نوسروده‌ای از شاعر ملی استاد ادیب برومند

غمِ زاینده رود

----

سوگ‌چامه ای از استاد ادیب برومند در اندوه زاینده رود

خشک دیدم بستر زاینده رود / بی‌تامل از سرم برخاست دود !

خاطرم افسرد چون پژمرده برگ / بار وحشت طاقتم از کف ربود !

قطره‌های اشک بر رویم دوید / لکه‌های ابر بر اشکم فزود !

نم‌نم باران چو شد همراز من / دیدمش گریان به حال زنده‌رود !

رود بودی بر سپاهان همچو جان / بهر او دارم غم بود و نبود !

در غم رود اصفهان گرید که وای / وای رودم، وای رودم، وای رود !

آب، تا افتاده از بستر جدا / مانده ناراحت به بند ناگشود !

رود را بی آب کی دیدن توان؟ / کو حریری در جهان بی تار و پود ؟

رود را بی آب کی باشد صفا / چون نباشد بر لبش زیبا سرود؟

رود گر واماند از لالایی‌اش / کی تواند اصفهان بی او غنود ؟

پل بود بشکسته دل از بهر آب / آب بفرستد به پل صدها درود

رود و پل از هم جدا افتاده‌اند / هر یکی نالان ز جمعی ناستود !

پل ندارد طاقت هجران آب / از خدا خواهد وصالش زود زود

مرد و زن، زین ماجرا آشفته‌اند / سیر از سیرند و از گفت و شنود

چون شود زرینه رود^* از آب پُر / اصفهان رقصان شود با چنگ و رود

بارالاها جاودان پاینده دار / اصفهان را همره زاینده رود 

------

* زرینه رود: نام دیگر زاینده رود است

تنگه صیاد در دام خشکسالی گرفتار است!

تنگه صیاد، از بی آبی به تنگ آمده است!

 ایران‌نامه- معصومه شهباز: با خشکسالی‌هایی که از 3 سال پیش گریبان چهارمحال و بختیاری  را گرفته است، منطقه حفاظت‌شده تنگ صیاد که یکی از ذخیره‌گاه‌های زیستی جانوری و گیاهی  نادر در کشور به شمار می‌آید در مرز خشکی کامل قرار گرفته است. خشک‌شدن و یا کاهش شدید آب‌دهی  50 چشمه، زندگی تمامی زیستمندان این منطقه را با تهدیدهای جدی مواجه کرده است و از طرفی با آمدن فصل پاییز و نبود علوفه، گدار حیات وحش از تنگه صیاد تشدید می‌شود. آن‌سوتر خشک شدن منابع آبی این زیستگاه طبیعی سبب خارج‌شدن گله‌های قوچ و میش وحشی، و کل و بز از منطقه حفاظت شده و  ورود به باغ‌ها و مزارع حاشیه این منطقه می‌شود که آنها را با تله‌ها و دام‌های از پیش گسترده شده  شکارچیان  طبیعت ستیز مواجه می‌کند. بحران آب در منطقه حفاظت شده تنگ صیاد با گستردگی 27 هزار هکتار، همچنین تعدد و پراکندگی باغات و مزارع موجود در داخل محدوده و یا حاشیه این منطقه و بالاخره کمبود محیط‌بان، جلوگیری از خروج و گدار حیات‌وحش تشنه و در جستجوی آب و ممانعت از ورود آن‌ها به چنین محیط‌های ناامن و خطرناکی را کاری سخت و شاید غیرممکن کرده است.

هارون ولات نیازمند مرمت اساسی!

هارون ولات هنوز هم معجزه می‌کند!

ایران‌نامه – شاهین سپنتا: بنای تاریخی «هارون ولایت» یا «هارونیه» یا «مدرسه میرزا شاه حسین» در میدان عتیق اصفهان، کوچه هارونیه و در کنار منار 52 متری دوره سلجوقی واقع است. بنای هارون ولایت در زمان شاه اسماعیل صفوی به سال 918 قمری (891 خورشیدی) ساخته شد و بعدها توسط شاهان دیگر همین دودمان مرمت شد. این بنا که مردم محلی آن را «هارون ولات» می‌‌گویند، به دستور یکى از امراى مشهور شاه اسماعیل صفوی به نام «دورمش‌خان» و با نظارت وزیر او «میرزا شاه‌حسین اصفهانی» بنا شده است. بقعه‌ هارون ولایت با گنبد فیروزه‌ای دوپوش، از سمت غرب به وسیله درى به محوطه‌ مدرسه کوچکى باز مى‌شود که در اطراف آن حجره‌هایى وجود دارد و جرزها و پشت‌بغل‌هاى اطراف آن با تزئینات معقلى (آجر و کاشى) مزین شده است. ایوان جنوبی آن هم دارای محرابی است که با کاشی‌کاری معرق نفیس تزیین شده است. این مدرسه به وسیله سردرِ دیگرى به صحن شمالى هارون ولایت باز مى‌شود. کتیبه‌ همین سردر نفیس، به خط ثلث با کاشی سفید معرق بر زمینه لاجوردی نشان مى‌دهد که این بنا در زمان شاه ‌اسماعیل اول ساخته شده است. سردر شرقی هارون ولایت با تزئینات کاشی معرق، روبروی مسجد علی واقع شده است. هارون ولایت، صرف نظر از جذابیت‌های مذهبی برای افراد مذهبی، به خاطر کاشی‌کاری‌های زیبا، شفاف و زنده‌اش همواره در شمار بناهای تاریخی نفیس اصفهان بوده است و شایسته توجه و مراقبت بیشتر است اما دخالت‌های غیر اصولی و مرمت‌های سلیقه‌ای که در سال‌های اخیر در این بنای تاریخی – مذهبی صورت گرفته است، سیمای تاریخی و فرهنگی آن را مخدوش کرده است. 

