هارون ولات نیازمند مرمت اساسی!

هارون ولات هنوز هم معجزه می‌کند!

ایران‌نامه – شاهین سپنتا: بنای تاریخی «هارون ولایت» یا «هارونیه» یا «مدرسه میرزا شاه حسین» در میدان عتیق اصفهان، کوچه هارونیه و در کنار منار 52 متری دوره سلجوقی واقع است. بنای هارون ولایت در زمان شاه اسماعیل صفوی به سال 918 قمری (891 خورشیدی) ساخته شد و بعدها توسط شاهان دیگر همین دودمان مرمت شد. این بنا که مردم محلی آن را «هارون ولات» می‌‌گویند، به دستور یکى از امراى مشهور شاه اسماعیل صفوی به نام «دورمش‌خان» و با نظارت وزیر او «میرزا شاه‌حسین اصفهانی» بنا شده است. بقعه‌ هارون ولایت با گنبد فیروزه‌ای دوپوش، از سمت غرب به وسیله درى به محوطه‌ مدرسه کوچکى باز مى‌شود که در اطراف آن حجره‌هایى وجود دارد و جرزها و پشت‌بغل‌هاى اطراف آن با تزئینات معقلى (آجر و کاشى) مزین شده است. ایوان جنوبی آن هم دارای محرابی است که با کاشی‌کاری معرق نفیس تزیین شده است. این مدرسه به وسیله سردرِ دیگرى به صحن شمالى هارون ولایت باز مى‌شود. کتیبه‌ همین سردر نفیس، به خط ثلث با کاشی سفید معرق بر زمینه لاجوردی نشان مى‌دهد که این بنا در زمان شاه ‌اسماعیل اول ساخته شده است. سردر شرقی هارون ولایت با تزئینات کاشی معرق، روبروی مسجد علی واقع شده است. هارون ولایت، صرف نظر از جذابیت‌های مذهبی برای افراد مذهبی، به خاطر کاشی‌کاری‌های زیبا، شفاف و زنده‌اش همواره در شمار بناهای تاریخی نفیس اصفهان بوده است و شایسته توجه و مراقبت بیشتر است اما دخالت‌های غیر اصولی و مرمت‌های سلیقه‌ای که در سال‌های اخیر در این بنای تاریخی – مذهبی صورت گرفته است، سیمای تاریخی و فرهنگی آن را مخدوش کرده است. 

بیانیه سازمان های غیر دولتی اصفهان درباره دریاچه ارومیه

سازمان‌های مردم نهاد اصفهان خواستار شدند:

دریاچه ارومیه و زاینده رود را نجات دهیم

شماری از سازمان های مردم نهاد دوستدار میراث طبیعی و فرهنگی اصفهان با انتشار بیانیه‌ای درباره خشک شدن دریاچه ارومیه، زیان‌های ناشی از این معضل را به عنوان یک «بحران ملی» متوجه همه ملت ایران دانسته و ضمن پشتیبانی از درخواست‌های مکرر هم‌میهنان آذربایجانی، خواستار توجه جدی و فوری همه مدیران و مسئولان کشور در همه سطوح به این «بحران ملی» به جای فرافکنی و برخود با اعتراض به‌حق هم‌میهنان آذربایجانی شدند. در بخشی از این بیانیه آمده است: «بی‌گمان مدیریت ناکارآمد منابع آب و کشاورزی، سیاست‌های منجر به توسعه ناپایدار، و سدسازی‌های غیرعلمی بر رودخانه‌های آب‌رسان به دریاچه ارومیه نقش مهمی در خشک شدن شتابنده این دریاچه داشته است؛ از این روی لازم خواهد بود که هرچه سریع‌تر با بازنگری در روند فعلی ضمن استفاده از روش‌های نوین آبیاری و بالابردن راندمان آبیاری، از هر گونه حفر چاه عمیق و نیمه عمیق و گسترش زمین‌های کشاورزی جلوگیری شود و طرح‌های جدید سدسازی در منطقه متوقف شود، تا بتوان حق‌آبه زیستمندان پیرامون این دریاچه را  به آنان بازگرداند.» سمن‌های اصفهانی در ادامه تاکید کرده‌اند: «این روزها که دریاچه ارومیه روزگار سختی را می‌گذراند، مردم اصفهان نیز خود را در خشم و اندوه هم‌میهنان آذربایجانی شریک می‌دانند ولی خود نیز در اندوه خشک شدن جگرگوشه‌شان "زاینده رود" به سر می‌برند و خواستار توجه جدی مسئولان به این مساله هستند.» در ادامه این بیان‌نامه آمده است: « واقعیت این است که دریاچه ارومیه و زاینده رود تنها متعلق به مردم آذربایجان و اصفهان نیستند. این منابع طبیعی، سرمایه‌های ملی همه ملت ایران و گنجینه طبیعی متعلق به همه مردم جهان هستند و سهم ملت و دولت ایران در پاسداشت آن ها بیش از دیگران است. امیدواریم مسئولان کشور از آنچه که تاکنون در اصفهان و آذربایجان روی داده است، آموخته باشند تا بیش از این منابع طبیعی کشور در معرض آسیب و نابودی قرار نگیرد و در هیچ کدام از استان‌های کشور شاهد چنین بحران‌های زیست محیطی نباشیم و هرچه سریع‌تر با بهره‌گرفتن از راهکارهای علمی به نجات دریاچه ارومیه و زاینده رود بشتابند.» متن کامل این بیانیه را در ادامه بخوانید:

گزارش

هنگام عبور TBM از کنار سی و سه پل، لرزه نگار نصب نشده بود

ایران‌نامه – معصومه شهباز: هنگام عبور TBM از کنار سی و پل هیچ گونه دستگاه لرزه‌نگار نصب نشده بود. چند روز پس از انتشار گزارش‌هایی در مورد ارتباط ترک‌های موجود بر سی و سه پل با عملیات حفاری مترو که با تکذیب مسئولان قطار شهری و سازمان میراث فرهنگی مواجه شد، اسفندیار حیدری‌پور، رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع‌دستی اصفهان در نشست خبری با حضور خبرنگاران و فعالان میراث فرهنگی با بیان این مطلب، گفت: در هنگام عبور دستگاه حفار از زیر چهارباغ هیچ دستگاه لرزه‌نگاری نصب نبود چون سازمان میراث فرهنگی در ریاست قبلی از موضوع عبور دستگاه حفار از زیر چهارباغ خبر نداشت اما در هنگام عبور از نزدیکی سی و سه پل به این علت لرزه‌نگار نصب نشد که ما به نظر شرکت مشاور کاواک استناد کردیم که عبور TBM از فاصله 40 متری سی و سه پل را بلامانع دانسته بود. حیدری‌پور در ادامه با ابراز نگرانی از لرزش‌های ناشی از عبور مترو بر میراث فرهنگی چهارباغ  و سه و سه پل، به اقداماتی برای نصب لرزه نگار در آینده اشاره نمود و گفت: دو ماه پیش ضمن عقد قرارداد با دانشگاه علم و صنعت، این دانشگاه مسئول بررسی لرزش‌های ناشی از عبور مترو بر دو بنای تاریخی مدرسه چهارباغ و سی و سه پل شد و مقرر شد که میزان انتقال ارتعاشات خاک در محل بررسی شود.

دریاجه ارومیه با صدای هما ارژنگی

دریاچه ارومیه  

سروده ای زیبا با صدای سراینده بانو هما ارژنگی را در اینجا بشنوید  

دریاچه غمین: ادیب برومند

دریاچه‌ غمین

تازه ترین سروده استاد ادیب برومند 

دریاچه‌ای غمین که ارومیّه نامِ اوست

بس شِکوه از زمین و زمان در پیامِ اوست

نالان زِ روزگار و زِ ابنای روزگار

باشد چنان که لعن و هجا در کلامِ اوست

گوید که روزگار به من بس جفا نمود

وین نی عجب که جور و تعدّی مرامِ اوست

لیکن سزد که لعنت و نفرین کنم نثار

بر آن کسی که تیغِ من اندر نیامِ اوست

آن کو نگاهبانِ من و حافظِ من است

آن منبعی که قرعه‌ دولت به نامِ اوست

مجلس رهِ مسامحه پیمود و همچنان

دولت که سرخْ باده‌ غفلت به جام اوست

وینک منم که فاجعه سازد فنای من

سخت آن‌چنان که جمله فجایع غلامِ اوست

آری حیاتِ خلقِ ارومیّه در جهان

وابسته حیات و رهینِ دوامِ اوست

از من به عزم و همّت هر آذری درود

آن کو هماره توسنِ اقبال رام اوست

شاید که از حمیّتِ آنان شود پدید

انگیزه‌ای که راه‌گشای قوام اوست

باید شوند بهر ارومیّه چاره‌ساز

آن چاره‌ای که درخور قدر و مقام اوست

نامه سرگشاده درباره زاینده رود

مدیریت غلط، عامل اصلی به وجود آمدن وضعیت فعلی زاینده رود است

مدیریت غلط عامل اصلی به وجود آمدن وضعیت فعلی زاینده رود است که این مساله با قانون استقلال آب استان ها که در سال 1384 به تصویب رسیده، بسیار تشدید شده است.جمعیت زنان مبارزه با آلودگی محیط زیست شاخه اصفهان، در نامه ای سرگشاده به نمایندگان مجلس با بیان این مطلب به آسیب های ناشی از خشک شدن زاینده رود اشاره نموده و از مسئولان کشور خواستار شده اند که به مشکلات ایجاد شده در زمینه آب کشور با دید علمی و واقع بینانه توجه کنند و با در نظر گرفتن منافع منطقی تمام مصرف کنندگان آب حوضه های آبخیز و با توجه به منافع ملی برخورد نمایید. این جمعیت در ادامه تاکید کرده است: همانگونه که نمایندگان محترم به خوبی آگاه هستند این مشکل فقط مربوط به اصفهان نیست و عوارض این قانون که بر خلاف اصول علمی و اصول مدیریتی و اجتماعی است بر تمام رودخانه های بین استان اثر خود را نشان داده است. متن کامل نامه سرگشاده جمعیت زنان مبارزه با آلودگی محیط زیست شاخه اصفهان به نمایندگان مجلس را در ادامه بخوانید:

دریاچه ارومیه: هما ارژنگی

دریاچه ارومیه

تازه ترین سروده با نو هما ارژنگی 

 

آی آذربایجانم

آذر تابان و رخشان

ای کهن مُلک دلیران

قلعه‌هایت سرفراز و

قله‌هایت آسمان‌سا

دشت‌ها و دره‌هایت

پُر فروغ و سبز و زیبا

چشمه‌هایت گرم و جوشان

رودهایت تا جهان بر جا، خروشان

می کشد پَر، مرغ جانم

سوی آن آذر گسشب سربلندت

سر نهم بر خاک و آن گه

رو کنم بی تاب

بر دریاچه پاک و سپندت

نازبو نماد شهریورگان

گل شاه‌اِسپَرغم (نازبو)، نماد جشن شهریورگان

«شهریور» در فارسی، «شهرور» در پهلوی و «خشترویریه» در اوستا به معنای «شهریاری آرمانی»، در گات‌ها یکی از فروزه‌های اهورامزدا و در اوستای نو، یکی از امشاسپندان است و او را مینوی جوانمردی نیز خوانده‌اند. در گاه‌شماری ایرانی، ششمین ماه سال و چهارمین روز از هر ماه «شهریور» نام دارد، از این‌روی در روز شهریور از شهریور ماه یا چهارم شهریورماه «جشن شهریورگان» را برپا می‌کنیم. جشن شهریورگان پیوندی نیز با استوره‌ نبرد نخستین بشر (کیومرث)، با اهریمن دارد. در این استوره، کیومرث با یاری امشاسپند شهریور بر اهریمن پیروز شده و دوران پیروزی و شهریاری بشر بر زمین آغاز شده است. روز جشن شهریورگان از سوی انجمن موبدان به نام « روز پدر ایرانی» نام گذاری شده است. در اندرزنامه «آذرپاد مهر اسپندان» نیز آمده است : « در شهریور روز شاد باش زیرا که شادی ویژه مردمانی ست که شهریار گزیده خوب داشته باشند.» بیرونی همچنین روایت می کند که «...در شهریورگان آتش های بزرگ می افروختند و عبادت خدا و ستایش او را زیاد می‌کردند و برای خوردن و دیگر شادمانی‌ها به گرد هم جمع می‌شدند». در کتاب پهلوی «بندهش»، آنجا که «درباره چگونگی گیاهان» سخن به میان می‌آید، از میان گل‌ها، « شاه اِسپَرغم » گل ویژه شهریور معرفی شده و آمده است: «... این را نیز گوید که هر گلی از آن امشاسپندی است؛ و باشد که گوید: شاه اِسپَرغم، شهریور را ... خویش است...» که بر این اساس از میان گل‌ها، شاه اسپرغم نمادی زیبا برای شهریورماه و جشن شهریورگان خواهد بود. 

سی و سه پل

زخمی تازه بر پیکر سی و سه پل اصفهان ! 

ایران‌نامه- شاهین سپنتا: داربست‌هایی که چند روز است بر شانه‌های سی و سه پل اصفهان سنگینی می‌کند به ظاهر از آغاز یک دوره مرمت برای این پل خبر می‌دهد. اما آنچه در نگاه اول به نظر می رسد، ترک های ریزی و درشتی است که بر بدنه پل خودنمایی می کند و گویا این شیارها ناشی از فعالیت مرمت کاران و تخلیه بند بین آجرها برای پرکردن دوباره آنهاست. اما با نگاه دقیق تر به نظر می رسد که اینها ترک هایی است که به تازگی ایجاد شده اند. آنچه باعث نگرانی دوستداران میراث فرهنگی شده است، پُر کردن ترک ها و شکاف‌هایی است که طی چند ماه اخیر بر بدنه و تاق‌های پل پدیدار شده است و می‌تواند نشانه‌ای از نشست نامحسوس پل به خاطر حرکت دستگاه حفار مترو از نزدیکی آن و رانش لایه‌های خاک یا عوارض ناشی از خشک کردن زاینده‌رود باشد. در هر حال آنچه که برای سی و سه پل خطرناک به نظر می‌رسد، چشم پوشی از علت اصلی این ترک‌ها و پر کردن آن ها با ماله است. با این که سال گذشته چند بار شاهد نشست زمین در نزدیکی سی و سه پل بودیم ولی برای پیشگیری از وضعیت فعلی هیچ سامانه‌ای جهت پایش لرزش‌های احتمالی و اندازه‌گیری نشست پل مورد استفاده قرار نگرفته است. نکته نگران کننده دیگر، نصب ناشیانه لوله‌های داربست فلزی جهت مرمت است که با برخورد به بدنه پل آسیب‌هایی به بدنه آجری پل وارد نموده است. به گزارش تصویری ایران نامه در این مورد توجه فرمایید: