نوروز در گرجستان

در پیام نوروزی رئیس جمهور گرجستان 

نوروز در گرجستان جشن ملی اعلام شد

ایران و گرجستان دارای فرهنگ و تاریخ مشترک طولانی هستند. در دوره‌های مختلف تاریخی پیش و پس از اسلام همواره سرزمین گرجستان یا بخشی از آن جزئی از خاک ایران بوده است. ارتباط فرهنگی عمیقی بین مردم ایران و گرجستان در دوران صفویه و افشاریه که گرجستان هنوز بخشی از خاک ایران بود، وجود داشت و گرجی‌ها در بسیاری از مناصب کشوری و لشکری ایران حضوری موثر داشتند و هنوز نیز گروه های گرجی تبار در ایران زندگی می‌کنند و گروه هایی از آذری‌ها نیز در گرجستان ماندگار شده اند. اما در سال 1192 خورشیدی با تحمیل پیمان‌نامه گلستان، گرجستان از ایران جدا شد و به خاک روسیه تزاری افزوده شد تا سرانجام در سال 1370 از شوروی استقلال یافت. بر این پایه، نوروز از دیرباز دربین مردمان گرجستان جشنی شناخته‌شده است. هرچند که نام این کشور در شمار امضاء کنندگان قطعنامه نوروز در سازمان ملل نبود اما سرانجام دولتمردان گرجستان سکوت را در این مورد شکستند و خود را با کاروان پر شور و نوای نوروز همراه کردند و "میخائیل ساکاشویلی" رئیس‌جمهور گرجستان با تبریک فرا رسیدن سال نوی خورشیدی به اقلیت آذری زبان ساکن این کشور، از «نوروز» به‌عنوان یک جشن مشترک ملی در گرجستان نام برد.

نوروز در جمهوری آذربایجان

آیین‌های نوروزی در جمهوری آذربایجان

سرزمین ارّان که امروزه جمهوری آذربایجان نامیده می‌شود تا پیش از تحمیل عهدنامه های گلستان و ترکمنچای بخشی از سرزمین پهناور ایران بود، از این روی، آیین‌های نوروزی در جمهوری آذربایجان نزدیکی بسیاری به آیین‌های نوروزی در ایران دارد. خانه تکانی، شال اندازی، چهارشنبه سوری (به مدت چهار هفته در شب‌های چهارشنبه آخر سال خورشیدی به ترتیب با نام‌های چهارشنبه آب، چهارشنبه باد، چهارشنبه آتش، چهارشنبه خاک) در خانه‌ها و کوچه‌ها و تپه های مشرف به شهرها و روستاها و هفت بار پریدن از روی آتش،فال‌گوش ایستادن، سبز کردن گندم و یا عدس، چیدن سفره هفت سین، تخم مرغ بازی، دید و بازدید نوروزی و عیدی گرفتن از بزرگترها، از آیین‌های شاد نوروزی مردم آذربایجان است. در چند سال گذشته و پس از رهایی از سلطه شوروی، مراسم رسمی نوروز با حضور رئیس جمهور آذربایجان در میان مردم و در " ایچری شهر" (محله قدیمی و تاریخی شهر) و نزدیکی "قلعه دختر" به گستردگی برپا می شود. رئیس جمهور در کنار قلعه تاریخی دختر با مردم دیدار می کند و به صورت نمادین در تخم مرغ بازی شادمانه آنها شرکت می‌کند. گروه‌های هنری و نمایشی با اجرای رقص‌های مختلف محلی در کنار آوازخوانان و نوازندگانی که سروده‌ها و ترانه‌های محلی را اجرا می کنند، بر شور و حال این مراسم می‌افزایند. نمایش‌های رزمی و ورزشی به ویژه کشتی گرفتن نیز توجه گروهی از مردم و به ویژه جوانان را به خود جلب می‌کند و در گوشه و کنار نیز هنرمندان آثار هنری خود را به نمایش می‌گذارند. از این دست برنامه های شاد در همه شهرهای جمهوری آذربایجان برگزار می‌شود و در باور مردم، دیرینگی نوروز به زمان جمشید پادشاه استوره‌ای ایران باز می‌گردد.

