یادداشتی درباره چهارشنبه سوری

چهارشنبه سوزی در چهارشنبه سوری!

مرتضی واحدیان ( کارشناس ارشد علوم اجتماعی):  بخشی از کمیت و کیفیت هستی هویت امروز هر ملتی را دیروزی که در آن بوده است تشکیل می دهد. گاه ملتی توشه اش پر از خوشه است و گاه توشه اش تهی است. گاه ملتی سنت هایش به دارازای تاریخ قدمت دارد و گاه باید سنت بسازد و مشغول به فرهنگ سازی شود. حالا ما از کدام دسته هستیم و بوده ایم؟ آیا هر چه داشته‌ایم در فرهنگ و هنر، پوچ بوده است و پوک؟ آیا درست است که اصلا در این جهانی که صحبت از مدرن شدن و درگذشت، سرگذشت گذشته است و صحبت از زوال مرجعیت‌های سنتی، ارزشی، آدابی، هنجاری است، ما بازگشت کنیم به خویشتن؟جهان وطن و یونیورسال بودن در فرهنگ حَُسن است یا تفکر (هنر نزد ایرانیان است و بس)؟

این طریق سوال نشان می دهد، نوعی جبهه گیری و مرزبندی در مواجهه با رسم ها و رسوم ها در جامعه وجود دارد، که می توان آن را با برچسب شکاف ارزشی و گسست نسلی مصادره به مطلوب کرد، اما این همه جواب نیست.

آلزایمر تاریخی و فرهنگی را تجربه می کنیم که در جامعه مان هر روز بیشتر از پیشتر می شود و ارزش ها را ضد ارزش می کند و فرهنگ خودی را غیرخودی می کند، ما را با دیگری یگانه می کند و با خود بیگانه، بر خزانه مان خاک می ریزد و این گونه می شود آیینه غبار گرفته تاریخ مان، که هر کس صورت خود در پیش آن می برد، سیرت خویش نمی بیند و بر انگاره های ذهنی اش، زنگارهای عینیِ، نبود آگاهی تاریخی می نشیند.

گفت و گو درباره چارشنبه سوری

چهارشنبه سوری، جشن پیشواز نوروز

هنرنیوز- .... :  یکی از جشن‌های ایرانی چهارشنبه سوری است که هر سال پیش از نوروز و در آخرین شب چهارشنبه سال (سه‌شنبه شب) برگزار می‌شود. درباره این جشن با شاهین سپنتا (پژوهشگر جشن‌های ایرانی) به گفت و گو نشستیم:

درباره دیرینگی چهارشنبه سوری دیدگاه‌های گوناگونی بیان می‌شود. برخی آن را بازمانده از آیین‌های کهن ایران باستان می‌دانند و برخی هم آن را جشنی نوظهور در قرون اخیر می‌دانند. از دیدگاه شما کدام درست‌تر است؟

بن‌مایه‌های جشن چهارشنبه‌سوری به جشن آخرین گاهان‌بار سال یا «گاهان‌بار پنجه» در ایران باستان بازمی‌گردد که در پنج روز پایانی سال برگزار می‌شده است. ایرانیان باستان، در آخرین روزِ گاهان‌بار پنجه، مقداری هیزم بر فراز بام خانه که بلندترین جای خانه بوده است، گرد می‌آوردند و در سپیده‌دم روز بعد روی بام خانه آتش روشن می‌کردند و به پیشواز فَروَهَر نیاکان درگذشته می‌رفتند، زیرا به باورشان در آستانه نوروز فروهر آنان برای همراهی در جشن بازمی‌گشته‌اند.

 روشن‌کردنِ آتش بر پشت‌بام خانه‌ها یا تپه‌های مشرف بر شهر یا روستا اگرچه در برخی از مناطق شرقی و غربی و مرکزی کشور و برخی شهرستان‌ها و روستاها هنوز پابرجاست، اما در بسیاری از شهرهای بزرگ کشور فراموش شده؛ البته این امر با توجه به امکانات محدود مناطق مسکونی شهری طبیعی به نظر می‌رسد.

