت نداشتن مقوله‌ای به عنوان «سرود ملّی» در دوران قاجار، این شایعه را رد کرده است. اجرای تازه‌تری نیز از سرود «ایران جوان» با تغییرات اندکی در شعر، با صدای «شقایق کمالی» هنرمند ایرانی مقیم آلمان در دسترس است. اجرای شقایق را در اینجا بشنوید. علاقه‌مندان همچنین می‌توانند اجرای اولیه این مارش را که از زمان قاجار برجای مانده در اینجا بشنوند.

سرودها و ترانه های ایران زمین: ۲۶) ایران - خلیج فارس

 

ایران و خلیج پارس

دو تصنیف ملی و میهنی، هدیه نوروزی همایون شجریان و علی قمصری

علی قمصری و همایون شجریانهمایون‌شجریان، همزمان با نوروز بزرگترین جشن ملی همه ایرانیان و ایرانی‌فرهنگان سراسر جهان، دو ترانه‌سرود پرشور ملی و میهنی با نام‌های «ایران» و «خلیج پارس» را به دوستداران ایران تقدیم کرده است. شعر هر دو ترانه‌سرود اثر «حسین فرهنگ‌مهر» و آهنگساز هر دو «علی قمصری» است. در ترانه‌سرود ایران، همای سرفرازی ایران با پر و بال خونین از سده‌های دور تا امروز در اوج و فرود پر می‌کشد و ما را با خود از دریای‌پارس تا فراسوی ارس و فراز البرز، و از میان‌رودان تا فرارود و به آنجا که تیر از کمان آرش کمان‌دار فرود آمد، می‌برد. در ترانه‌سرود «خلیج فارس» نیز خروش خیزاب‌های نیلگونْ دریای پارس، شکوه روزگار باستان را به‌یادمان می‌آورد و ایرانیان را سربه‌سر بانگِ بهوش می‌زند تا یک‌زبان و یک‌دل و هم‌بسته و هم‌داستان، مرزها را با خردورزی از میان زادیند و آثار ننگین‌نامه‌ها را که میهن را پاره‌پاره و از هم جدا جدا کرده، پاک کنند و چونان دماوند، استوار و هم‌دل و هم‌آرمان به پاسداشت ایران‌زمین برخیزند. تصنیف ایران را از اینجا و تصنیف خلیج پارس را  از اینجا بردارید و بشنوید و متن هردو ترانه سرود را در ادامه بخوانید:

ادامه مطلب ...