شیر به‌جای یوزپلنگ

خطرات زیست محیطی مبادله شیر با یوزپلنگ ایرانی

به‌تازگی و در پی درخواست هند مبنی بر مبادله شیر این کشور با یوزپلنگ ایران، اورس برایتن موزر، رئیس گروه ویژه گربه‌سانان اتحادیه جهانی حافظت از طبیعت با اشاره به جمعیت محدود یوزپلنگ ایرانی، خروج این گونه از کشور را خطرناک دانست. به گزارش بی‌بی‌سی،سال‌هاست که هند از ایران می‌خواهد چند قلاده یوزپلنگ ایرانی به سازمان محیط زیست این کشور بدهد تا نسل منقرض شده یوز آسیایی دوباره در هند احیا شود، اما ایران تاکنون این درخواست را رد کرده بود. چندی پیش هم هند درخواست مبادله یوزپلنگ ایرانی با شیر هندی را مطرح کرد. به عقیده کارشناسان جهانی محیط‌ زیست خروج یوزپلنگ ایرانی از این کشور و ارسال آن به هند می‌تواند برای این گونه خطرناک باشد. شیر ایرانی آخرین بار در سال ۱۳۲۴ در اطراف رودخانه دز و کرخه دیده شد. درحالی که در جنگل "گیر" هندوستان، حدود ۴۰۰ قلاده از این گونه وجود دارد. از طرف دیگر یوز آسیایی که در هندوستان به وفور وجود داشت در حال حاضر فقط در ایران وجود دارد.

گزارشی از غار پریان

تالاری نویافته در غار پریان اصفهان

گروه غارشناسی و غارنوردی اصفهان در تازه‌ترین کاوش خود، به تالاری زیبا در ژرفای 120متری غار پریان دست‌یافت. اعضای این گروه غارپیمایی مریم حاج صباغ، مهرداد حاجی هاشمی، مهدی ابراهیمیان و مهدی عزتی (از استان همدان) موفق شدند که از تالار چهارم با فرود 25متر، پیمایش 80 متر و 3 متر تراورس لغزنده، برای نخستین بار به تالاری زیبا در ژرفای 120متری غار پریان دست یابند. در سال گذشته نیز تالار دیگری نزدیک به همین تالار توسط این گروه اکتشاف شد که با یافته اخیر، جمع تالارهای غار پریان به یازده تالار رسید. گفتنی است: غار زیبای پریان که درسال 1379 کشف شده، یکی از غارهای زیبای استان اصفهان به شمار می‌رود و تا به امروز غارشناسان کشفیات مهمی در آن داشته‌اند. غار پریان در فاصله هشت کیلومتری ابیانه و هیجده کیلومتری روستای سُه واقع است و  برای دسترسی به این غار می‌توان از دو مسیر ماشین‌رو (ماشین‌های دو دیفرانسیل و شاسی‌بلند) استفاده نمود. مسیر اول از وزوان 40 کیلومتر جاده خاکی و مسیر دوم  از روستای سُه  18 کیلومتر گذر از جاده خاکی می‌باشد. دهانه غار زیبا و دیدنی پریان به ابعاد 120 در 160سانتیمتر در ارتفاع 2967 متری از سطح دریا با مختصات جغرافیایی N  33 31' 41.2" و   E  51 32' 44.1" روی به جنوب شرقی در دره ای به نام پری‌هول و در منطقه کارستی واقع است. ابزارهای موردنیاز برای پیمایش این غار عبارتند از وسایل شخصی غارنوردی، دو حلقه طناب استاتیک، هارنس غارنوردی ، وسایل کامل SRT، کارابین پیچ جهت ایجاد سه کارگاه، به همراه بردن پیچ و صفحه رول شماره 8. تصویرهایی زیبا از تالار نویافته غار پریان را در ادامه ببینید:

اصفهان را بیشتر بشناسیم: 2) پل کله و پل ورگان

پُل‌وَرگان و پُل‌کله

دو پل تاریخی فراموش شده بر بستر زاینده‌رود

زاینده‌رود مهم‌ترین رودخانه در مرکز فلات ایران است که از زردکوه بختیاری سرچشمه گرفته و با گذر از بستری پر پیچ و خم به طول بیش از 360 کیلومتر، سرانجام در تالاب گاوخونی آرام می‌گیرد. در طول تاریخ پل‌های بسیاری بر بستر زاینده‌رود ساخته شده است که برخی از آن‌ها پس از گذشت سال‌ها همچنان پایدار مانده‌اند و برخی نیز به‌خاطر طغیان یا تغییر مسیر رودخانه، بی توجهی و عدم مراقبت، عدم مرمت و استفاده غیر اصولی، روی به ویرانی هستند. پل‌ورگان و پل‌کَله دو نمونه از این پل‌های تاریخی زیبا و فراموش‌شده‌اند که هر دو در فاصله‌ای نه‌چندان دور از شهر اصفهان قرار دارند. پُل‌ورگان، در شهر فلاورجان (پل‌ورگان/فراورگان) مرکز شهرستان فلاورجان در 10 کیلومتری غرب اصفهان واقع است. دیرینگی پل‌ورگان بر اساس سنگ نبشته مرمرین آن که در سال 1386 به سرقت رفت به سال 999 هجری قمری در دوران صفوی بازمی گردد.  

ساخت ابزارهای نجومی در دانشگاه کاشان

ساخت استرلاب مسطح و ساعت آفتابی در رصدخانه دانشگاه کاشان

کارشناسان رصدخانه دانشگاه کاشان با هدف پژوهش و آموزش نجوم، اقدام به ساخت استرلاب مسطح و ساعت آفتابی نمودند. به گزارش پایگاه آگاهی‌رسانی این رصدخانه، مهندس صفایی کارشناس رصدخانه دانشگاه کاشان پس از حدود ده سال مطالعه بر روی انواع ابزارهای نجومی اقدام به ساخت استرلاب مسطح نموده است. وی برای ساخت این استرلاب ضمن رعایت همه اصول و ضوابط فنی از نمادها و نشانه‌های ایرانی نیز در طراحی این ابزار نجومی استفاده نموده است. مهندس اسداله صفایی پیش‌تر نیز با هدف زنده‌کردن ارزش‌های نجوم باستانی ایران طراحی و ساخت استرلاب زرقاله و طراحی و ساخت استرلاب زورقی را برعهده گرفته بود. هچنین به کوشش مجید قهرودی یکی دیگر از اعضای رصدخانه دانشگاه کاشان یکی از بزرگ‌ترین ساعت‌های آفتابی ایران ساخته و در محوطه دانشگاه پیام‌نور آران و بیدگل نصب شد. این ساعت یک مدل خاص از ساعت‌های استوانه‌ای می‌باشد که به ساعت آفتابی مدل سیاره‌ای معروف است. از ویژگی‌های این ساعت آفتابی این است، که علاوه بر نشان دادن ساعت (یعنی زمان خورشیدی) قابلیت نشان دادن تاریخ را نیز دارد. زمان خورشیدی را با این ساعت می‌توان با دقت حدود 3 دقیقه و تاریخ را می‌توان حداقل با دقت 5 روز از روی آن مشاهده کرد. درج منحنی تعدیل زمان برای تبدیل زمان خورشیدی به زمان رسمی بر روی هریک از ساعات این ابزار از دیگر ویژگی‌های آن به شمار می رود. از پارامتر های دیگری که این ساعت قادر به نشان‌دادن می‌باشد نمایش طول روز برای هر روز از سال می‌باشد که بر این اساس می‌توان زمان طلوع و غروب خورشید را نیز دریافت.

