جاده چالوس در اصفهان

جاده زیبای چالوس دراصفهان

                                                                    احمد صرامی

از این‌که اصفهان به لحاظ جاذبه‌های توریستی قوی، غنی‌ترین استان این مرز و بوم است شکی نیست دارا بودن مواهب طبیعی و تاریخی و موقعیت خاص جغرافیایی هریک جایگاه خود را  داشته و می‌تواند سر فصل بحث‌های مبسوطی را  به خود اختصاص دهد، چه این که اهمیت غنی‌سازی و تقویت منابعی از این دست، خود بحث مستقلی را می‌طلبد که از این رهگذر چه منابعی را می توان  کسب کرد و امروز کشورهای دارای تفکر و مدیریت صحیح با رویکرد به این واقعیت به جای  تکیه بر منابع زیرزمینی همچون نفت و غارت این سرمایه‌های ملی، بیشترین درآمد را از این مسیر حاصل و در حقیقت چیزی را جایگزین آنها کرده اند که همانند علم، نه تنها با استفاده از آن دچار استهلاک نمی‌گردد بلکه هرچه بیشتر مورد استفاده و مصرف قرار گیرد بر برکات آن افزوده می‌شود و رسیدگی به این منابع و سرمایه‌ها چه در کسب اعتبار و وجهه معنوی و چه در جلب و جذب جهانگردان خارجی از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار بوده و در کسب ارز و درآمد ملی موثر می‌باشد و چه در تامین اشتغال و فراهم نمودن زمینه‌های لازم برای ایجاد تفریح‌گاه‌های سالم و مفید خانوادگی و پر کردن وقت جوانان به شیوه ای مطلوب و منطقی تاثیر در خور توجهی خواهد داشت .

ظل السلطان کیست؟

فرافکنی شهرداری اصفهان در تخریب آثار تاریخی

در نمایشگاه دست‌آوردهای شهرداری اصفهان که بخشی از نمایشگاه موسوم به «جهاد خدمت رسانی» است، در غرفه‌ای با عنوان «گذر صد‌ساله» ،تخریب حمام خسرو آغا و سردر کاخ هشت بهشت به ظل السلطان (1336- 1266هجری) پسر بزرگ ناصرالدین شاه نسبت داده شده است و در کنار آثاری همچون کاخ نمک‌دان، کاخ آیینه‌خانه، سردر باغ زرشک، و... از حمام خسرو آ‌غا و سردر کاخ هشت بهشت نیز به عنوان آثاری یاد شده است که به دست حاکم اصفهان در دوران قاجار تخریب شده‌اند. این در حالی است که حمام خسرو آغا در ساعت 2 بامداد روز سه شنبه 22/1/1374 توسط عوامل شهرداری منطقه 3 اصفهان تخریب شد و محوطه آن تسطیح شد. سردر کاخ هشت بهشت نیز تا چند سال پیش پابرجا بود و شهرداری اصفهان به تخریب آن مبادرت ورزید. گفتنی است که معاون خدمات شهری شهرداری اصفهان «منصور باقرصاد» درباره انگیزه‌های برپایی این نمایشگاه به رسانه‌ها گفته است: خوشبختانه نمایشگاه جهاد خدمت رسانی توانسته به خوبی فعالیت‌ها و اقدامات شهرداری را در معرض دید عموم قرار دهد. وی افزوده است: در این نمایشگاه علاوه بر اطلاع رسانی، آموزش‌های متنوعی در غرفه‌ها و برنامه‌های جانبی به مردم ارائه گردید.