بیانیه سازمان های غیر دولتی اصفهان درباره دریاچه ارومیه

سازمان‌های مردم نهاد اصفهان خواستار شدند:

دریاچه ارومیه و زاینده رود را نجات دهیم

شماری از سازمان های مردم نهاد دوستدار میراث طبیعی و فرهنگی اصفهان با انتشار بیانیه‌ای درباره خشک شدن دریاچه ارومیه، زیان‌های ناشی از این معضل را به عنوان یک «بحران ملی» متوجه همه ملت ایران دانسته و ضمن پشتیبانی از درخواست‌های مکرر هم‌میهنان آذربایجانی، خواستار توجه جدی و فوری همه مدیران و مسئولان کشور در همه سطوح به این «بحران ملی» به جای فرافکنی و برخود با اعتراض به‌حق هم‌میهنان آذربایجانی شدند. در بخشی از این بیانیه آمده است: «بی‌گمان مدیریت ناکارآمد منابع آب و کشاورزی، سیاست‌های منجر به توسعه ناپایدار، و سدسازی‌های غیرعلمی بر رودخانه‌های آب‌رسان به دریاچه ارومیه نقش مهمی در خشک شدن شتابنده این دریاچه داشته است؛ از این روی لازم خواهد بود که هرچه سریع‌تر با بازنگری در روند فعلی ضمن استفاده از روش‌های نوین آبیاری و بالابردن راندمان آبیاری، از هر گونه حفر چاه عمیق و نیمه عمیق و گسترش زمین‌های کشاورزی جلوگیری شود و طرح‌های جدید سدسازی در منطقه متوقف شود، تا بتوان حق‌آبه زیستمندان پیرامون این دریاچه را  به آنان بازگرداند.» سمن‌های اصفهانی در ادامه تاکید کرده‌اند: «این روزها که دریاچه ارومیه روزگار سختی را می‌گذراند، مردم اصفهان نیز خود را در خشم و اندوه هم‌میهنان آذربایجانی شریک می‌دانند ولی خود نیز در اندوه خشک شدن جگرگوشه‌شان "زاینده رود" به سر می‌برند و خواستار توجه جدی مسئولان به این مساله هستند.» در ادامه این بیان‌نامه آمده است: « واقعیت این است که دریاچه ارومیه و زاینده رود تنها متعلق به مردم آذربایجان و اصفهان نیستند. این منابع طبیعی، سرمایه‌های ملی همه ملت ایران و گنجینه طبیعی متعلق به همه مردم جهان هستند و سهم ملت و دولت ایران در پاسداشت آن ها بیش از دیگران است. امیدواریم مسئولان کشور از آنچه که تاکنون در اصفهان و آذربایجان روی داده است، آموخته باشند تا بیش از این منابع طبیعی کشور در معرض آسیب و نابودی قرار نگیرد و در هیچ کدام از استان‌های کشور شاهد چنین بحران‌های زیست محیطی نباشیم و هرچه سریع‌تر با بهره‌گرفتن از راهکارهای علمی به نجات دریاچه ارومیه و زاینده رود بشتابند.» متن کامل این بیانیه را در ادامه بخوانید:

گزارش

هنگام عبور TBM از کنار سی و سه پل، لرزه نگار نصب نشده بود

ایران‌نامه – معصومه شهباز: هنگام عبور TBM از کنار سی و پل هیچ گونه دستگاه لرزه‌نگار نصب نشده بود. چند روز پس از انتشار گزارش‌هایی در مورد ارتباط ترک‌های موجود بر سی و سه پل با عملیات حفاری مترو که با تکذیب مسئولان قطار شهری و سازمان میراث فرهنگی مواجه شد، اسفندیار حیدری‌پور، رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع‌دستی اصفهان در نشست خبری با حضور خبرنگاران و فعالان میراث فرهنگی با بیان این مطلب، گفت: در هنگام عبور دستگاه حفار از زیر چهارباغ هیچ دستگاه لرزه‌نگاری نصب نبود چون سازمان میراث فرهنگی در ریاست قبلی از موضوع عبور دستگاه حفار از زیر چهارباغ خبر نداشت اما در هنگام عبور از نزدیکی سی و سه پل به این علت لرزه‌نگار نصب نشد که ما به نظر شرکت مشاور کاواک استناد کردیم که عبور TBM از فاصله 40 متری سی و سه پل را بلامانع دانسته بود. حیدری‌پور در ادامه با ابراز نگرانی از لرزش‌های ناشی از عبور مترو بر میراث فرهنگی چهارباغ  و سه و سه پل، به اقداماتی برای نصب لرزه نگار در آینده اشاره نمود و گفت: دو ماه پیش ضمن عقد قرارداد با دانشگاه علم و صنعت، این دانشگاه مسئول بررسی لرزش‌های ناشی از عبور مترو بر دو بنای تاریخی مدرسه چهارباغ و سی و سه پل شد و مقرر شد که میزان انتقال ارتعاشات خاک در محل بررسی شود.

دریاجه ارومیه با صدای هما ارژنگی

دریاچه ارومیه  

سروده ای زیبا با صدای سراینده بانو هما ارژنگی را در اینجا بشنوید  

دریاچه غمین: ادیب برومند

دریاچه‌ غمین

تازه ترین سروده استاد ادیب برومند 

دریاچه‌ای غمین که ارومیّه نامِ اوست

بس شِکوه از زمین و زمان در پیامِ اوست

نالان زِ روزگار و زِ ابنای روزگار

باشد چنان که لعن و هجا در کلامِ اوست

گوید که روزگار به من بس جفا نمود

وین نی عجب که جور و تعدّی مرامِ اوست

لیکن سزد که لعنت و نفرین کنم نثار

بر آن کسی که تیغِ من اندر نیامِ اوست

آن کو نگاهبانِ من و حافظِ من است

آن منبعی که قرعه‌ دولت به نامِ اوست

مجلس رهِ مسامحه پیمود و همچنان

دولت که سرخْ باده‌ غفلت به جام اوست

وینک منم که فاجعه سازد فنای من

سخت آن‌چنان که جمله فجایع غلامِ اوست

آری حیاتِ خلقِ ارومیّه در جهان

وابسته حیات و رهینِ دوامِ اوست

از من به عزم و همّت هر آذری درود

آن کو هماره توسنِ اقبال رام اوست

شاید که از حمیّتِ آنان شود پدید

انگیزه‌ای که راه‌گشای قوام اوست

باید شوند بهر ارومیّه چاره‌ساز

آن چاره‌ای که درخور قدر و مقام اوست

نامه سرگشاده درباره زاینده رود

مدیریت غلط، عامل اصلی به وجود آمدن وضعیت فعلی زاینده رود است

مدیریت غلط عامل اصلی به وجود آمدن وضعیت فعلی زاینده رود است که این مساله با قانون استقلال آب استان ها که در سال 1384 به تصویب رسیده، بسیار تشدید شده است.جمعیت زنان مبارزه با آلودگی محیط زیست شاخه اصفهان، در نامه ای سرگشاده به نمایندگان مجلس با بیان این مطلب به آسیب های ناشی از خشک شدن زاینده رود اشاره نموده و از مسئولان کشور خواستار شده اند که به مشکلات ایجاد شده در زمینه آب کشور با دید علمی و واقع بینانه توجه کنند و با در نظر گرفتن منافع منطقی تمام مصرف کنندگان آب حوضه های آبخیز و با توجه به منافع ملی برخورد نمایید. این جمعیت در ادامه تاکید کرده است: همانگونه که نمایندگان محترم به خوبی آگاه هستند این مشکل فقط مربوط به اصفهان نیست و عوارض این قانون که بر خلاف اصول علمی و اصول مدیریتی و اجتماعی است بر تمام رودخانه های بین استان اثر خود را نشان داده است. متن کامل نامه سرگشاده جمعیت زنان مبارزه با آلودگی محیط زیست شاخه اصفهان به نمایندگان مجلس را در ادامه بخوانید:

دریاچه ارومیه: هما ارژنگی

دریاچه ارومیه

تازه ترین سروده با نو هما ارژنگی 

 

آی آذربایجانم

آذر تابان و رخشان

ای کهن مُلک دلیران

قلعه‌هایت سرفراز و

قله‌هایت آسمان‌سا

دشت‌ها و دره‌هایت

پُر فروغ و سبز و زیبا

چشمه‌هایت گرم و جوشان

رودهایت تا جهان بر جا، خروشان

می کشد پَر، مرغ جانم

سوی آن آذر گسشب سربلندت

سر نهم بر خاک و آن گه

رو کنم بی تاب

بر دریاچه پاک و سپندت