نوروز در افغانستان

 

 نوروز با فرهنگ مردم افغانستان آمیخته است

مردم افغانستان امسال نیز همچون سال‌های گذشته جشن بزرگ نوروز را با شور و شوق فراوان برگزار می نمایند و به پیشباز بهار طبیعت و سال نوی خورشیدی می‌روند. یکی از جلوه‌های زیبای نوروز در افغانستان، برپایی «میله گل سرخ» در شهر مزارشریف در ولایت بلخ و در کنار مزار اشو‌‌‌زرتشت است. در نوروز که سراسر دشت‌های اطراف مزارشریف زرتشت سرشار از گل‌های سرخ شقایق است، هزاران افغان از سراسر کشور در مزار شریف «پایتخت تاریخی و سنتی نوروز» گردهم می‌آیند و در حالی که لباس‌هایی با رنگ‌‌های شاد و روشن بر تن دارند، سرودخوانان با برافراشتن درفشی بزرگ با پارچه های رنگی (معمولا زرد و سرخ و بنفش) به یاد و نشانه برافراشتن درفش کاویان در سرزمین آریانا، به پیشباز بهار می‌روند. پس از «جشن گل‌سرخ» مردم با سینی‌های هفت‌میوه و خوراکی های گوناگون در دست به میان گل‌ها و سبزه‌ها می‌روند و به جشن و بزم شادمانه ادامه می‌دهند، اما درفش گل‌سرخ تا چهل‌روز در میانه میدان باقی خواهد ماند. خانه تکانی، برگزاری جشن چهارشنبه‌سوری، گستردن سفره هفت‌میوه ( شامل هفت نوع خشکبار)، بردن هدیه نورزی از سوی شاه‌داماد به خانه عروس‌خانم (شامل لباس نو برای عروس، ماهی پخته و شیرینی) ، پختن و خوردن سمنک (سمنو ) در شب نوروز، برگزاری بازی‌های سنتی «بزکِشی»، کُشتی پهلوانی و برپایی جشن ویژه کشاورزان یا «جشن‌دهقانان»، خوردن سبزی‌پلو با مرغ در شب سال‌نو، خریدن و پوشیدن لباس‌نو و حنابندان، دید و بازدید نوروزی و سیزده‌به‌در، از دیگر آیین‌های شاد خانواده‌های افغان در هنگام نوروز است. آیین‌های نوروزی که در فرهنگ مشترک هزاران ساله مردم افغان و همه ایرانی‌تباران سراسر جهان ریشه دارد، در سال‌های سلطه حکومت طالبان به بهانه غیر اسلامی بودن نوروز، ممنوع اعلام شده بود اما با کوتاه کردن دست طالبان از قدرت، مردم همچون سال‌های گذشته با شور و نشاط جشن بزرگ نوروز را گرامی می دارند.

نوروز در ترکمنستان

برگزاری جشن‌های شورانگیز نوروزی در ترکمنستان

آیین‌های شاد جشن نوروز در ترکمنستان با افروختن آتش نوروز در منطقه خوش آب و هوای " آنو" در 20 کیلومتری عشق آباد آغاز شد. برپایی آلاچیق های ترکمنی، نمایشگاه صنایع دستی و مردم شناسی، مسابقه کشتی، سوارکاری، پذیرایی با انواع غذاهای ترکمنی، بازی های بومی، رقص، آواز و ... بخشی از مراسم امسال نوروز در ترکمنستان است. نصب تاب‌های بسیار بزرگ نیز در این دشت شرایط مناسبی برای گردش مردم و آشنایی دختران و پسران جوان ترکمن فراهم آورده است. بر اساس یک سنت نوروزی دیرپا در ترکمنستان، پس از برپا کردن تاب‌های بزرگ، دختران و پسران جوان ترکمن که لباس‌های نو بر تن دارند، به هنگام استفاده از این تاب‌ها در روز اول بهار، با یکدیگر آشنا می‌شوند. جشن های نوروز در تمامی شهرها و شهرستان‌های ترکمنستان با شور و شوق فراوان جشن گرفته می‌شود. در ترکمنستان به مناسبت نوروز سه روز تعطیل اعلام شده است. گفتنی است که در زمان سلطه اتحاد جماهیر شوروی سابق در همه جمهوری‌های زیر سلطه از جمله ترکمستان برپایی جشن نوروز ممنوع بود. اما فروپاشی شوروی، دوباره این فرصت را برای مردم ترکمن فراهم آورد که با شادمانی آیین های نوروزی را گرامی دارند.

نوروز در قزاقستان

رئیس جمهور قزاقستان:

تقویم قزاقستان باید با نوروز آغاز شود

رئیس‌جمهور قزاقستان در پیام نوروزی خود تأکید کرد تقویم قزاقستان باید با نوروز آغاز شود. نورسلطان نظربایف که به مناسبت آغاز جشن نوروز در یک مراسم نوروزی شرکت کرده بود، گفت: "چینیان، کره‌ای‌ها و اعراب سال جدید را بر اساس تقویم خود آغاز می کنند، در حالی که ما هنوز سال نو را بر اساس تقویم به‌جا مانده از پتر اول جشن می گیریم." وی با اشاره به این که نوروز نماد اتحاد بین ملت‌های ترک می باشد و خواستار معرفی هرچه بیشتر آن در سطح بین الملل هستند، تأکید کرد برای این کار سال ها تلاش کرده است. رئیس جمهور قزاقستان با اشاره به این که نوروز به طور رسمی در قزاقستان ۳ روز تعطیل می‌باشد، اضافه کرد: با توجه به مصادف شدن نوروز به تعطیلات آخر هفته، تعطیلات نوروز در قزاقستان به پنج روز افزایش یافت. از آیین ‌های نوروزی قزاقستان می‌توان به خانه‌تکانی،سبزه انداختن،افروختن دو شاخه شمع در سردر خانه در شب سال تحویل،پوشیدن تن‌پوش سپید و نو، پختن آش (/گوژه)با هفت نوع از حبوبات،برگزاری مسابقات ورزشی و بازی‌های محلی همچون (قول‌توزاق) بین گروه‌های مردان و زنان،برگزاری مسابقه «آیتیس» یا مسابقه شعر و شاعری در عصر نوروز اساره نمود.

نوروز در تاجیکستان

دوستداران فرهنگ در تاجیکستان خواستار شدند:

جایگزینی گاهشماری خورشیدی به‌جای میلادی در تاجیکستان

برخی از شخصیت‌های فرهنگی تاجیک همزمان با نوروز به پارلمان و رئیس‌جمهور این کشور پیشنهاد کرده‌اند که برای ارج گذاشتن به نوروز و فرهنگ نیاکان، تقویم رسمی این کشور از میلادی به خورشیدی تغییر داده شود. در ایران و افغانستان با فرارسیدن نوروز سال تحویل می‌شود و سال‌نو آغاز می شود، اما از دوران سلطه شوروی سابق، گاهشماری میلادی به فرهنگ تاجیکستان تحمیل شده است. نوروز هرسال در سراسر تاجیکستان با برگزاری برنامه‌های شاد و جشن های همگانی گرامی داشته می شود.  همچنین مراسم رسمی این جشن با حضور امامعلی رحمان، هر سال در یکی از مناطق این کشور برگزار می‌شود. جشن رسمی نوروز امسال در تاجیکستان در شهر "دنغره" در جنوب تاجیکستان برگزار شد. در این مراسم امامعلی رحمان، رئیس جمهور تاجیکستان، در پیام شادباش نوروزی‌اش گفت: "امروز ما و شما در مرحله خیلی حسّاس و مرکّب جهانی‌شوی قرار داریم، که انسانیت نسبت به هر وقت دیگر به ارزش های والای فرهنگی، سنّت های زندگی ساز معنوی، اخلاق حمیده، مهر و رفاقت، همدلی و همکاری و صلح و آرامی نیاز بیشتر دارد." وی افزود: "در چنین شرایط نوروز چون منادی صلح و آرامی، پندار و گفتار و کردار نیک و دوستی و همکاری خلق ها ما را باز سوی روزگار بی‌خشونت، صلح و ثبات و کوشش برای زندگی آرام و آسوده رهنمایی می‌کند."  گفتنی است که پس از استقلال تاجیکستان از شوروی سابق، جشن نوروز دوباره به مهم‌ترین جشن مردمان این کشور تبدیل شده است و طی چند سال اخیر، با فرارسیدن نوروز، به مدت یک هفته جشن‌هایی در سراسر تاجیکستان برگزار می شود. 
گزارش تصویری آیین های شاد نوروزی در تاجیکستان

بیان‌نامه نوروزی ۵۲ سازمان مردم نهاد

بیانیه‌ ۵۲ سازمان مردم‌نهاد در آغاز سال 1389 خورشیدی

آرمان‌نامه نوروز

1. پس از چند سال تلاش پی‌گیر ایرانیان و ایرانی‌تباران در سراسر جهان، سرانجام جشن بزرگ نوروز ، هم‌زمان با یکم فروردین‌ماه برابر با 21 مارس، به عنوان «روز جهانی نوروز» در مجمع عمومی سازمان ملل به رسمیت شناخته شد. مجمع عمومی سازمان ملل در روز 4/12/88 قطع‌نامه‌ی «روز جهانی نوروز» را در چارچوب ماده‌ی 49 دستورکارِ خود و تحت عنوان «فرهنگ صلح» به تصویب رساند و برای نخستین‌بار در تاریخ این سازمان، نوروز ایرانی را به‌عنوان یک مناسبت بین‌المللی رسمیت داد. این قطع‌نامه که با هم‌کاری مشترک کشورهای ایران، آذربایجان، افغانستان، تاجیکستان، ترکیه، ترکمنستان، قزاقستان و قرقیزستان آماده شده بود، مورد حمایت عمومی کشورهای عضو سازمان قرار گرفت و به اتفاق آرا به تصویب رسید. قابل توجه است که سه کشور هند، آلبانی و مقدونیه نیز در روز رای‌گیری به کشورهای تهیه‌کننده‌ی این قطع‌نامه پیوستند در حالی که پیش از آن، دو کشور تاجیکستان و افغانستان به علت عدم عضویت کشورشان در کنوانسیون میراث معنوی از این همراهی باز مانده بودند. به باور ما، چه شاهد حضور کشورهای هم‌فرهنگِ تاجیکستان و افغانستان - که در سخت‌ترین دوره‌های تاریخیِ سرکوب و کشتار حکومت‌های بلشویکی و طالبانی نگذاشتند آتشِ دیرینه‌سالِ نوروز در کشورشان خاموش شود - در این مناسبت نباشیم و چه کشوری هم‌چون ترکیه - که تا کمتر از یک دهه پیش، حضور بیش از بیست‌و‌پنج میلیون کرد را در کشور خود انکار می‌کرد و به آن‌ها ترک‌های کوهستانی لقب داده بود و میراث ارزشمند کهن آن‌ها با سایر ایرانیان، یعنی نوروز، را ممنوع و هرگونه بزرگداشت آن را به شدت سرکوب می‌کرد – در کنار وارثان فرهنگ و تمدن ایرانِ بزرگ قرار گرفته باشد، ثبتِ جهانی نوروز تحولی نوین در هم‌گرایی منطقه‌ای کشورهای هم‌تبار، هم‌فرهنگ و هم‌تاریخِ آسیای مرکزی و آسیای جنوب غربی خواهد بود.

پیام نوروزی بان کی مون

پیام نوروزی دبیرکل سازمان ملل:  

نخستین روز جهانی نوروز را گرامی می داریم

به گزارش دفتر سازمان ملل در تهران، بان‌کی‌مون دبیر کل سازمان ملل متحد در بیانیه‌ای که به مناسبت جشن جهانی نوروز صادر نموده، اعلام کرده است که تصمیم امسال مجمع عمومی سازمان ملل برای به رسمیت شناختن روز بین‌المللی نوروز گواه رشد فزاینده آگاهی جهانی نسبت به اهمیت این مناسبت، نه تنها در مناطقی که آن را جشن می‌گیرند بلکه برای سراسر جهان است. وی در این بیانیه تصریح کرده است: هنگامی‌که که خورشید از خط استوا عبور می‌کند و بهار در نیم‌کره شمالی آغاز می شود، مردم در بالکان، حوزه دریای سیاه، قفقاز، آسیای میانه، خاورمیانه و سایر مناطق، مراسم ویژه خود را برای جشن نوروز برگذار می نمایند. این آیین ها از رنگ نو به خانه‌ها دادن گرفته تا دیدار از دوستان یا آماده سازی غذاهای نمادین، همگی القاء‌کننده روح تجدیدپذیری بوده و نه تنها الهام بخش آنانی که این مراسم را برگذار می کنند، بلکه همه مردم است. دبیرکل سازمان ملل متحد در ادامه بیانیه خود افزوده است: همان‌گونه که اولین روز بین‌المللی نوروز را گرامی می داریم، امیدوارم کشورها و مردم سراسر جهان به تاریخ و مراسم این جشن برای ارتقاء هماهنگی با جهان طبیعت توجه نموده و حسن نیت و صلح جهانی را ترویج نمایند.

مصوبه کنگره آمریکا درباره نوروز

شناخت ِ نوروز و ستایش کورش بزرگ در کنگره‌ آمریکا

مجلس نمایندگان آمریکا با تصویب قطعنامه ای "اهمیت فرهنگی و تاریخی" مهم‌ترین جشن باستانی ایرانیان را به رسمیت شناخته و نوروز را به ایرانی‌ها و همه کسانی که آن را جشن می گیرند، تبریک گفته است. مایکل هوندا، یکی از نمایندگان ایالت کالیفرنیا در کنگره، تهیه کننده اصلی این قطعنامه است. وی در صحن مجلس نمایندگان گفت: "برای همه آمریکاییان ایرانی‌تبار و تمام مردمی که نوروز را جشن می‌گیرند سال جدید پر رونقی آرزو می کنم." این قعطنامه با ۳۸۴ رای مثبت در برابر ۲ رای مخالف تصویب شد. این قطعنامه از کوروش، پادشاه هخامنشی تمجید می کند و "منشور کوروش" که بعد از فتح بابل به دستور او تدوین شد را تحولی مهم در تاریخ حقوق بشر می‌داند. قانون‌گذاران آمریکایی گفته اند: "۵۳۹ سال قبل از میلاد مسیح کورش کبیر یکی از اولین منشورهای حقوق بشر را بنیان گذاشت، منشوری که برده داری را لغو کرد و آزادی دینی را اجازه داد."