ایران نامه

ایران نامه، پایگاه آگاهی رسانی میراث فرهنگی و طبیعی ایران و جستار های ایران پژوهی

ایران نامه

ایران نامه، پایگاه آگاهی رسانی میراث فرهنگی و طبیعی ایران و جستار های ایران پژوهی

محکومیت سخنان وزیر امور خارجی امارات

 

بیان‌نامه سازمان‌های مردم‌نهاد به مناسبت روز ملی خلیج فارس

پس از سخنان گستاخانه «شیخ عبدالله بن زاید آل نهیان» وزیر امور خارجه امارات که به‌تازگی ایران را اشغال‌گر جزایر سه‌گانه تنب‌کوچک و تنب بزرگ و ابوموسی خوانده است، شماری از سازمان‌های مردم‌نهاد دوستدار میراث فرهنگی و طبیعی ایران همزمان با روز ملی خلیج‌فارس با انتشار بیان‌نامه‌ای، ضمن ابراز نگرانی از ادعاهای بی‌پایه و اساس کشورک نوخاسته امارات عربی درباره جزایر ایرانی و هویت تاریخی خلیج‌فارس، از مسئولان کشور خواستار کاهش روابط دیپلماتیک با امارات متحده عربی و اخراج سفیر امارات از ایران، و همچنین کاهش روابط تجاری بازرگانان ایرانی با این کشور متخاصم شدند. در این بیان‌نامه که تاکنون به امضای 16 سازمان غیر دولتی رسیده، آمده است: اکنون چه شده است که مردمانی حقیر چشم طمع به ناموس وطن دارند و جانشینان همت‌ها و باکری‌ها و خرازی‌ها و قندی‌ها ساکت نشسته‌اند؟! مگر شهدای ما را هدفی جز حفظ ناموس وطن بود که از کنار حمله‌های لفظی به مرزهای ایران‌زمین بگذریم؟ آنقدر سرگرم خودمان گشته ایم که از دشمنی چنین لجوج غافل مانده ایم.

ادامه مطلب ...

سرودها و ترانه های ایران زمین: ۱۹) سرو آزاد

 

سرو آزاد

سپیده رئیس‌سادات هنرمند جوان و سبزاندیش به یاد میهن و در سوگ استادش پرویز مشکاتیان، تصنیف سرو آزاد را با صدای گرمش خواند و با سه‌تار نواخت. زنده‌یاد پرویز مشکاتیان تصنیف سرو آزاد را بر روی قسمتی از شعر «مرثیه‌ای برای جنگل» اثر هوشنگ ابتهاج (ه.‌ا.‌سایه) ساخته بود. ابتهاج آن سروده را در فروردین‌ماه سال ۱۳۵۰خورشیدی سروده بود، اما سال‌ها بعد،پرویز مشکاتیان به‌هنگام ساخت تصنیف سرو آزاد، به‌جای واژه «جنگل» از «میهن» استفاده نمود. ابتهاج از اندوه زخم دیرین تبرها بر پیکر درختان پیر جنگل سخن می‌گفت و امروز در برابر این آیینه، ساز مشکاتیان، سوز شب‌های تلخ نامرادی میهن را نواخت و سپیده ‌خواند. ترانه‌سرود سرو آزاد با صدای سپیده رئیس‌سادات را در اینجا بشنوید و متن کامل «مرثیه‌ای برای جنگل» سروده هوشنگ ابتهاج را در ادامه بخوانید:

ادامه مطلب ...

جشن ‌گل‌سرخ در اصفهان

 

جشن گل سرخ در شهر گل سرخ

شاهین سپنتا

سخن از جلوه‌های زیبای بهار در شهری‌ست که دل انگیزترین بهارها را در میان شهرهای ایران دارد؛ شهری با گنبدهای بزرگ فیروزه‌ای غرق در گل‌های پیچ در پیچ و گلدسته‌های تا اوج آسمان قدکشیده؛ باغ‌شهری که هنوز در گوشه‌گوشه‌اش می‌توان بازمانده‌های درختان کهنسال باغ‌های تاریخی‌اش را یافت؛ گلرخ شهری که این بخت را داشته تا زنده‌رود، زندگی را در آغوشش جاری کند و از جریان زندگانی سیرابش کند. سخن از بهاری‌ترین بهاران و بهشتی‌ترین اردیبهشت در میان همه شهرهای ایران‌زمین است؛ بهارانی پر از گل‌های سرخ در دستانِ مردمانِ عاشق پیشه شهرِ زنده‌رود. سخن از شهری‌ست که از دیدِ دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن، نویسنده «صفیر سیمرغ»، در دمدمه‌های اردیبهشت چون شاهزاده افسون شده افسانه است که طلسمش را شکسته اند و آرام آرام از خواب بیدار می شود و شکوفه‌های به و بادام رویاهای پرپر شده اویند و بید مجنون معشوقه‌ای که زلف‌های خود را بر او افشانده است. سخن از اصفهان است. شهری که شاعر ملی «ادیب برومند» در وصف اردیبهشتِ بهشت‌گونه‌اش سروده است:

ادامه مطلب ...

