بیان نامه ایکوموس درباره زیر گذر میدان عتیق

بیانیه موسسه فرهنگی ایکوموس ایران:

اصفهان به سرعت در حال از دست دادن شواهد تاریخی و فرهنگی خود است

از زمان انتخاب اصفهان به پایتختی فرهنگی جهان اسلام، تا امروز که استانبول به عنوان پایتخت فرهنگی اروپا برگزیده شده است، اصفهان نصف جهان و آشنای دنیا به سرعت در حال از دست دادن ارزشهای فرهنگی و تاریخی خود است. اصفهان از دوران باستان تا امروز - بویژه در دوران درخشش فرهنگ اسلامی - به استناد تمامی تحقیقات علمی دانشمندان جهان از منظر فرهنگ شهرسازی و معماری، الگویی برای جهان اسلام بوده است. اصفهان آل بویه و سلجوقی و صفوی همانند بغداد عباسی و قاهره فاطمی، شُهره در تاریخ و فرهنگ بشری است. لذا مطمئناً اقدامات اخیر در دست انجام در اصفهان -این نگین فرهنگ و هنر تاریخ ایران- در تاریخ سیاست‌گزاری و مدیریت شهری این سرزمین کهن به ثبت خواهد رسید. در حال حاضر، این اقدامات موجب نگرانی جامعة فرهنگی ایران شده است. متاسفانه طرح‌های به ظاهر عمرانی در دست اجرا در پهنه کهن شهر، اصالت و یکپارچگی طبیعی و تاریخی و فرهنگی این حوزه را به مخاطره جدی انداخته است. در حالی‌که در همین زمان شهر استانبول، با حفظ ارزش‌های تاریخی و فرهنگی خود، به عنوان پایتخت فرهنگی اروپا برگزیده شده؛ اما در مقابل آثار ارزشمند اصفهان چه آن‌ها که در روی خاک مشهودند و چه آن‌هایی که در زیر خیابان‌ها و میادین امروزی مدفونند، در جریان این اقدامات بی رویه، پایمال و درهم ریخته و نابود می‌شوند و در این مسیر حقوق فرهنگی و تاریخی گذشتگان و آیندگان تضییع می‌گردد.

مردمک۱

جای خالی سازمان های مردم نهاد در مدیریت شهری

این روزها دو موضوع مهم محور اصلی بحث و گفت وگوی مسئولان شهری اصفهان با رسانه هاست.هر دو موضوع یعنی معضل طبقات فوقانی برج جهان نما و خطرات عبور مترو برای میراث تاریخی اصفهان چندسالی است که محل مناقشه دوستداران میراث فرهنگی و یونسکو از یک سو و مدیران شهری از سوی دیگر است. در هردو مورد معترضان بارها با ارائه دلایل و شواهد سعی در اثبات نظریات خود مبنی بر زیان بار بودن چنین پروژه های برای تداوم حیات شهر تاریخی اصفهان داشته اند اما این دیدگاه ها که مورد تائید کارشناسان مستقل و غیر دولتی نیز قرار داشته و دارند هرگز با عنایت مدیران شهر اعم از شهرداری و شورای شهر قرار نگرفت و هربار با ارائه توجیه و تفسیر از زیر بار مسئولیت خود در حفظ هویت تاریخی و فرهنگی شهر شانه خالی کردند و معترضان را که عمدتا از اعضای سازمان های مردم نهاد مدافع میراث فرهنگی و طبیعی اصفهان و چهره های فرهنگی و دانشگاهی بودند به سنگ اندازی در راه توسعه و عمران شهری و سیاسی کاری و عامل دست بیگانه شدن، متهم کردند.

گزارشی از گروه غارنوردی اصفهان

نویافته های غارنوردان اصفهانی درغارچاه سنگریز قمشلو

چهار نفر از هموندان گروه غارشناسی و غارنوردی استان اصفهان (مریم حاج صباغ، مهرداد حاجی هاشمی، مهدی ابراهیمیان و  محسن عسکری) به تازگی موفق به فرود در غارچاه « سنگریز » در منطقه حفاظت شده قمشلو اصفهان شدند. اما متاسفانه در ژرفنای غارچاه با بازمانده پیکر شماری از جانوران روبرو شدند که گویا به دلیل بی توجهی محیط بانان و محصور نکردن اطراف غارچاه به درون آن سقوط کرده اند و جان باخته اند. این گروه غارنوردی گزارشی مهم از فرود و یافته های خود را برای انتشار به « ایران نامه » سپرده اند که ضمن سپاس از آقای مهرداد حاجی هاشمی و همه تلاشگران این گروه، برای آگاهی علاقه مندان منتشر می شود:

عکس هایی از فریبز علاقه‌بند

چشم اندازهایی زیبا از اصفهان

از دوست و همشهری هنرمندم جناب آقای « فریبرز علاقه‌بند » که هم از نوازندگان چیره دست موسیقی سنتی است و هم در رشته های مختلف عکاسی بسیار توانمند و پویاست، خواهش کردم که به مناسبت روز اصفهان تعدادی از آثار عکاسی خود را برای آشنایی خوانندگان ایران نامه با هنرشان، در اختیارم قرار دهند. ایشان از روی مهر، نشانی اینترنتی تعدادی از عکس های منحصربه‌فرد و بسیار دیدنی خودشان را که به شیوه پانوراما (Panorama ) عکاسی شده برایم فرستادند. این عکس های یگانه از بناهای تاریخی اصفهان، از نظر فنی به گونه ای تهیه شده اند که قابل مشاهده در زاویه 360 درجه و با بزرگنمایی دلخواه است و همچنین امکان جانمایی آنها روی نقشه نیز وجود دارد. در این عکس های شگفت انگیز جلوه هایی زیبا و باورنکردنی را از مناظر چشم نواز اصفهان با همه جزئیاتش می توانید ببینید. از شما دعوت می کنم که از این مجموعه زیبا در نشانی زیر دیدن کنید.

http://www.360cities.net/profile/fariborz-alagheband

متنی از فرزانه یوسفی

                                             مهرورزی با نصف جهان

به مناسبت روز اصفهان، دوست و هم اندیش گرامی سرکار خانم فرزانه یوسفی از دانشجویان فعال و توانمند دانشگاه اصفهان متن ادبی زیبایی را برای انتشار در ایران نامه فرستاده اند . این متن که دردلی مهروزانه است با شهر اصفهان، چنین آغاز می شود: شهر زیبایم با کس جز تو نمی خواهم سخن بگویم، چرا که کسی همراه آشفتگی دلم در گذر این ثانیه های سنگی نمی بایم، کسان را می بینم که می گذرند از تو هیچ نمی گویند، که مهر تمدن بر روح بلندشان زده اند، کسان را دیده ام که تو را نگریسته اند و خرسند گشته اند از حضورشان در بهشتی چون تو و حال می گذرند با دقیقه های مدرن و نمی گریند مرگ تدریجی ات را!

طرح اغماء میدان عتیق !

طرح احیاء میدان عتیق،

لباسی که برتن اصفهان زار خواهد زد

گزارش و عکس : شاهین سپنتا

ملکشاه سلجوقی، اصفهان را به پایتختی برگزید. شهری در مرکز حکومت سلجوقیان در قلب ایران. پس شایسته بود تا با شاهکارهای معماری همچون مدرسه های زیبا، چندین بازار، کاخ های باشکوه و مسجدهای بزرگ، بر شکوهمندی شهری چنین سزاوار، افزوده شود. پس هنرمندان دست به کار شدند و شاهکارهایی بی مانند همچون گنبد تاج الملک را به عنوان زیباترین گنبد آجری جهان که تاکنون دست بشر بر زمین پدید آوررده، در پیرامون میدانی بس فراخ بنا نهادند.  مسجد جامع را در گذر زمان برای گردهمایی مردم و برای عبادت و قضاوت و تبادل افکار و کارهای روزانه دیگر ساختند و با 9 درگاه ورودی به گونه ای در مرکز شهر بنا شده که از همه جا قابل دسترسی باشد و شبکه ای از کوچه های بسیار به صورت شعاع وار به میدان اصلی شهر واقع در ضلع شرقی مسجد ختم می شوند. چون مسجد جامع جایگاه آمد و شد مردم ، شاهان ، وزیران ، امیران و ملایان بود یا به سخن دیگر مرکز سیاسی، حکومتی و مذهبی اصفهان به شمار می رفت پس بهترین جای برای هنرنمایی هنرمندان از معماران تا نجاران و از سنگتراشان تا کاشی کاران و گچ بُرها و آجر تراشان بود، تا هنر خود را در آنجا عرضه کنند.

خانه های قدیمی جلفای نو

خانه های کهنسال جُلفای اصفهان  

40 سال پیش اصفهان دارای هزار خانه تاریخی و با ارزش بود که بسیاری از آنها به خاطر مدیریت غلط و ناکارآمد سازمان میراث فرهنگی و شهرداری اصفهان در 30 سال گذشته از بین رفته و تنها یک سوم این خانه‌ها باقی مانده‌اند. از بیشتر خانه های قدیمی باقی مانده نیز زندگی و پویایی رخت بربسته است و اگر چاره ای برای نگهداری از این گنجینه ها اندیشیده نشود به زودی شاهد فروریختن بیشتر این خانه های فرهنگ و  هنر و معماری خواهیم بود و شهر تاریخی اصفهان برای همیشه از داشتن پنجره های رنگارنگ و درهای چوبی و گچ بری های چشم نواز که بسیاری از آن ها یادگار هنرمندان دوره صفوی و قاجاری هستند، محروم خواهد شد. یکی از محله ای قدیمی اصفهان که تعدادی از این خانه های کهنسال را در آغوش خود جای داده ، محله ارمنی نشین جلفاست که در خانه های آن اوج زیبایی آمیزش هنر هنرمندان ارمنی و مسلمان را به خوبی می توان دید. در این راستا، پژوهشگر نامدار اصفهانی ارمنی آقای « لئون میناسیان » پژوهشی انجام داده اند با عنوان « نگاهی مختصر به خانه­های قدیمی جلفای نو اصفهان » که توسط آقای « جوزف آقابابایان » از ارمنی به فارسی ترجمه شده و دوست پژوهشگر آقای « مهندس مهدی رازانی » نیز آن را ویراسته و یادداشت هایی برآن افزوده اند که به همت تارنمای نجات پاسارگاد منتشر شده است و همه خوانندگان ایران نامه را به مطالعه این پژوهش ارزشمند فرا می خوانم.   

برپایی کارگاه دیگری در پل خواجو

گزارشی از آخرین وضعیت پل خواجوی اصفهان:

احتمال تخریب های بیشتر در پل خواجو وجود دارد

« مگر کار به اصطلاح مرمت پل خواجو هنوز به پایان نرسیده است؟ » این پرسشی است که شهروندان اصفهانی که امروز از کنار این پل تاریخی می گذرند از یکدیگر می پرسند و علت آن هم این است که پس اعتراض های مردم و کارشناسان غیر دولتی به روند مرمت شتابزده پل خواجو و با برچیده شدن کارگاه غیر استانداردی که توسط سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری در بخش شمالی پل برپا شده بود، انتظار می رفت که دست کم تا تصویب یک طرح جامع علمی جهت مرمت اصولی پل، دیگر سازمان نوسازی و بهسازی اجازه نداشته باشد که با دخالت های غیرکارشناسانه خود آسیب های جبران ناپذیری به این اثر تاریخی و میراث فرهنگی وارد آورد. اما متاسفانه کارگاه دیگری به ظاهر با همان مشخصات غیرفنی در بخش جنوبی پل و درست روی ردیف پله ها در حال برپا شدن است و این نگرانی وجود دارد که عملیات « نوسازی و بهسازی » در بخش جنوبی پل نیز بر دامنه این آسیب ها بیافزاید.

گزارشی از عشق یک هنرمند گمنام به میراث فرهنگی:

     بازار بزرگ اصفهان، نمایشگاهی دائمی برای یک هنرمند گمنام !

به راستی تصور آن که بتوان بازار قیصریه­ در میدان نقش جهان اصفهان را با چندین کیلومتر فضای مسقف به نمایشگاه دائمی نقاشی تبدیل کرد، بسیار عجیب به نظر می­رسد. اما سال­های زیادی است که نقاشی ناشناخته آثارش را در سراسر مسیر بازار نقش جهان- از سر در قیصریه تا مسجد جامع عتیق - نصب کرده و این مکان را به نمایشگاه دائمی آثارش تبدیل نموده است. یافتن آثار این هنرمند ناشناس تنها برای کسانی امکان پذیر است که از خیر کسب و کار و خرید و فروش در مغازه­ها بگذرند و به کمی بالاتر از سردر مغازه­های بازار توجه کند. تا برخی از آثار او  را  که هنوز بر دیوارها باقی مانده­اند،ببیند. تا چند سال قبل حوالی 50 تابلو از وی در بازار قیصریه وجود داشت اما امروزه بسیاری از آنها را کنده­اند. آن تعدادی نیز که هنوز باقی مانده­اند. غالباً بسیار بالا نصب شده­ و در دسترس نیستند یا در زیر گرد و خاک پنهان و فراموش  شده­اند. پس از پرس و جوهایی که در طول چند سال اخیر از برخی کسبه­ قدیمی بازار به عمل آمد، به نظر می­رسد نقاشی­های بازار قیصریه متعلق به مردی است که در حوالی چهار راه نقاشی زندگی می­کرده و نظافتچی یک مدرسه­ راهنمایی یا دبیرستان در همان حوالی بوده است. آن گونه که بازاریان به یاد می­آورند: « ... وی در روزهای جمعه که بازار تعطیل و خلوت بود با دوچرخه­اش که نردبانی بر روی آن گذاشته بود به بازار می­آمده و نقاشی­هایی را که در طول هفته­ پیش از آثار باستانی ترسیم کرده را بر دیوارها نصب می­کرده است.» دوست و هم اندیش گرامی، جناب آقای مهندس مهدی رازانی در تارنگار خود « گلاک » گزارشی ارائه نموده از هنرنمایی این شهروند هنر دوست که با هنرش هرچند ساده اما گویا، ارزش های هنری نهفته در آثار تاریخی و میراث فرهنگی را به همشهری هایش یاد آور می شد. ادامه این گزارش خواندنی را در گلاک بخوانید.