ایران نامه

ایران نامه، پایگاه آگاهی رسانی میراث فرهنگی و طبیعی ایران و جستار های ایران پژوهی

ایران نامه

ایران نامه، پایگاه آگاهی رسانی میراث فرهنگی و طبیعی ایران و جستار های ایران پژوهی

یاد و نام دکتر ورجاوند گرامی باد!

 

به یاد دکتر پرویز ورجاوند

سروده استاد توران شهریاری 

پرویز ورجاوند ناگه دیدگان بست / دردا دریغا ناگهان چشم از جهان بست 

عشق وطن با خون به‌رگ‌هایش روان بود/ آن عشق ورجاوند و جاویدش از آن بود 

گویی که این ایرانی بخرد از آغاز / با مهر میهن کرد چشم خویش را باز 

ایران و ایران‌باوری شد عشق پرویز / عشقی بزرگ و آسمانی و دلاویز 

هر جای ایران بهر او بهتر ز زر بود / زیرا که ایران مهد فرهنگ و هنر بود 

بهر نگهداری ز میراث نیاکان / باید به راهش کارها کرد از دل و جان 

میراث فرهنگ بشر، از بهر پرویز / بودی هویت‌ساز و هم خاطر برانگیز 

باید از او آموخت ایران باوری را / در راه فرهنگ وطن روشنگری را 

او اوستادی بخرد و صاحب‌نظر بود / او از بسی آگه‌دلان آگاه‌تر بود 

آن بخرد میهن‌پرست و راد و آگاه / الهام‌بخش همرهانش شد در این راه 

هر چند بگرفت او ز سوربن دکترایش / کم بود این عنوان به چشم دل، برایش 

او زین سپس جزیی بود از خاک ایران / آسوده در دامان خاک پاک ایران 

پرویز را ایزد بیامرزد به مینو / مام وطن فرزند کم آرد چنان او 

ما هم به سوگیم و غمین، با خاندانش / بادا درود دوستداران بر روانش 

 

عکس از: کورش ایران نژاد

یادداشتی درباره متروی اصفهان

 

مترو محور توسعه اصفهان نیست

شاهین سپنتا

مترو نام سامانه قطارهای مسافربری درون شهری است که در زیر یا بر روی سطح زمین و بر روی ریل مخصوص خود حرکت می‌کند. نخستین متروی جهان در سال ۱۸۶۳ میلادی در شهر لندن آغاز به کار کرد. شهرهای پاریس، بوداپست و گلاسگو پس از آن به سامانه مترو مجهز شدند. استفاده از فن‌آوری مترو در اواخر سده ۱۹ و اوایل سده ۲۰ میلادی به سرعت در شهرهای بزرگ اروپا و آمریکا گسترش پیدا کرد. در حال حاضر ۱۶۰ شهر جهان دارای سامانه مترو هستند و در ۲۵ شهر دیگر مترو در دست احداث است. شهرهای توکیو، مسکو و سئول دارای پر استفاده‌ترین متروهای جهان هستند. گرچه اندیشه حفر تونل‌های زیرزمینی مترو به شیوه امروزی و توسط دستگاه‌های حفار که به روش «سپر گریتهد» مشهور است توسط یک مهندس انگلیسی به نام «هنری‌ گریتهد» از روش حفر کاریز یا رشته‌های قنات در ایران باستان الگوبرداری شده است و راه را برای گسترش مترو در سراسر جهان هموار کرده است اما شهرهای بزرگ ایران هنوز از داشتن یک شبکه متروی کارآمد و مناسب محروم هستند و شهر بزرگی مانند اصفهان هنوز در مطالعه، طراحی و  حفر تونل‌های مترو وابستگی دردآوری به تکنولوژی کشورهای غربی دارد.

ادامه مطلب ...

گزارشی تازه از دریاچه زریوار

 

روایت مرگ آرام بزرگ‌ترین دریاچه آب شیرین جهان

ساحل زریبار قبرستان ماهی‌ها می‌شود

«زریبار در حال مرگ است، آرام و بی صدا. آن‌قدر آرام که گویی حتی مسئولان نیز به راحتی می‌توانند مرگش را نادیده بگیرند و به رسمی که مدت‌هاست وجود دارد، همه ناله‌ها و شکوه‌سرایی‌ها را به بعد از مرگ دریاچه موکول کنند. برخی می‌گویند از حدود یک سال پیش متولی اصلی دریاچه، محیط زیست است و گروهی می‌گویند هنوز هم سیستم چند مدیریتی در این دریاچه وجود دارد و هر کدام بر اساس منافع خود تصمیم می‌گیرند و عمل می‌کنند. واقعیت هر چه باشد، در نتیجه گویی تفاوتی وجود ندارد چرا که شرایط این روزهای دریاچه گواه، آینده‌ای ناخوشایند برای زریبار است. کافی است برای تفریح، بازدید یا هر نیت دیگری به کنار ساحل دریاچه بروید تا از نزدیک انبوهی از ماهی های مرده ریز و درشت را در اطراف دریاچه زریبار ببیند. برای دیدن این صحنه تاسف‌آور حتی لازم به جستجو هم نیست به هر کجا چشم بچرخانید، لاشه ماهی‌ها وجود دارند؛ اجساد کوچکی در حال تجزیه شدن». این بخشی از گزارش «شهرزاد عبدیه» خبرنگار «برنانیوز» از وضعیت دریاچه زریوار است. گزارش «برنا نیوز» را در این نشانی و گزارش پیشین «ایران‌نامه» را در همین مورد در این نشانی می‌توانید بخوانید.

انحراف دوباره تونل مترو در اصفهان

 

تونل متروی اصفهان دوباره منحرف شد

در حالی که خبر انحراف تونل متروی اصفهان در اردیبهشت ماه سال 88 بازتاب گسترده‌ای به همراه داشت، این پروژه برای دومین بار در نزدیکی سی و سه‌ پل به خاطر انحراف متوقف شد. به گزارش مهر، در حالی که انتشار خبر انحراف تونل مترو اصفهان در نزدیکی سی و سه پل در شهریور ماه سال 88 بازتاب گسترده‌ای پیدا کرده و ضعف فنی و مدیریتی را در سازمان قطارشهری شهرداری اصفهان آشکار ساخت شنیده‌ها حاکی از انحراف مجدد تونل شرقی مترو اصفهان در رینگ‌های ابتدایی پس از آغاز کار مجدد است. این انحراف در تاریخ 26 اردیبهشت ماه سال جاری رخ داده و هم‌ اکنون دستگاه TBM در پیاده رو مقابل هتل سوییت متوقف است. این انحراف در رینگ شماره 2760 رخ داده که باعث شده دستگاه حدود 11 سانتیمتر منحرف شود که پس از آگاهی از این اتفاق تیم ناظر شرکت مشاور پیشنهاد می کند جک‌هایی در دو طرف زده شده سپس یکی از جک‌ها برداشته شود تا فشار وارده TBM را به مکان اصلی باز گرداند و پیش بینی می شد با این اقدام این فاصله به سه سانتیمتر کاهش یابد حال آنکه فشار خاک باعث شد نتیجه‌ای برعکس پیش‌بینی‌ها به وجود آید و انحراف از 110 میلیمتر به 210 میلیمتر یا 21 سانتیمتر افزایش یابد.

ادامه مطلب ...

گل سوسن و جشن خردادگان

 

گل سوسن نماد جشن خردادگان

شاهین سپنتا

«خرداد» در اوستا «هـَئوروَتات» و در پهلوی «خُـردات» یا « هُردات » به معنی رسایی و کمال است که در گات‌ها (سرودهای زرتشت) یکی از فروزه‌های اهورامزدا و در اوستای‌ نو نام یکی از هفت امشاسپند و نماد رسایی اهورامزدا است. خرداد، امشاسپند‌بانویی است که همراه با «اسپندارمذ» و «امرداد» گروه سه‌گانه امشاسپندبانوان را تشکیل می‌دهند. نگهداری از آب‌ها در این جهان خویشکاری «خرداد» است و کسان را در چیرگی بر تشنگی یاری می‌کند؛ از این روی در سنت، به هنگام نوشیدن آب از او به نیکی یاد می‌شود. در گات‌ها، از خرداد و امرداد پیوسته در کنار یکدیگر یاد می‌شود و در اوستای نو نیز این دو امشاسپند، پاسدارنده آب‌ها و گیاهان‌اند که به یاری مردمان می‌آیند و تشنگی و گرسنگی را شکست می‌دهند. در گاهشماری ایرانی، ششمین روز هر ماه و سومین ماه هر سال نیز «خرداد» نام دارد. به فرخندگی هم‌نامی روز و ماه به نام امشاسپند خرداد و بزرگداشت جایگاه آن در اندیشه ایرانیان، روز ششم خردادماه «جشن خردادگان» برگزار می‌شود.