نامه دکتر باوند به BBC

نامه سرگشاده سخنگوی جبهه ملی ایران به "بی بی سی"

مدیریت محترم شبکه رسانه ای "بی بی سی"

با درود، به آگاهیتان می رساند، مدتی است در برخی برنامه های شبکه فارسی زبان شما به گونه ای مستقیم و غیر مستند به یکی از دیرپاترین گروه های سیاسی ایران، اتهام هایی ناروا بدون فراهم ساختن امکان پاسخگویی برابر نسبت داده شده است. از جمله آن که هموندان جبهه ملی ایران در این رسانه، فاشیست و ضدعرب خوانده شده اند. در این مورد، ضروری می‌داند، چند نکته مهم یادآوری گردد:

الف) ملی گرایی (ناسیونالیسم) رهروان راه و اندیشه های مصدقی برخاسته از مفهوم هویت ملی و فرهنگ فراگیر مبتنی بر همسویی، همکاری و همگرایی بوده و به هیچ وجه مبنای نژادی-خونی ندارد. چنانچه در جامعه‌شناسی نوین دوران معاصر میهن‌گرایی سازا از میهن‌گرایی شوونیستی متمایز می گردد.

در میهن‌گرایی سازا هویتی شمول‌گرا مطرح است، که با نگاهی برابر، آزادی، رفاه و مشارکت تمام باشندگان یک دولت-ملت را بدون هیچ تخصیص و تبعیض قومی، زبانی، نژادی، خونی و مذهبی در نظر می گیرد و با رویکردی دموکراتیک توزیع قدرت، ثروت و آزادی را برای همگان در نظر دارد. تاریخ جبهه ملی ایران گواه آن است که تمامی اقوام و مذاهب ایران به دکتر مصدق تعلق خاطر داشتند.

بیانیه دیده بان درباره تار

در پی ثبتِ جهانی ساز تار به نام جمهوری آذربایجان (اران)

در برابرِ غارت ناملموس میراث فرهنگی ایران بایستیم

 «سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد» (یونسکو) در سال 1954 برای کمک به صلح و امنیت جهان از راه همکاری بین‌المللی به‌وجود آمده است. ثبتِ میراث فرهنگی و معنوی جهانیان و معرفی آنها به یکدیگر یکی از راه‌هایی که این سازمان برای پیش بردن اهداف خود برگزیده است. اما گویا این سازمان بنابر اهداف سیاسی برخی کشورها راه خود را گم کرده و نه‌تنها به آشتی بین ملت‌های جهان کمکی نمی‌کند بلکه با برخی قانون‌های من‌درآوردی و پراشکال خود، گونه‌ای جنگ فرهنگی را در میان مردم جهان به راه می‌اندازد.

پس از ثبت ساز تار به نام جمهوری آذربایجان (اران) در اجلاس سیزدهم تا هفدهم پاریس، یدالله پرمون رئیس مرکز منطقه‌ای مطالعات پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس در آسیای غربی و مرکزی و نماینده‌ی ایران در اجلاس، درگفت‌وگویی با روزنامه‌ی جام‌جم، چنین گفت: «در حوزه‌ی میراث فرهنگی ناملموس ما بحثی در مقوله‌ی قدمت، ‌اصالت، کمال و مالکیت نداریم. ‌ما نمی‌توانیم برای دنیا مدعی شویم که تار فقط مال ماست و آن‌ها حق ثبت نداشتند این هم به این دلیل است که میراث فرهنگی ناملموس مرز نمی‌شناسد. در واقع، در حوزه‌ی میراث فرهنگ ناملموس به کل پیکره‌ی میراث بشری توجه می‌شود. ‌من قیاس می‌کنم با اعضای بدن یک انسان و همان‌طور که چشم و گوش و قلب و دست... بدن و پیکره‌ی انسان را تشکیل می‌دهند هر کدام از این میراث‌ها که ثبت می‌شود یک قطعه از این پازل را تکمیل می‌کند و در جای خود مغتنم و محترم است!».