پیشنهاد دکتر بهنام اوحدی

یک پیشنهاد برای حفظ یکپارچگی سرزمینی ایران

در این هنگامه دشوار و سرنوشت ساز

همواره یکی از چالش‌های پیش‌روی دولت‌ها و نگرانی‌ اصلی احزاب و نیروهای ملی و همه دوستداران ایران، حفظ یکپارچگی سرزمینی ایران در برابر گروه‌هایی است که به گسست و جدایی می‌اندیشند. پس هرکدام به فراخور دریافت خود از وضعیت و حقایق موجود، راهکارهایی سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی یا مجموعه‌ای از آن‌ها را ارائه می‌نمایند. به تازگی، پژوهنده ایران‌دوست آقای دکتر بهنام اوحدی، از روی مهر فراوان به میهن و همه اقوام و تیره‌های ایرانی و با آرمان پاسداشت یکپارچگی سرزمینی ایران در این هنگامه دشوار و سرنوشت‌ساز، پیشنهادهایی برای ایجاد دگرگونی‌هایی در تقسیمات کشوری ارائه نموده و برای انتشار به ایران‌نامه سپرده است، تا مورد نقد و ارزیابی پژوهشگران و کارشناسان قرار گیرد. ایران‌نامه نیز ضمن استقبال از انتشار این پیشنهاد، برای انتشار همه دیدگاه‌های موافق و مخالف اندیشمندان در این مورد اعلام آمادگی می‌کند:

سروده ای از استاد جنیدی

           استوره تیشتر

            سروده‌ای از استاد فریدون جنیدی 

تیشتر  . . . سرتاسر دریای فراخکرد را

به جنبش درآورد

و از جانِ آبخیزها . . . روان برآمد

و آن روان مینوی به آسمان فراز رفت

و باد سبک‌رو، چین در دامن آن افکند

و ابرها، پر از چین و شکنج

سرتاسر آسمان را پیمودند

تا به هفت کشور زمین باران رساندند

روان ابرها، جان پذیرفتند

و در کالبد سرشگ

نرم‌نرم . . . بر خاک کشتزارها فروریختند

                                     و گیاهان، روی به آسمان روییدند

                                     و گل سرخ، چون آتش

                                     از درون شاخه‌ها به بیرون تراوید

                                     و کاروانِ آتش و خاک و باد و باران

                                     بر گردونه^ء مهر و ماه و خورشید درخشان

                                     روی به‌سوی خوان نوروزی ایران

                                     روان شد

سیزده به در

سیزده به در
جشن ِ فرخنده باران خواهی 

و بزرگترین گردهمایی سبز ایرانیان

شاهین سپنتا

در فرهنگ ایران نه تنها هیچ روزی نحس نیست، بلکه همه روزهای سال نیکو و فرخنده هستند و به خاطر همین فرخندگی، آیین‌های شاد و سرور انگیزی نیز در بسیاری این روزها برپا می‌شود. یکی از این روزهای فرخنده نیز روز سیزدهم از فروردین‌ماه است. در فرهنگ ایرانی، سیزدهمین روز از فروردین ماه (همانند سیزدهمین روز از همه ماه‌های سال) به نام ستاره «تیر» یا «تِشتَر» یا همن ستاره « شِعرای یَمانی» که در باورهای کهن ایزد اهورایی باران و ترسالی بود، نامزد شده است. بر این پایه، مردم پس از برگزاری جشن‌های نوروزی، در سیزدهم فروردین‌ماه به پاس همه داده‌های اهورایی به نیایش پروردگار یکتا پرداخته و در حالی که در کوه و در و دشت گرد می‌آمدند، در کنار مناظر زیبای طبیعی به شادی و پایکوبی می‌پرداختند و با یاد ایزد باران یا همان تیر (تشتر) از خداوند خواهشِ باران یا طلب برکت و خرمی می‌نمودند. در «تیر یشت» می توان نمونه‌های آغازین از این نیایش‌ها را بازیافت: 

نوروز در آلبانی

سلطانِ نوروز در آلبانی بر تخت نشست !

آلبانی کشوری در جنوب شرقی اروپاست که مردم آن از تیره‌های آریایی هستند. در حال حاضر 70 درصد جمعیت آلبانی مسلمان و 30 در صد مسیحی هستند. بکتاشی‌های شیعه مذهب، 10 درصد از جمعیت آلبانی را تشکیل می دهند. بکتاشی‌ها روز 22 مارس هر سال، جشنی به نام «سلطان نوروز» برگزار می کنند و معتقدند که «علی» امام اول شیعیان در چنین روزی به دنیا آمده است. پایه‌گذار فرقه بکتاشی، یک ایرانی نیشابوری به نام «حاج بکتاش» بوده است که در دوران حاکمیت عثمانی‌ها، از ایران به آناتولی مهاجرت کرد و فرقه بکتاشی را بنیاد نهاد. پس از فروپاشی دولت عثمانی و پایه‌گذاری ترکیه نوین توسط « آتا ترک»، بکتاشی‌ها که عرصه را برای ادامه حیات مذهبی خود نامناسب دیدند، مرکز اصلی فعالیت‌های مذهبی خود را در شهر تیرانا پایتخت آلبانی قرار دادند. جشن «سلطان نوروز» یکی از جشن‌های ملی این کشور اروپایی است که همزمان با بهار در آلبانی و کوزوو در « تکیه » بکتاشی‌ها گرامی داشته می‌شود و پیشوای مذهبی فعلی آنان «بابا رشادی» به همراه مریدانش با خواندن «سرود سلطان نوروز» جشن را آغاز می کند. خواندن شعرهای «نعیم فراشی» شاعر ملی آلبانی که سروده‌هایی نیز به فارسی دارد، بخشی از آیین‌های این جشن بهاری در آلبانی است. دیدار مردمی و خوردن شیرینی و  پذیرایی از مهمانان با شیر تازه و تقدیس شده ( مایه زندگی و هستی انسان) از دیگر آیین‌های این جشن است. در خانه برخی از افراد خواص بکتاشی که «محب» نامیده می‌شوند، مراسمی در روز برگزاری این جشن برگزار می‌شود که شباهت زیادی به سنت‌های کهن آیین مهر در ایران باستان دارد. محب‌ها با گستردن سفره مخصوص و گذاشتن نان «بورک»، انواع خوراک‌های گیاهی، شیر و شربت و شیرینی و انواع میوه و شمع روشن بر آن، به نشانه نوعی «عشق‌معنوی» به صورت گروهی سرود می‌خوانند. جشن سلطان نوروز نزد بکتاشی‌ها جشن آغاز سال نو و بهار طبیعت و نوشدن هستی است. آلبانی و مقدونیه کشورهایی اروپایی بودند که به جمع ارائه‌کنندگان قطعنامه جهانی شدن نوروز در سازمان ملل پیوستند.

نوروز در پاکستان

نوروزِ عالم افروز در پاکستان 

پاکستان در سال ۱۹۴۷ از زیر یوغ استعمار بریتانیا در شبه قاره هند رهایی پیدا کرد و استقلال یافت. فرهنگ و تاریخ پاکستان ریشه در فرهنگ تمدن ایندوس (۲۵۰۰ تا  ۱۵۰۰ پیش از میلاد) و مشترک با فرهنگ و تاریخ هندوستان است. به خاطر همانندی‌های فراوانی که میان جشن بهاری «بنست» در شمال هندوستان و جشن بزرگ نوروز وجود دارد اقوام مختلف ساکن در شبه قاره هند از دیرباز آیین‌های این جشن‌ها را به صورت مشترک گرامی داشته اند و در شادمانی های بهاری یکدیگر شریک بوده اند. پاکستانی‌ها نوروز را «عالم‌افروز» یعنی «روشنی بخش به جهان» می‌نامند و به هنگام نو شدن سال، آرزومند صلح و آرامش برای مردم پاکستان و همه جای جهان هستند که با جنگ و فقر و تبعیض درگیرند. ارتباطات فرهنگی و مهاجرت گروه‌های مختلف تاجیک، پشتون، بلوچ و اقوام دیگر از افغانستان و آسیای مرکزی به پاکستان، موجب گسترش و تنوع آیین های نوروزی در این کشور شده است. خانه‌تکانی، پوشیدن لباس نو، گستردن سفره های نوروزی رنگین شده با شیرینی و میوه‌های گوناگون، پختن شیرینیی های سنتی همچون لدو، گلاب‌حامن، رس‌ملائی، کیک، برفی، شکرپاره، سوهن‌حلوا، و  پختن و خوردن غذاهای محلی، فرستادن کارت‌های «عید‌مبارک» با تصاویری از گل‌های زیبای بهاری برای دوستان، دید و بازدید نوروزی، دیدار از بزرگترها و عیدی گرفتن، خواندن غزل و قصیده‌های شاد بهاری و رقص‌های زیبای زنان و دختران پاکستانی در لباس‌های شاد و رنگارنگ محلی، از آیین های شاد نوروزی مردم پاکستان است.