آتشگاه از دیدگاه مهندس کاظمی

ساخت هتل، منظر باستانی آتشگاه را تخریب می کند

ایران‌نامه : ساخت هتل در حریم درجه یک آتشگاه یک اقدام اشتباه و مخالف همه ضوابط و قواعد پذیرفته شده جهانیِ صیانت و حفاظت "منظر باستانی" اثر تاریخی است و باید هرچه زودتر جلوی آن گرفته شود. منظر ِ باستانی "آتشگاه" حاصل سازگاری سیمای فرهنگی و طبیعی در طول زمان و بیانی آشکار و عمیق از درک متقابل این دو است. سازندگان بنای آتشگاهِ اصفهان، ساخته ی خود را در گرو آشتی با طبیعت و هم سو شدن با آن میدیدند. جدا شمردن نشانه های تاریخی از بستر طبیعی در فرایند حفاظت و مرمّت، آسیب پذیری اثر را دو چندان می‌کند. یاغش کاظمی،ضمن بیان این مطلب، درباره سابقه به‌کارگیری نام آتشگاه اصفهان برای این بنا، این نام را نوظهور ندانست و با اشاره به کاربرد این نام در متون کهن گفت:  «اطلاقِ نامِ "آتشگاه" به این بنا، یک سابقه بسیار کهن دارد. "ابن خردادبه" و  "ابن رُسته" در سده 3 هجری، "مسعودی" و "حمزه اصفهانی" و "ابن حوقل" در سده 4 هجری، همگی شهادت داده اند که محل این بنا "آتشگاه" بوده است. "ابن حوقل" آتش ِ این "آتشگاه" را از آتش های قدیمی جاودان دانسته است: «انّ ناره من قدیم النیران الازلیّه». صاحبِ "مجمل التواریخ و القصص" به صراحت بیان می کند که اکنون (سال 520 هـجری) کوه و بنا را "آتشگاه" می‌گویند. "مافروخی" در "محاسن اصفهان" در گفتاری مشابه بیان می‌کند که اکنون (نیمه دوّم سده 5 هـجری) این بنا به "آتشگاه" (بیت النّار) معروف و مشهور است و شرحی ادیبانه ای نظر به واژگانِ "آتش" و "خرّمی" ِ محل واقع شدنِ بنا دارد:  آیتِ یَا نَارُ کُونِی بَرْدًا وَسَلَامًا بر هر ورقی از ریاحین آن نزهتگاه مسطور است.»

بخش دوم گفتگو با هومان خاکپور

زاینده رود و کارون قربانی سدها

گفتگو با هومان خاکپور، بخش دوم

معصومه شهباز

چهارمحال بختیاری به سرزمین سدها معروف است. سدهایی که تاکنون نزدیک به 2000 هکتار از جنگل‌های این منطقه را به زیر آب برده‌اند و با احداث و  آبگیری سدهای خرسان 1 ، 2 و 3 ، هم چنین  کارون 5، 20 هزار هکتار دیگر نیز از جنگل‌های این منطقه را  نابود خواهند کرد. کارشناسان محیط زیست این سدها را به تشتک های تعبیر می‌کنند که نیاز آبی بیش از 300 هزار نفر را در معرض تبخیر قرار می دهند. در حالی  که در دنیا روزگار سدسازی  سر آمده، ایران با 590 سد، هنوز در اندیشه سدسازی  است. سدسازی سلیقه‌ای در ایران علاوه بر تحمیل هزینه‌های گزاف بر اقتصاد این کشور، نیاز تامین انرژی را پاسخگو نیست  و از همه مهم‌تر حیات رودخانه ها و جنگل ها را با بحران روبه رو ساخته است. هومان خاکپور فعال منابع طبیعی و محیط زیست، سدهای چهارمحال و بختیاری را عمدتا سدهای برق ـ آبی خواند و گفت: هدفی  که برای ساخت این سدها  اعلام می‌شود، تولید برق و در کنار آن اهداف حاشیه‌ای چون اشتغال‌زایی یا جاذبه‌های گردشگری و طبیعت‌گردی است.

گزارشی درباره بحران آب زاینده رود

پروژه‌های انتقال آب، درد زاینده‌ رود را درمان نمی کند^*

گزارش: معصومه شهباز 

اولین جلسه رسیدگی به شکایت مردم اصفهان به دلیل خشک شدن زاینده رود در 17 امرداد ماه با حضور وکیل مدیر عامل اداره کل آب منطقه ای اصفهان، وکلای شاکیان پرونده، نمایندگان شکات برگزار شد. خاطره  دادخواه، فعال محیط زیست، در خصوص اولین جلسه دادگاه رسیدگی به شکایتی که بر علیه مدیر عامل شرکت آب منطقه ای اصفهان به علت عدول از اختیارات قانونی و دادن اجازه استفاده غیر مجاز از آب رودخانه زاینده‌رود تنظیم شده بود، گفت: وی از حضور در نخستین جلسه خودداری کرد و وکیل خود را برای پاسخگویی به دادگاه فرستاد. دادخواه افزود: وکیل مدیر عامل شرکت آب منطقه اصفهان تمام اتهامات مطرح شده و به ویژه تغییر مسیر زاینده‌رود را تکذیب کرد و در نهایت قرار شد بعد از 10 روز استدلال های خود را به قاضی ارائه دهد. خاطره دادخواه، یکی از بانیان طرح این شکایت گفت: اداره کل آب منطقه‌ای ظرفیت محیط را در نظر نگرفته و با اقداماتی که انجام داده، باعث خشک شدن زاینده رود شده است. وی افزود: مجوزهایی که برای حفر چاه‌های حریمی داده شده و همچنین مجوزهای پمپاژها، همگی بیش از ظرفیت بوده است. بیش از هفت هزار مجوز برای حفر چاه‌های حریمی داده شده و همچنین، بیش از 400 مجوز پمپاژ صادر شده که خلاف قانون بوده است.  

وضعیت بحرانی در آتشگاه اصفهان!

هشت پیشنهاد برای نجات آتشگاه اصفهان 

شاهین سپنتا 

 

اصفهان شهری کهنسال به دیرینگی تاریخ ایران است و آتشگاه بنایی خشتی به قدمت اصفهان که بر فراز کوهی به همین نام، در هشت کیلومتری غرب اصفهان در مسیر اصفهان به نجف‌آباد و در نزدیکی منارجنبان واقع است و از فراز آن زیباترین چشم‌انداز کرانه‌های زاینده‌رود و بیشه ناژوان و باغ‌های سرسبز پیرامون آن را می‌توان دید. دیرینگی و شرایط ویژه آتشگاه بهترین گواه بر این ادعاست که این بنا بیش‌تر از هر بنای تاریخی دیگری در اصفهان نیازمند مراقبت است، اما شواهد نشان می‌دهد که کمتر از هر بنای دیگری در اصفهان مورد حفاظت قرار می‌گیرد. برای برون‌رفت از این وضعیت خطرناک، اجرای هشت راهکار ضروری به شرح زیر پیشنهاد می‌شود:  

بحران آب زاینده رود در گفتگو با هومان خاکپور

گناه بحران آب را بر گردن خشکسالی نگذاریم

گفتگو با هومان خاکپور – بخش نخست

معصومه شهباز

 آب مصرفی 386 روستا در استان اصفهان از طریق سیار تامین می‌شود؛ رگ حیاتی شهر اصفهان خشک شده و کشاورزی در شرق رو به نابودی است. اینها همان دغدغه‌های هستند که مسئولان این استان را بر آن داشته  تا تونل های انتقال آبی چون بهشت‌آباد و گلاب را کلنگ بزنند. از سال‌های گذشته تمرکز صنایع پر مصرفی چون فولاد و ذوب آهن در اصفهان و در پی آن رشد بی امان این شهر، سبب احداث تونل‌های انتقال آب کوهرنگ از زاگرس جهت تامین آب مصرفی صنعت و شرب شد. آن سوتر، در حالی که آب در پشت سدهای استان چهارمحال بختیاری و در معرض تبخیر ذخیره شده؛ بیش از 200 روستا در چهارمحال بختیاری با تانکر آبرسانی می شوند. معضل بیکاری در این استان، وابستگی معیشتی به جنگل‌های زاگرس را دامن زده و در حال حاضر این جنگل‌ها از یک سو با دخالت انسان و دام و از سویی دیگر با غرق شدن در دریاچه سدها متزلزل شده اند. جنگل‌هایی که به گفته کارشناسان 40 درصد از آب کشور را تامین می‌کند. با وضعیتی که جنگل‌های زاگرس دارند، نباید بحران بی‌آبی در کشور پدیده‌ای دور از انتظار باشد. بحرانی که مسئولان، خشکسالی را دلیل اصلی آن می‌دانند. اما آیا به راستی خشکسالی دلیل اصلی بحران آب در کل کشور و خصوصا در استان‌های چهارمحال بختیاری و اصفهان است؟ در پاسخ به این پرسش، هومان خاکپور فعال محیط زیست و منابع طبیعی گفت: «سرزمین ما در نوار خشک زمین (نوار 35 درجه شمالی) قرار دارد؛ بنابر این خشکسالی برای این سرزمین یک پدیده کاملا طبیعی به شمار می‌آید. در واقع باید سال‌هایی که ترسالی وجود دارد، یک مقدار عجیب و غریب باشد و به صورت یک پدیده غیر طبیعی با آن برخورد کنیم؛ ولی متاسفانه الان به گونه‌ای شده که هرگاه  شرایط بحرانی ایجاد می شود، همه چیز را گردن خشکسالی می اندازیم. درست است که خشکسالی وضعیت بحران آب را در کل کشور تشدید کرده ولی واقعیت این است که گناه اصلی بر گردن خشکسالی نیست بلکه باید گفت گناه اصلی به گردن مدیریت غلط ما در حوزه منابع آبی است.»

نقشه حریم آتشگاه اصفهان

نقشه، ضوابط و مقررات حریم آتشگاه اصفهان

به شماره ثبت 380، مصوب کمیته حرائم سازمان میراث فرهنگی  6/9/ 1378 

  

 الف) ضوابط حریم اثر:

1- هرگونه اقدامی که منجر به تخریب عرصه اثر تاریخی گردد، ممنوع است.

2- هر نوع دخل و تصرف در عرصه اثر اعم از حفاری، مرمت، توسعه، تعمیر، تجدید و تغییر در نحوه استفاده از اثر در تمام یا بخشی از آن بدون صدور مجوز و نظارت از سوی سازمان میراث فرهنگی کشور ممنوع است.

ب) ضوابط حریم درجه یک:

1- این محدوده به صورت باغات و زمین کشاورزی باقی مانده و هرگونه ساخت و ساز و احداث بنا در آن ممنوع است.

2- در صورتی که در جهت استفاده از وسائل کشاورزی و نیاز کشاورزان  به انبار و غیره نیاز وجود داشته باشد ساختن انبار، محل وسائل کشاورزی و ماشین آلات، استراحتگاه و امثالهم  با تایید و نظارت سازمان میراث فرهنگی کشور در محدوده حریم درجه یک قابل اجرا خواهد بود. 

از خانه نواب تا آتشگاه اصفهان ...

چون دوست دشمن است، شکایت کجا بریم!؟

ایران‌نامه – شاهین سپنتا: این روزها خبر تخریب و سوزاندن خانه نواب و همچنین آغاز عملیات ساختمانی در حریم آتشگاه اصفهان، دو خبر مهم و نگران‌کننده‌تر از میان صدها خبری است که روزانه درباره تخریب و تهدید میراث فرهنگی در اصفهان منتشر می‌‌شود. در مورد خانه نواب، اسفندیار حیدری‌پور مدیر کل میراث ‌فرهنگی اصفهان اعلام کرده است که از عاملان تخریب و آتش‌سوزی این خانه تاریخی شکایت خواهد کرد تا به استناد مواد 558 و 560 قانون مجازات اسلامی نسبت به تعقیب و مجازات عاملان تخریب و به آتش کشیدن آن اقدام شود و به زودی پرونده شکایت از این افراد در دادسرای عمومی و انقلاب اصفهان بررسی خواهد شد. حیدری‌پور در ادامه تاکید کرده است که: حفظ و حراست از آثار تاریخی و فرهنگی کشور در جهت حفظ هویت فرهنگی جامعه و تبدیل این آثار ارزشمند به ثروت ملی از وظایف عمومی آحاد ملت ایران است و برخورد با متخلفان امری ضروری و لازم است. 

تجاوز آشکار به حریم آتشگاه اصفهان

آغاز ساخت هتل در حریم آتشگاه

تخریب منظر نماد تاریخی پایداری سرزمین سپاهان

ایران نامه – شاهین سپنتا: ساخت مجتمع تجاری - اقامتی در حریم درجه یک آتشگاه اصفهان آغاز شد. با وجود اعتراض دوستداران اصفهان و مخالفت سازمان میراث فرهنگی نسبت به هرگونه ساخت و ساز در حریم درجه یک آتشگاه اصفهان، نه تنها شهرداری از صدور مجوز ساخت هتل و مجتمع تجاری در نزدیکی آتشگاه خودداری نکرده است بلکه شرکت پیمانکار مراحل اولیه ساخت هتل را آغاز نموده است. در چند روز گذشته کار تخریب خانه قدیمی و مسطح نمودن زمین و نصب تابلوی کارگاه ساختمانی در زمین مقابل آتشگاه صورت گرفته است و در صورت عدم جلوگیری از این تخلف آشکار به زودی مرحله گودبرداری و بتون ریزی نیز انجام خواهد شد. طبق تابلوی نصب شده در محل، کاربری پروژه تجاری (هتل آتشگاه)، کارفرما: گلکار و شرکاء، تعداد طبقات: 6 طبقه، ارتفاع: 14 و نیم متر، متراژ کل 7433 متر، نوع سازه: فلزی، طراح و ناظر معماری: سید رضا موسوی، ناظر سازه: عبدالعلی تابش، ناظر تاسیسات: حسن شادفر، برق و مکانیک ایرج رحمتی خواهند بود.

آتش سوزی در خانه تاریخی نواب

خانه تاریخی نواب در اصفهان به آتش کشیده شد

ایران نامه - مهدی فقیهی: خانه تاریخی نواب در اصفهان که تاکنون چند بار مورد تعرض و تخریب از سوی افراد سودجوی محل قرار گرفته بود، به آتش کشیده شد و بخش هایی از آن نابود شد. خانه نواب که در سال 1384 به شماره 12124 در فهرست آثار تاریخی به ثبت رسیده، در ضلع جنوبی خیابان ابن سینا و در بافت تاریخی محله دردشت در ابتدای کوچه مسجد آقانور واقع است.خانه نواب پس از رهاشدن از طرف صاحب خانه، به تدریج روی به ویرانی رفت و در سال گذشته به تاریخ 13/7/1389 بخشی از این خانه توسط افراد ناشناس تخریب شد و فردای آن روز آوارهای بر جای مانده نیز تخلیه گردید. اهالی محل علت این امر را متروک ماندن خانه و تجمع افراد بزهکار در این محل و تنگی گذر زیر ساباط خانه دانستند که به بهانه دشواری تردد وسائل نقلیه و عابرین پیاده تخریب شد. اما روند تخریب خانه نواب به همین جا ختم نشد و بارها شاهد وارد آمدن آسیب هایی به خانه بودیم. در همین راستا چند روز پیش دیواره کاهگلی خانه که در جبهه غربی کوچه قرار داشت به کلی تخریب شد و درگاه ورودی آن از جا کنده شد ولی با تلاش سازمان میراث فرهنگی اصفهان این قسمت از بنا مرمت و بازسازی گردید. اما متأسفانه لجاجت و غرض ورزی ها ادامه یافت به طوری که دیگر بار دیوار تازه ساز و آجری این خانه تاریخی تخریب شد. پس از این اتفاق و به گفته یکی از ساکنان محل، شب هنگام افرادی ناشناس وارد ساختمان شده و خانه را به آتش کشیدند که با حضور مأموران آتش نشانی، شعله ها فرونشانده شد؛ اما دراین حادثه عمدی در و پنجره های گره چینی و ارزشمند خانه به کلی از میان رفت و تزئینات اطراف حیاط و دو اتاق سه دری آن که جلوه ای از میراث فرهنگی ایرانیان بود در آتش ناآگاهی و نابخردی نامردمان سوخت و دود شد.