نازبو نماد شهریورگان

گل شاه‌اِسپَرغم (نازبو)، نماد جشن شهریورگان

«شهریور» در فارسی، «شهرور» در پهلوی و «خشترویریه» در اوستا به معنای «شهریاری آرمانی»، در گات‌ها یکی از فروزه‌های اهورامزدا و در اوستای نو، یکی از امشاسپندان است و او را مینوی جوانمردی نیز خوانده‌اند. در گاه‌شماری ایرانی، ششمین ماه سال و چهارمین روز از هر ماه «شهریور» نام دارد، از این‌روی در روز شهریور از شهریور ماه یا چهارم شهریورماه «جشن شهریورگان» را برپا می‌کنیم. جشن شهریورگان پیوندی نیز با استوره‌ نبرد نخستین بشر (کیومرث)، با اهریمن دارد. در این استوره، کیومرث با یاری امشاسپند شهریور بر اهریمن پیروز شده و دوران پیروزی و شهریاری بشر بر زمین آغاز شده است. روز جشن شهریورگان از سوی انجمن موبدان به نام « روز پدر ایرانی» نام گذاری شده است. در اندرزنامه «آذرپاد مهر اسپندان» نیز آمده است : « در شهریور روز شاد باش زیرا که شادی ویژه مردمانی ست که شهریار گزیده خوب داشته باشند.» بیرونی همچنین روایت می کند که «...در شهریورگان آتش های بزرگ می افروختند و عبادت خدا و ستایش او را زیاد می‌کردند و برای خوردن و دیگر شادمانی‌ها به گرد هم جمع می‌شدند». در کتاب پهلوی «بندهش»، آنجا که «درباره چگونگی گیاهان» سخن به میان می‌آید، از میان گل‌ها، « شاه اِسپَرغم » گل ویژه شهریور معرفی شده و آمده است: «... این را نیز گوید که هر گلی از آن امشاسپندی است؛ و باشد که گوید: شاه اِسپَرغم، شهریور را ... خویش است...» که بر این اساس از میان گل‌ها، شاه اسپرغم نمادی زیبا برای شهریورماه و جشن شهریورگان خواهد بود. 

سی و سه پل

زخمی تازه بر پیکر سی و سه پل اصفهان ! 

ایران‌نامه- شاهین سپنتا: داربست‌هایی که چند روز است بر شانه‌های سی و سه پل اصفهان سنگینی می‌کند به ظاهر از آغاز یک دوره مرمت برای این پل خبر می‌دهد. اما آنچه در نگاه اول به نظر می رسد، ترک های ریزی و درشتی است که بر بدنه پل خودنمایی می کند و گویا این شیارها ناشی از فعالیت مرمت کاران و تخلیه بند بین آجرها برای پرکردن دوباره آنهاست. اما با نگاه دقیق تر به نظر می رسد که اینها ترک هایی است که به تازگی ایجاد شده اند. آنچه باعث نگرانی دوستداران میراث فرهنگی شده است، پُر کردن ترک ها و شکاف‌هایی است که طی چند ماه اخیر بر بدنه و تاق‌های پل پدیدار شده است و می‌تواند نشانه‌ای از نشست نامحسوس پل به خاطر حرکت دستگاه حفار مترو از نزدیکی آن و رانش لایه‌های خاک یا عوارض ناشی از خشک کردن زاینده‌رود باشد. در هر حال آنچه که برای سی و سه پل خطرناک به نظر می‌رسد، چشم پوشی از علت اصلی این ترک‌ها و پر کردن آن ها با ماله است. با این که سال گذشته چند بار شاهد نشست زمین در نزدیکی سی و سه پل بودیم ولی برای پیشگیری از وضعیت فعلی هیچ سامانه‌ای جهت پایش لرزش‌های احتمالی و اندازه‌گیری نشست پل مورد استفاده قرار نگرفته است. نکته نگران کننده دیگر، نصب ناشیانه لوله‌های داربست فلزی جهت مرمت است که با برخورد به بدنه پل آسیب‌هایی به بدنه آجری پل وارد نموده است. به گزارش تصویری ایران نامه در این مورد توجه فرمایید:

گزارشی از تاریخچه و وضعیت فعلی هتل جهان

دیروز پرده رستم و سهراب در هتل جهان،

امروز هتل جهان در پرده فراموشی!

شاهین سپنتا 

هتل جهان، تنها بنای ارزشمند تاریخی با پیشینه فرهنگی در بدنه غربی خیابان چهارباغ اصفهان است. این هتل درست  رو به ‌روی  بازارچه بلند (بازار هنر) و مدرسه چهارباغ بنا شده و از ایوان‌های  دل‌گشایش، شکوه چهارباغ را بر میهمانان اصفهان نمایان می‌ساخته است. اوج معماری و کمال شهرسازی ایرانی در اصفهان ضرورت بنا کردن مهمان‌خانه‌ای جهت اقامت گردشگران و پژوهندگان هنر و معماری را در اوایل دوره پهلوی پررنگ‌تر می‌ساخت، از این روی پیش از این که کاروان‌سرای عباسی به هتل شاه عباس (مهمان سرای عباسی) تبدیل شود (سال 1336 خورشیدی)؛ هتل «آمریک» که بعدها به «هتل فردوسی» و «هتل جهان» تغییر نام داد، در سال 1307 خورشیدی ساخته شد. چهارباغ اصفهان اولین خیابان طراحی‌شده با فضاهای ارگانیک و متناسب شهری در ایران است. خیابانی  تکامل‌یافته که فراتر از محل رفت و آمد سواره‌ها و پیاده‌ها بودن، به سبب داشتن باغ‌های فراخ، کوشک‌ها، حوض‌ها  و سردرهای پُرشکوه دارای کاربری تفریحی ـ گردشگری نیز بوده است. از عناصر یاد شده که خاص خیابان چهارباغ بوده چیز زیادی باقی نمانده است؛ باغ‌ها و سردرها ویران شده و جای آنها را بناهایی با کاربری‌های تجاری‌ ـ مسکونی گرفته است. مدرسه چهارباغ، بازارچه بلند، کاروان‌سرای عباسی ( مجموعه مادر شاه) از عناصری بودند که در دوره‌هایی متاخرتر از سال ساخت چهارباغ (1000هجری قمری) در این خیابان ساخته شدند؛ عناصری که پس از شروع دوران تخریب‌ها در چهارباغ تاکنون به زنده‌نگهداشتن این خیابان کمک زیادی کرده‌اند. 

تخریب حمام اصغرآباد

حمام تاریخی اصغر آباد خمینی‌شهر تخریب شد 

ایران‌نامه- شاهین سپنتا: حمام تاریخی روستای اصغر آباد در شهرستان خمینی شهر (همایون شهر) استان اصفهان توسط افراد ناشناس تخریب شد. حمام اصغرآباد که سال گذشته در تاریخ 9/9/89 به شماره 29419 در فهرست آثار ملی ثبت شده بود در تاریخ چهاردهم امردادماه سال جاری همزمان با اولین جمعه ماه رمضان تخریب شده است. حمام اصغر آباد با مساحتی حدود 500 متر از سربینه‌ای مربع شکل مشتمل بر چهار ستون سنگی و گنبدی مرکزی و حوضی در میان که به گرمخانه و فضاهای جانبی مرتبط می‌شد، تشکیل شده بود. حمام تاریخی اصغر آباد در دوره قاجار توسط «اصغر میرزا» از شاهزادگان قاجار ساخته شده بود. این بنا، دربرگیرنده ارزش‌های معماری و تنها بنای تاریخی روستای اصغرآباد بود که هویت و پیشینه تاریخی روستا را بازتاب می‌داد و با آماده‌سازی و تغییر کاربری مناسب می‌توانست به مرکز فرهنگی یا گردشگری روستا تبدیل گردد. دهیاری روستا، اهالی ناآگاه محل را عامل این حادثه دانسته است اما تاکنون از سوی نهادهای مرتبط اقدامی برای پیگیری، شناسایی عاملان و مجازات آنان برای جلوگیری از موارد مشابه صورت نگرفته است.

به مناسبت روز پزشک

پورسینا، کیمیای روزگار !

چکامه ای از بانو هما ارژنگی را با صدای سراینده در اینجا بشنوید 

 

چهره ابوعلی‌سینا. نقاش: ابوالحسن صدیقی (این تصویر توسط انجمن آثار ملی به‌عنوان چهره  بوعلی سینا به رسمیت شناخته شد.) سیاه قلم روی کاغذ، ۱۳۲۴

به مناسبت روز پزشک

پورسینا در اصفهان، غریب‌ترین آشناست! 

مَدرس ابن سینا در اصفهان سال‌هاست که به فراموشی سپرده شده است.

ایران‌نامه – شاهین سپنتا: گروهی از دوستداران فرهنگ ایران، امروز یکم شهریور ماه همزمان با روز پزشک و یادروز پورسینا، در محل تدریس این پزشک نامدار ایرانی در اصفهان حاضر شدند و یاد و نام او را گرامی داشتند. در این گردهمایی که به همت انجمن «میراث‌پژوهان مهربین» برگزارشد، شرکت‌کنندگان خواستار شدند که هر چه سریع‌تر کار مرمت این اثر تاریخی که مدتی معطل مانده است، به پایان برسد و ابراز امیدواری کردند که در سال آینده همایش بزرگ «اصفهان و ابن سینا» در چنین روزی برگزار شود. بنای تاریخی مشهور به «مَدرسِ ابن‌سینا» که در دوره سلجوقیان ساخته شده است در  اصفهان، محله دردشت، خیابان ابن سینا، کوچه پاگلدسته، بالاتر از مدرسه شفیعیه واقع شده است و در تاریخ ۲۴ اسفند ماه ۱۳۸۳ خورشیدی با شماره  ۱۱۵۵۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این بنای کوچک اما با ارزش با گنبد آجری‌اش بی‌گمان محل تدریس پورسینا به هنگام اقامت او در اصفهان بوده و بر پایه برخی روایات محلیِ تائید نشده مقبره او نیز در همین مکان (و نه در همدان) بوده است. صرف‌نظر از درستی یا نادرستی روایت اخیر، بی‌گمان نزد اهل فرهنگ جایگاه «مَدرَس» از «مَدفَن» رفیع‌تر است اما متاسفانه محلی که روزگاری نشستگاه پورسینا و شاگردانش بوده و نشست‌های درس و بحث او را پذیرا بوده است، امروز متروک و ناشناخته، به انباری تبدیل شده است و در حالی که همیشه قفلی بر در آن خودنمایی می‌کند و هیچ گردشگر یا پژوهشگری راهی به آن ندارد، روی به ویرانی می‌رود.