عبور مترو از میدان نقش جهان

شهردار اصفهان:

مترو را از زیر میدان نقش جهان عبور می دهیم 

ایران‌نامه: به گزارش "ایلنا" شهردار اصفهان عبور مترو از زیر میدان نقش جهان را تأیید کرد و گفت: در این مورد مصوبه قانونی شورای عالی ترافیک وجود دارد. مرتضی سقائیان نژاد شب گذشته در مصاحبه مطبوعاتی خود در محل نمایشگاه جهاد خدمت رسانی شهرداری اصفهان در این باره تصریح کرد: کارشناسان یونسکو در بازدید اخیر خود که در حدود سه ماه پیش از اصفهان صورت گرفت، عبور مترو از زیر این میدان تاریخی را رد نکردند. وی در پاسخ به این که کارشناسان امر انتخاب این مسیر از خط شرقی-غربی قطار شهری اصفهان را برای میدان تاریخی نقش جهان بسیار خطرناک می دانند، بیان داشت: این ها صحبت خبرنگاران است و اگر برخی خبرنگاران در این خصوص موضعی دارند باید در چهارچوب مسایل قانونی مطرح کنند. وی ادامه داد: در جلسات شورای عالی ترافیک نمایندگان میراث فرهنگی استان و کشور حاضر بوده اند. گفتنی است که چندی پیش عباس حاج‌رسولی‌ها رئیس شورای اسلامی شهر نیز در اظهارات نگران کننده مشابهی از عبور مترو از زیر میدان نقش جهان حمایت کرده بود. این در حالی است که کارشناسان گذر خط شرقی – غربی مترو از میان نقش جهان را عامل مهمی در آسیب رسانی و تخریب آثار تاریخی در محدوده این میدان می‌دانند.

گزارش ویژه: تخریب ساباط خانه نواب

تخریب بخشی از خانه تاریخی نواب توسط مردم با سکوت مسئولان

ایران‌نامه: بخشی از خانه تاریخی نواب در اصفهان، در روز روشن و در برابر چشمان ماموران دولتی، توسط اهالی ناآگاه محل تخریب شد. یکی از آثار تاریخی و قدیمی نصف جهان که در محدوده بافت تاریخی مرکز شهر قرار دارد، به خانه نواب مشهور است. این خانه که در ضلع جنوبی خیابان ابن سینا و در ابتدای کوچه مسجد آقانور واقع شده با قدمتی صفوی – قاجاری در سال 1384 خورشیدی به شماره 12124، در فهرست آثار تاریخی ثبت شده است. خانه نواب در ضلع جنوبی خیابان ابن سینا دقیقاً در دهانه ورودی کوچه مسجد آقانور دارای ساباطی نه چندان عریض با اتاق فرواری در قسمت فوقانی بود که این بخش از گذر را از دیگر قسمت‌های کوچه متمایز نشان می داد. 

وضعیت نگران کننده گنبد آزادان

بنای تاریخی گنبد آزادان در آستانه نابودی

ایران‌نامه: گنبد آزادان با 664 سال پیشینه، یکی از آثار تاریخی غرب اصفهان است که در سال 1382 به شماره 10213 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده اما در حال حاضر به ‌خاطر عدم حفاظت و مرمت به شدت در حال تخریب است. گنبد آزادان در محله‌ای به همین نام در منطقه نصرآباد و در نزدیکی آتشگاه اصفهان واقع است. این بنا که در منابع مکتوب به عنوان مسجد آزادان نیز از آن نام برده شده، شامل یک  فضای گنبددار در جبهه جنوبی است که یک صحن مستطیل شکل در جبهه شمالی و رواق‌هایی در دو سمت شمالی و جنوبی به آن افزوده شده است. به گواهی «دکتر بهنام پدرام»، استادیار دانشکده مرمت در دانشگاه هنر اصفهان، به استناد عکسی قدیمی، در بدنه داخلی فضای زیر گنبد کتیبه‌ای وجود داشته که اکنون تخریب شده و زمان ساخت گنبد را به سال 767 هجری قمری و دوره ایلخانی نسبت می‌داده است.

گزارش ویژه: مسجد و کاروانسرای برسیان

مسجد و کاروان‌سرای تاریخی برسیان زباله‌دانی شده است

ایران‌نامه- شاهین سپنتا، مهرناز شهباز: مسجد و کاروان‌سرای تاریخی برسیان به‌خاطر بی‌توجهی مسئولان استان اصفهان تبدیل به زباله‌دانی و محل رفت و آمد افراد و خودروها شده و به شدت در حال تخریب است. مسجد برسیان در محل بنایی چارتاقی ساخته شده و در دوره‌های مختلف تاریخی بخش‌هایی به آن افزوده شده است. این بنا که به شماره 265 در فهرست آثار تاریخی ایران به ثبت رسیده، مسجدی کهن از دوران سلجوقی است که در روستای برسیان (بر ‌زی آن) در 43 کیلومتری شرق اصفهان و در کرانه شمالی زاینده‌رود قرار دارد. در برابر ورودی این مسجد تابلوی زنگ‌زده سازمان میراث فرهنگی، مسجد برسیان را یکی از قدیمی‌ترین مساجد ایران معرفی می‌کند اما وضع عمومی این بنا گویای آن است که سال‌هاست به حال خود رها شده و محوطه باز مسجد برسیان نیز به صورت متروکه و مخروبه درآمده و رویش علف‌های خودرو و جاری شدن هرزآب در نزدیکی منار تاریخی برسیان، به شدت بقای این اثر تاریخی را تهدید می‌کند و درچوبی بزرگی که همیشه یک  قفل بزرگ روی آن خودنمایی می کند، گواهی می‌دهد که بازدید از آن به آسانی برای گردشگران ممکن نیست و تنها با هماهنگی معتمدان محلی می‌توان به درون آن راه یافت و این در حالی است که این بنای تاریخی در صورت توجه مسئولان می‌تواند به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری اصفهان مطرح باشد ولی درحال حاضر، بجز چند نفر از پیرمردان محلی که گاهی برای نماز به داخل مسجد می‌روند، هیچ گردشگری به این مسجد وارد نمی‌شود.  

آغاز فصل دوم کاوش در تپه اشرف

فصل دوم کاوش در تپه اشرف اصفهان آغاز شد

ایران‌نامه – مهرناز شهباز: فصل دوم کاوش در تپه تاریخی اشرف پس از یک ماه وقفه آغاز شد و تا چهل و پنج روز ادامه خواهد یافت. تپه باستانی اشرف که در نزدیکى پل تاریخى شهرستان و در کنار زاینده‌رود واقع است یکی کهن‌ترین کانون‌های شکل‌گیری شهر تاریخی اصفهان بوده است. ادامه فرایند کاوش و بررسی بیشتر ساختارهای معماری تاکنون یافت شده و همچنین سامان‌دهی و نمایان‌سازی آثار به دست آمده در بخش شمالی تپه اشرف از اهداف فصل دوم کاوش خواهد بود که به سرپرستی دکتر علی‌رضا جعفری‌زند، باستان‌شناس و نگارنده کتاب «اصفهان پیش از اسلام» ادامه خواهد یافت. در حال حاضر، روند کاوش در ضلع شمالی تپه ادامه دارد و با گسترده شدن محوطه کارگاه بخش های بیشتری از قلعه دوران ساسانی در مجاورت خیابان مشتاق نمایان شده است ولی هنوز اقدامی از سوی شهرداری و دیگر نهادهای مرتبط، برای محصور نمودن این تپه و ممانعت از اخلال در روند کاوش‌های باستان شناسی توسط افراد، صورت نگرفته است. در فصل اول کاوش تپه اشرف، آثاری از یک قلعه مربوط به دوران ساسانی و افزوده‌های دوره آل‌بویه به همراه قطعات سفال به جای مانده از دوران اسلامی و پیش از آن یافت شد.