شیر به‌جای یوزپلنگ

 

خطرات زیست محیطی مبادله شیر با یوزپلنگ ایرانی

به‌تازگی و در پی درخواست هند مبنی بر مبادله شیر این کشور با یوزپلنگ ایران، اورس برایتن موزر، رئیس گروه ویژه گربه‌سانان اتحادیه جهانی حافظت از طبیعت با اشاره به جمعیت محدود یوزپلنگ ایرانی، خروج این گونه از کشور را خطرناک دانست. به گزارش بی‌بی‌سی،سال‌هاست که هند از ایران می‌خواهد چند قلاده یوزپلنگ ایرانی به سازمان محیط زیست این کشور بدهد تا نسل منقرض شده یوز آسیایی دوباره در هند احیا شود، اما ایران تاکنون این درخواست را رد کرده بود. چندی پیش هم هند درخواست مبادله یوزپلنگ ایرانی با شیر هندی را مطرح کرد. به عقیده کارشناسان جهانی محیط‌ زیست خروج یوزپلنگ ایرانی از این کشور و ارسال آن به هند می‌تواند برای این گونه خطرناک باشد. شیر ایرانی آخرین بار در سال ۱۳۲۴ در اطراف رودخانه دز و کرخه دیده شد. درحالی که در جنگل "گیر" هندوستان، حدود ۴۰۰ قلاده از این گونه وجود دارد. از طرف دیگر یوز آسیایی که در هندوستان به وفور وجود داشت در حال حاضر فقط در ایران وجود دارد.

ادامه مطلب ...

گزارشی از غار پریان

 

تالاری نویافته در غار پریان اصفهان

گروه غارشناسی و غارنوردی اصفهان در تازه‌ترین کاوش خود، به تالاری زیبا در ژرفای 120متری غار پریان دست‌یافت. اعضای این گروه غارپیمایی مریم حاج صباغ، مهرداد حاجی هاشمی، مهدی ابراهیمیان و مهدی عزتی (از استان همدان) موفق شدند که از تالار چهارم با فرود 25متر، پیمایش 80 متر و 3 متر تراورس لغزنده، برای نخستین بار به تالاری زیبا در ژرفای 120متری غار پریان دست یابند. در سال گذشته نیز تالار دیگری نزدیک به همین تالار توسط این گروه اکتشاف شد که با یافته اخیر، جمع تالارهای غار پریان به یازده تالار رسید. گفتنی است: غار زیبای پریان که درسال 1379 کشف شده، یکی از غارهای زیبای استان اصفهان به شمار می‌رود و تا به امروز غارشناسان کشفیات مهمی در آن داشته‌اند. غار پریان در فاصله هشت کیلومتری ابیانه و هیجده کیلومتری روستای سُه واقع است و  برای دسترسی به این غار می‌توان از دو مسیر ماشین‌رو (ماشین‌های دو دیفرانسیل و شاسی‌بلند) استفاده نمود. مسیر اول از وزوان 40 کیلومتر جاده خاکی و مسیر دوم  از روستای سُه  18 کیلومتر گذر از جاده خاکی می‌باشد. دهانه غار زیبا و دیدنی پریان به ابعاد 120 در 160سانتیمتر در ارتفاع 2967 متری از سطح دریا با مختصات جغرافیایی N  33 31' 41.2" و   E  51 32' 44.1" روی به جنوب شرقی در دره ای به نام پری‌هول و در منطقه کارستی واقع است. ابزارهای موردنیاز برای پیمایش این غار عبارتند از وسایل شخصی غارنوردی، دو حلقه طناب استاتیک، هارنس غارنوردی ، وسایل کامل SRT، کارابین پیچ جهت ایجاد سه کارگاه، به همراه بردن پیچ و صفحه رول شماره 8. تصویرهایی زیبا از تالار نویافته غار پریان را در ادامه ببینید:

ادامه مطلب ...

اصفهان را بیشتر بشناسیم: 2) پل کله و پل ورگان

 

پُل‌وَرگان و پُل‌کله

دو پل تاریخی فراموش شده بر بستر زاینده‌رود

زاینده‌رود مهم‌ترین رودخانه در مرکز فلات ایران است که از زردکوه بختیاری سرچشمه گرفته و با گذر از بستری پر پیچ و خم به طول بیش از 360 کیلومتر، سرانجام در تالاب گاوخونی آرام می‌گیرد. در طول تاریخ پل‌های بسیاری بر بستر زاینده‌رود ساخته شده است که برخی از آن‌ها پس از گذشت سال‌ها همچنان پایدار مانده‌اند و برخی نیز به‌خاطر طغیان یا تغییر مسیر رودخانه، بی توجهی و عدم مراقبت، عدم مرمت و استفاده غیر اصولی، روی به ویرانی هستند. پل‌ورگان و پل‌کَله دو نمونه از این پل‌های تاریخی زیبا و فراموش‌شده‌اند که هر دو در فاصله‌ای نه‌چندان دور از شهر اصفهان قرار دارند. پُل‌ورگان، در شهر فلاورجان (پل‌ورگان/فراورگان) مرکز شهرستان فلاورجان در 10 کیلومتری غرب اصفهان واقع است. دیرینگی پل‌ورگان بر اساس سنگ نبشته مرمرین آن که در سال 1386 به سرقت رفت به سال 999 هجری قمری در دوران صفوی بازمی گردد.  

ادامه مطلب ...

ساخت ابزارهای نجومی در دانشگاه کاشان

 

ساخت استرلاب مسطح و ساعت آفتابی در رصدخانه دانشگاه کاشان

کارشناسان رصدخانه دانشگاه کاشان با هدف پژوهش و آموزش نجوم، اقدام به ساخت استرلاب مسطح و ساعت آفتابی نمودند. به گزارش پایگاه آگاهی‌رسانی این رصدخانه، مهندس صفایی کارشناس رصدخانه دانشگاه کاشان پس از حدود ده سال مطالعه بر روی انواع ابزارهای نجومی اقدام به ساخت استرلاب مسطح نموده است. وی برای ساخت این استرلاب ضمن رعایت همه اصول و ضوابط فنی از نمادها و نشانه‌های ایرانی نیز در طراحی این ابزار نجومی استفاده نموده است. مهندس اسداله صفایی پیش‌تر نیز با هدف زنده‌کردن ارزش‌های نجوم باستانی ایران طراحی و ساخت استرلاب زرقاله و طراحی و ساخت استرلاب زورقی را برعهده گرفته بود. هچنین به کوشش مجید قهرودی یکی دیگر از اعضای رصدخانه دانشگاه کاشان یکی از بزرگ‌ترین ساعت‌های آفتابی ایران ساخته و در محوطه دانشگاه پیام‌نور آران و بیدگل نصب شد. این ساعت یک مدل خاص از ساعت‌های استوانه‌ای می‌باشد که به ساعت آفتابی مدل سیاره‌ای معروف است. از ویژگی‌های این ساعت آفتابی این است، که علاوه بر نشان دادن ساعت (یعنی زمان خورشیدی) قابلیت نشان دادن تاریخ را نیز دارد. زمان خورشیدی را با این ساعت می‌توان با دقت حدود 3 دقیقه و تاریخ را می‌توان حداقل با دقت 5 روز از روی آن مشاهده کرد. درج منحنی تعدیل زمان برای تبدیل زمان خورشیدی به زمان رسمی بر روی هریک از ساعات این ابزار از دیگر ویژگی‌های آن به شمار می رود. از پارامتر های دیگری که این ساعت قادر به نشان‌دادن می‌باشد نمایش طول روز برای هر روز از سال می‌باشد که بر این اساس می‌توان زمان طلوع و غروب خورشید را نیز دریافت.

پیشنهاد دکتر بهنام اوحدی

 

یک پیشنهاد برای حفظ یکپارچگی سرزمینی ایران

در این هنگامه دشوار و سرنوشت ساز

همواره یکی از چالش‌های پیش‌روی دولت‌ها و نگرانی‌ اصلی احزاب و نیروهای ملی و همه دوستداران ایران، حفظ یکپارچگی سرزمینی ایران در برابر گروه‌هایی است که به گسست و جدایی می‌اندیشند. پس هرکدام به فراخور دریافت خود از وضعیت و حقایق موجود، راهکارهایی سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی یا مجموعه‌ای از آن‌ها را ارائه می‌نمایند. به تازگی، پژوهنده ایران‌دوست آقای دکتر بهنام اوحدی، از روی مهر فراوان به میهن و همه اقوام و تیره‌های ایرانی و با آرمان پاسداشت یکپارچگی سرزمینی ایران در این هنگامه دشوار و سرنوشت‌ساز، پیشنهادهایی برای ایجاد دگرگونی‌هایی در تقسیمات کشوری ارائه نموده و برای انتشار به ایران‌نامه سپرده است، تا مورد نقد و ارزیابی پژوهشگران و کارشناسان قرار گیرد. ایران‌نامه نیز ضمن استقبال از انتشار این پیشنهاد، برای انتشار همه دیدگاه‌های موافق و مخالف اندیشمندان در این مورد اعلام آمادگی می‌کند:

ادامه مطلب ...

سروده ای از استاد جنیدی

 

           استوره تیشتر

            سروده‌ای از استاد فریدون جنیدی 

 

تیشتر  . . . سرتاسر دریای فراخکرد را

به جنبش درآورد

و از جانِ آبخیزها . . . روان برآمد

و آن روان مینوی به آسمان فراز رفت

و باد سبک‌رو، چین در دامن آن افکند

و ابرها، پر از چین و شکنج

سرتاسر آسمان را پیمودند

تا به هفت کشور زمین باران رساندند

روان ابرها، جان پذیرفتند

و در کالبد سرشگ

نرم‌نرم . . . بر خاک کشتزارها فروریختند

                                     و گیاهان، روی به آسمان روییدند

                                     و گل سرخ، چون آتش

                                     از درون شاخه‌ها به بیرون تراوید

                                     و کاروانِ آتش و خاک و باد و باران

                                     بر گردونهء مهر و ماه و خورشید درخشان

                                     روی به‌سوی خوان نوروزی ایران

                                     روان شد