ادامه مطلب ...

پاسخ یاغش کاظمی به فضل الله موحد

 

حمله به میراث فرهنگی تخت جمشید و پاسارگاد زیر پوشش مخالفت با جریان انحرافی

سایت خبری - تحلیلی "تابناک" به‌تازگی به انتشار دو مطلب به نقل از سایت "برهان" در مورد میراث فرهنگی تخت جمشید و پاسارگاد پرداخته است. مطالبی که "برهان" منتشر نموده است با عنوان‌های «تاریخ‌سازی جریان انحرافی از موضوعی انحرافی، به نام تخت جمشید» و «پاسارگاد، ساخته یهودیان یا ایرانیان؟» در اصل بازگویی همان ادعاهای بی‌بنیان ناصرپورپیرار از زبان فردی به نام «فضل‌الله موحد» است که این بار زیر پوشش مخالف با آنچه «جریان انحرافی» در بدنه دولت خوانده می‌شود، انجام می‌گیرد تا شاید در این هیاهوی سیاسی، توجیه‌کننده ادعاها شود و نیت اصلی نویسنگان مطلب از طرح چنین ادعاهایی را که همانا تخریب چهره میراث فرهنگی ایرانیان است، بپوشاند. خوشبختانه در پاسخ به ادعاهای واهی یادشده در مورد تخت‌جمشید، دوست فرهیخته مهندس یاغش کاظمی عضو هیات علمی دانشگاه آزاد رامسر پاسخی مستدل با عنوان «سخنانِ نسنجیده و پاسخ هایِ سنجیده» را در تارنگار خود ارائه داده‌اند. مطلب سایت برهان را در مورد تخت جمشید در این نشانی و در مورد پاسارگاد در این نشانی ببینید و پاسخ سنجیده مهندس کاظمی به نوشته‌های مربوط به تخت جمشید و پاسارگاد را در این نشانی بخوانید.

بزرگداشت فردوسی در اصفهان

 

گزارشی از بزرگداشت فردوسی در دیار سپاهان

ایران‌نامه-‌شاهین سپنتا: گردهمایی پرشور بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی، 29 اردیبهشت‌ماه به کوشش دوستداران فردوسی و با حضور شاهنامه‌پژوهان در اصفهان برگزار شد. مصطفی کاویانی، پژوهشگر شاهنامه به عنوان نخستین سخنران این گردهمایی در سخنانش با عنوان «اصفهان در شاهنامه» گفت: یکی از عناوین اصفهان در شاهنامه «نهاد بزرگان و جای مهان» است. به قضاوت تاریخ، مردم ایران قرن‌ها پرچمدار تمدن جهان بوده‌اند و در این میانه اصفهان سهم به سزایی داشته و دارد. هنرمندان اصفهان قرن‌هاست که نماینده اصیل فرهنگ و هنر ایران زمین هستند. اصفهان از سپیده دم تاریخ پُرفراز و نشیب خود همواره در کار ساختن و پرداختن فرهنگ بوده است. لذا کمتر کتابی به زبان فارسی سراغ داریم که نام نیکی از اصفهان در آن نیامده باشد. کاویانی در ادامه با بازخوانی داستان‌های شاهنامه که در آن‌ها از اصفهان یاد شده، افزود: نام اصفهان 17 بار در شاهنامه آمده است که 2 بار به صورت «سپاهان» و 15 بار به همین صورت «اصفهان» است.

ادامه مطلب ...

مخالفت با ادغام سازمان میراث فرهنگی در وزارت ارشاد

 

 جمعی از روزنامه نگاران و فعالان انجمن های غیردولتی میراث فرهنگی:

با ادغام سازمان میراث فرهنگی در ارشاد مخالفیم

 به تازگی شماری از نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی تنها به جهت پاسخگو نبودن رییس سازمان میراث فرهنگی و معاون رئیس جمهور طرح دو فوریتی تشکیل وزارت فرهنگ، ارشاد و میراث فرهنگی و گردشگری را ارائه داده‌اند که در آن سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با عقب گردی مشهود در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ادغام و به یکی از معاونت‌های آن تبدیل خواهد شد اما به باور روزنامه‌نگاران و فعالان انجمن‌های غیردولتی میراث فرهنگی امضاء کننده این بیانیه ضمن حفظ مواضع انتقادی خود در خصوص برخی از کاستی های این سازمان به عنوان یکی از جدی ترین منتقدان عملکرد سازمان مذکور، بر این باورند که این طرح در صورت تصویب شدن، نه تنها در بهترین حالت خود، در کوتاه مدت یکی از مهمترین سازمان‌های کشور را به رکود می کشاند بلکه هیچ آینده روشنی را هم پیش روی این مجموعه نمی‌نمایاند و به نظر می‌رسد اندک کارایی این سازمان در انجام وظایفش نیز به بن بست کشیده شود در حالی که ما همچون گذشته بر این باوریم که با توجه به ظرفیت‌های فراوانی که در این عرصه وجود دارد، وزارت‌خانه شدن این سازمان نه تنها تهیه کنندگان طرح را به اهداف خود خواهد رسانید، بلکه حرکتی رو به جلو و در راستای اهمیت روزافزون آن سازمان و کاراتر کردن آن شکل خواهد گرفت و در این راستا منافع ملی نیز تامین خواهد شد. به این ترتیب ریاست سازمان مذکور در مقام وزیر، پاسخگوی اعمال خود خواهد بود و نمایندگان محترم در صورت بروز مشکل می توانند او را به لحاظ عملکردش به دور از جنجال های دور از شرح وظایف آن مقام  مورد پرسش قرار دهند. امید است تبدیل این سازمان به وزارت‌خانه زمینه رشد کمی و کیفی هر چه بیشتر حفظ میراث فرهنگی و توسعه پایدار گردشگری کشورمان را فراهم نماید. لازم به ذکر است امضا این بیانیه توسط روزنامه نگاران و فعالان انجمن‌های غیردولتی میراث فرهنگی همچنان ادامه دارد و اسامی حمایت کنندگان بعدی در فهرست‌های تکمیلی به اطلاع عموم خواهد رسید:

ادامه مطلب ...

بحران آب در شرق اصفهان

  

ورزنه، تشنه مدیریت عادلانه منابع آب !

ایران‌نامه-‌شاهین سپنتا: از ششم و هفتم فروردین‌ماه امسال که مردم منطقه شرق اصفهان به‌ویژه مردم کشاورز ورزنه با حدود 700 دستگاه تراکتور راهی اصفهان شدند تا اعتراض خود را به خاطر قطع حق‌آبه تاریخی‌شان از زاینده رود در مقابل چشم مسافران نوروزی به گوش مسئولان استان برسانند تا امروز حدود دو ماه می‌‌گذرد اما نه تنها در آن زمان با اتهام اغتشاش‌گر روبرو شدند و با گاز اشک‌آور در ورودی شرق شهر اصفهان از آن‌ها پذیرایی شد و اجازه ورود به اصفهان نیافتند بلکه تاکنون قطره‌ای از حق‌آبه آنها نیز برای کشت بهاره به آنها داده نشده است. از آن زمان، هر روز کشاورزان منطقه با تجمع تراکتورها در جاده اصفهان ورزنه و با جمع شدن در مقابل استانداری و سازمان آب منطقه‌ای اصفهان خواستار دریافت حق‌آبه خود هستند و تنها تاثیر تجمع و ابراز نارضایتی‌های کشاورزان و دامداران مناطق شرقی اصفهان، برکناری مدیرعامل سازمان آب منطقه‌ای اصفهان به تصمیم "ذاکر اصفهانی" استاندار اصفهان بود و قول مساعد او برای جبران خسارت ناشی از خشکسالی به کشاورزانی که نتوانسته‌اند کشت داشته باشند.

ادامه مطلب ...