سمیه آخشی درگذشت

سمیه آخشی، خبرنگار فعال میراث فرهنگی اصفهان درگذشت

ایران نامه- شاهین سپنتا: سمیه آخشی خبرنگار فعال حوزه میراث فرهنگی و اجتماعی دیروز بر اثر گاز گرفتگی ناشی از نشت گاز بخاری خانگی در فولاد شهر اصفهان در گذشت.

سمیه آخشی، 27 ساله،  با بسیاری از رسانه های مطرح کشور از جمله روزنامه زاینده رود، روزنامه جام جم، روزنامه شرق، روزنامه نسل فردا، سایت خبر آنلاین، و صدا و سیمای مرکز اصفهان همکاری نزدیک داشت.

پرداختن به موضوعات میراث فرهنگی اصفهان از جمله آسیب های وارده به مسجد جامع عباسی، بلندمرتبه سازی در بافت تاریخی، تعدیل برج جهان نما و نجات میدان نقش جهان، و مطالب اجتماعی همچون احقاق حقوق بازنشستگان صنعت فولاد، وضعیت آلودگی هوای اصفهان، محدودیت ورود افغانی ها به پارک کوهستای صفه اصفهان، صنایع آلاینده اصفهان، بحران آب زاینده رود و مشکلات کشاورزان شرق اصفهان از موضوعات گزارش های تاثیر گذار سمیه آخشی بود که در سال های گذشته در رسانه های مختلف کشور منتشر شد.

دوستان و همکاران  زنده یاد سمیه آخشی  در ایران نامه، حادثه دردناک درگذشت او را به همه همکاران خبرنگار و خانواده گرامی او تسلیت می گویند و آمرزش و شادی روحش را از خداوند بزرگ خواستارند.

نگهداری از ماهی قرمز را آموزش دهیم

آموزش شهروندان برای نگهداری بهتر از ماهی های قرمز نوروزی

«ماهی قرمز خود را درست نگهداری کنیم»، عنوان پوستری است که امسال انجمن صنفی مسئولان و بازرسان بهداشتی دامپزشکی استان اصفهان در آستانه نوروز منتشر نموده است. این پوستر آموزشی در بازارچه ها و فروشگاه هایی که ماهی قرمز نوروزی را به مردم ارائه می دهند، توزیع و نصب شد تا با آموزش شهروندان، از آسیب های ناخواسته به این مهمان کوچک نوروزی سفره های هفت سین کاسته شود.

 به گزارش انجمن وت، دکتر فرهاد حکیمانه رئیس هیات مدیره انجمن صنفی مسئولان و بازرسان بهداشتی دامپزشکی استان اصفهان در این مورد گفت: «با توجه به این که بسیاری از خانواده‌های ایرانی یک یا دو تا از این ماهی‌های زیبا را برای سفره هفت‌سین خود می‌خرند و بچه‌ها نیز علاقه زیادی به تماشا و نگهداری از ماهی قرمز دارند ما در راستای حمایت از این موجود زنده و رعایت بهداشت عمومی، با هدف  آموزش مردم و آگاهی رسانی برای نگهداری درست از آنها، این پوستر را منتشر نمودیم.»

نگاهی متفاوت به پاساژ

پاساژ؛ ایماژهای ذهنی، ایهام‌های عینی!