واکنش شهرداری به گزارش ایران نامه

واکنش شهرداری اصفهان به گزارش ایران‌نامه

 درباره محوطه تاریخی تخت فولاد

پس از انتشار گزارش پیشین «ایران‌نامه» درباره ساخت و ساز در محوطه تاریخی تخت فولاد اصفهان و در نزدیکی تکیه میرفندرسکی که در هفته‌نامه «صدا» نیز بازتاب یافت، شهرداری منطقه 6 اصفهان به این گزارش واکنش مثبت نشان داد و خواستار پیگیری موضوع و رسیدگی به تخلف انجام گرفته در محوطه تاریخی تخت فولاد شد. در این مورد، روابط عمومی شهرداری منطقه 6 اصفهان با ارسال توضیحی اعلام نمود:  فضل الله محلوجی، شهردار منطقه 6 اصفهان در پاسخ به گزارشی در مورد ساخت و ساز در محوطه تاریخی تخت فولاد اصفهان اعلام نمود که با توجه به تخلف انجام شده، پرونده سریعا گزارش و به کمیسیون ماده 100 ارسال گردیده تا پس از بررسی و صدور رای، اقدام لازم در این خصوص به عمل آید.  در گزارش ایران‌نامه درباره ساخت و ساز در محوطه تاریخی تخت فولاد آمده بود: ساخت و ساز غیر اصولی در چند قدمی تکیه میرفندرسکی که آرامگاه شماری از شخصیت‌های تاریخی و فرهنگی ایران است، محوطه تاریخی تخت فولاد اصفهان را تهدید می‌کند و متاسفانه اکنون با مجوز و تأیید شهرداری منطقه، درست چسبیده به تکیه میرفندرسکی بنایی سه طبقه در حال ساخت است که به نظر می‌رسد برای ساخت مجموعه‌ای این چنین، باید جا و مکانی مناسب‌تر در نظر گرفته می‌شد تا به ‌این گونه ارزش‌های تاریخی-معنوی این مکان خدشه‌دار نشود و زمینه برای تخریب‌ها و دخالت‌های جبران‌ناپذیر بعدی در محوطه تاریخی تخت فولاد فراهم نشود. 

منار ته برنجی

منارهای از میان رفته، همچنان مقصد گردشگری‌اند!

ایران‌نامه-شاهین سپنتا: نوشتاری خواندنی از دکتر جلیل دوستخواه در «ایران شناخت» درباره منارهای تاریخی اصفهان از جمله منار ته‌برنجی و همچنین یادداشتی از این نگارنده در مورد آن اثر تاریخی، انگیزه‌ای شد برای دوست پژوهنده گرامی «محمد جمشیدپور» تا در تارنگارش «نیکوسگال» مطلبی را از دیگر متون همچون «سفرنامه شاردن» درباره منار ته‌برنجی گردآورد. ولی نکته درخور توجه در این میان اشاره متن ترجمه‌ای از سفرنامه شاردن به محل منار ته‌برنجی، در محله‌ای به نام «سید احمدیان» و در کنار مسجدی به همین نام است.  اما در مورد مکان منار ته‌برنجی، به نظر می‌رسد که نمی‌توان مسجد محله سید احمدیان را چنان‌که در آن مطلب بر آن تاکید شده است، مکان منار ته‌برنجی دانست. در این مورد، زنده‌یاد دکتر لطف‌اله هنرفر، اصفهان‌شناس نامدار نوشته است: « ... از دو منار معروف خواجه علم و منار ته‌برنجی که اولی در مجاورت مقبره صاحب اسماعیل بن عباد در محله طوقچی و دومی در حوالی بقعه جعفریه فعلی در مسیر خیابان  هاتف اصفهان استقرار داشته‌اند در حال حاضر هیچ‌گونه اثری باقی‌ نمانده است... و چنان‌که مولف کتاب "نصف جهان فی تعریف اصفهان" محمد بن مهدی بن محمد رضا الاصفهانی اشاراتی به این دو اثر زیبای تاریخی اصفهان در کتاب خود دارد تا حدود یکصد سال پیش این دو بنا همچنان استوار و پایدار بوده است...».