مرتضی واحدیان  (کارشناس ارشد علوم اجتماعی)

همزمانی تجربه خریداران و تجارت فروشندگان، عادتِ عادی شده روزمرگی‌های روزگار، تفریح‌گاهِ هیجان آور در خلاء تفرج‌گاه‌های شهری، نمایشگاهِ نمایش نشانه‌های نمادینِ منزلت، منزلگاه آشنایی گمنامان شهری به علت قلت و فقدان تجربه ارتباطی، گریزگاه تبادل ارزش های هویتی به دست کالاها و اشیاء، چیرگی نورها و خیرگی چشم‌ها، پیاده رو پرسه گردان ها و پرسه گردی ها، و اما چرا؟

زمان می‌گذرد و در این گذر، گذار ما به مدرنیته می افتد، ناگزیر همراه و همگام این پدیده می شویم و هم‌دست و هم‌داستان خوبی می‌شویم در داستان تو در توی مدرنیته، اوایلش خوب بود و چشم و گوش‌مان  را باز کرد، آشنایمان کرد و از در انزوا ماندن و ایزوله شدن در امان‌مان گذاشت، اما کم‌کم دهانمان از این خلق‌الساعه‌های تمدن، به تحیر و تعجب باز می ماند!

کبک دری را نجات دهیم!

ثبت شکار کبک، تیر خلاص به طبیعت بختیاری!

از زمانی که کبک دری به عنوان نماد جانوری استان چهارمحال و بختیاری از سوی سازمان حفاظت محیط زیست معرفی شد، چهار سال می گذرد. اما این روزها باز هم نام کبک دری بر سر زبان مدیران دولتی افتاده است، البته نه برای حافظت از آن به عنوان یک گونه جانوری در معرض خطرانقراض؛ بلکه به عنوان جانداری که روش شکار کردنش برای برخی از مدیران چنان جذابیت داشته که می‌خواهند این شاهکار خود را برای نسل‌های بعد از خود هم به عنوان میراث ملی به ارث بگذارند.

خبرگزاری میراث فرهنگی- معصومه شهباز:  معاون میراث فرهنگی اداره ‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری با اعلام این خبر که پرونده شکار کبک در فرهنگ بختیاری در فهرست میراث معنوی ملی به ثبت رسید، گفته است: «با توجه به شرایط محیطی و اقلیمی، استان چهارمحال و بختیاری، زیستگاه پرندگانی از جمله کبک بوده که شکار آن برای صیادان و شکارچی‌های بومی از اهمیت خاصی برخوردار است و تنها کسانی موفق به شکار این پرنده می‌شوند که در فنون خاص شکار این پرنده تبحر خاصی داشته باشند.»

کبک در بختیاری

کبک در ادبیات و فرهنگ مردم بختیاری

سازمان میراث فرهنگی در  اقدامی کارشناسی نشده و شتابزده

"فنون شکار کبک در بختیاری" را در فهرست میراث معنوی ملی ثبت کرد.

در ﺑﺨﺘﻴﺎری ﻛﺒﻚ ﻳﺎ ﻛﻮگ (kavg) ﻃﺮفداران ﺑﺴﻴﺎری دارد. ﻛﻮﻫﺴﺘﺎن‌ها، داﻣﻨﻪﻫﺎی ﺑﺮفﮔﻴﺮ دﻳﺎر ﺑﺨﺘﻴﺎری و کنار ﭼﺸﻤﻪﻫﺎ، ﻛﺒـﻚ ﻓﺮاواﻧﻲ دارد. ﻛﺒﻚ ﭘﺮﻧﺪه‌ای اﺳﺖ ﺧﻮشﻗﺎﻣﺖ و ﻧﻴﻜﻮﺳﺨﻦ (آواز) ﻛﻪ ﺑﺨﺶ ﻗﺎﺑﻞﺗﻮﺟﻬﻲ از اﺷﻌﺎر رﺳﻤﻲ و ﻓﻮﻟﻜﻠﻮرﻳﻚ ﻣﺮدم ﺑﺨﺘﻴﺎری را ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص داده اﺳﺖ. ﺑﺨﺘﻴﺎریﻫﺎ در ﺗﺮاﻧﻪﻫﺎی ﺧﻮد اﻳﻦ ﭘﺮﻧﺪه را اﺳﺘﻌﺎره‌ای از ﻳـﺎر و ﻣﻌﺸﻮق ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ.