گزارش هنر نیوز درباره اطلاعیه سازمان میراث فرهنگی

درهای میراث فرهنگی به روی خبرنگاران بسته خواهد شد 

به گزارش خبرنگار میراث فرهنگی «هنرنیوز»، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با صدور اطلاعیه‌ای در یکم آذرماه سال جاری اعلام کرد: این سازمان تنها مرجع رسمی برای اطلاع‌رسانی در مورد کاوش‌ها و کشفیات باستان‌شناسی در محوطه‌های تاریخی است. در ادامه این اطلاعیه آمده است: «از این پس هرگونه اطلاع‌رسانی در این زمینه خارج از اطلاع و حوزه کاری سازمان، تخلف محسوب شده و مستلزم پیگیری‌های حقوقی و امنیتی است». سازمان میراث فرهنگی در حالی خود را متولی چنین کاری معرفی کرده و سایر دست‌اندرکاران اطلاع‌رسانی، رسانه‌ها، متخصصان باستان‌شناسی و فعالان حوزه میراث فرهنگی را غیرمتخصص و ناصالح دانسته، که اخبار تخریب بسیاری از محوطه‌ها توسط همین رسانه‌ها و از طریق مصاحبه با دوستداران میراث فرهنگی و یا کارشناسان باستان شناسی به اطلاع عموم و از جمله مدیران سازمان رسیده‌ است. هنرنیوز، در این مورد دیدگاه برخی از دوستداران میراث فرهنگی، خبرنگاران فعال میراث فرهنگی را جویا شده که می‌توانید در اینجا بخوانید.

نشست فعالان میراث فرهنگی در یزد

سازمان‌های غیردولتی میراث فرهنگی در یزد خواستار شدند:

تخریب میراث فرهنگی و طبیعی ایران را پایان دهید

ایران‌نامه-شاهین سپنتا: گردهمایی انجمن‌های دوستدار میراث فرهنگی و طبیعی ایران در یزد برگزار شد و با انتشار بیانیه‌ای به کار خود پایان داد. این گردهمایی به کوشش انجمن دوستداران و حافظان خشت خام یزد و انجمن چارسوق کویر اردکان و چند سازمان مردم‌نهاد دیگر استان یزد در روزهای 25 و 26 شهریور با حضور نمایندگان بیش از 20 سازمان غیردولتی دوستدار میراث فرهنگی از سراسر کشور برگزار شد. آسیب‌شناسی فعالیت انجمن‌های مردمی دوستدار میراث فرهنگی، ایجاد شبکه تشکل‌های غیردولتی فعال در پاسداشت میراث فرهنگی، برگزاری آیین گرامی‌داشت دکتر محمد‌کریم پیرنیا پدر معماری ایران، و بزرگداشت هزاره سرایش شاهنامه فردوسی از برنامه‌های این همایش بود. سازمان‌های مردمی شرکت‌کننده در این همایش، در بیانیه‌ پایانی ضمن ابراز نگرانی از تخریب روز افزون میراث فرهنگی و طبیعی کشور، هم‌میهنان را به کوشش برای پاسداشت میراث فرهنگی و طبیعی ایران فراخواندند و از نهادهای دولتی خواستار شدند تا در دفاع از این یادگارهای ارزشمند بیش از پیش بکوشند و با جدیت تمام از تخریب این آثار جلوگیری کنند. سازمان‌های مردم‌نهاد دوستدار میراث فرهنگی همچنین خواستار تسریع در ثبت جهانی بافت تاریخی یزد به عنوان بزرگترین مجموعه خشتی جهان شدند و در بخش دیگری از بیانیه خود ضمن دعوت هم‌میهنان به دیدار از منشور حقوق بشر کورش بزرگ در موزه ملی ایران، همگان را به برگزاری جشن سالگرد صدور منشور کورش بزرگ در هفتم آبان‌ماه «روز کوروش» فراخواندند. متن کامل بیانیه پایانی سازمان‌‌های غیر دولتی دوستدار میراث فرهنگی شرکت‌کننده در نشست یزد به شرح زیر است:

پاسخ باستان شناسان به خوشنویس

اتحادیه انجمن‌های علمی دانشجویان باستان شناسی:

سخنان خوشنویس درباره آرامگاه کوروش خیالبافی است و پایه علمی ندارد

به تازگی، رئیس پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، احمد خوشنویس، در مصاحبه با خبرگزاری ایسنا گفته است که یکی از اولین برنامه‌های کاری او جست‌وجو برای «یافتن بقایای جسد کوروش بزرگ» در پاسارگاد است. وی گفته است که کورش به دست قوم «هون» کشته شده و برای حمل پیکرش به پاسارگاد حتماً باید آن ­را مومیایی ­کرده باشند. همچنین گفته­ است که پلان آرامگاه کورش از آرامگاه­های مصری اقتباس شده و مقبره موجود در بالای آرامگاه یک «مقبره‌ی کاذب» است و «اگر احیانا جسدی از کوروش وجود داشته باشد، ممکن است در سردابه‌ای زیر این مقبره و حدود 35 متری عمق زمین باشد.» در پاسخ به این سخنان احمد خوشنویس، اتحادیه انجمن‌های علمی دانشجویان باستان شناسی با انتشار بیانیه‌ای به اشتباهات فاحش علمی در سخنان این مقام مسئول درباره یک «شخصیت تاریخی و محوطه میراث جهانی» که آشکارا با دستاوردهای دانش باستان­شناسی منافات دارد اشاره کرده و توضیحاتی کارشناسی را ارائه نموده است. در بیان‌نامه اتحادیه انجمن‌های علمی دانشجویان باستان شناسی که نسخه‌ای از آن برای انتشار به « ایران‌نامه» سپرده شده، آمده است:

استوانه کورش به ایران آمد

منشور حقوق بشر کورش بزرگ به خانه بازگشت

منشور حقوق بشر کوروش امروز صبح وارد ایران شد تا به مدت چهارماه به صورت امانت در موزه ایران باستان در پیش روی دیدارکنندگان و دوستداران فرهنگ و تمدن ایران قرار گیرد. به گزارش "مهر"، استوانه کورش فردا شنبه با حضور رئیس موزه بریتانیا و نمایندگانی از دو کشور ایران و انگلستان از محفظه ویژه خارج و پس از اعتبارسنجی برای نمایش همگانی آماده خواهد شد. این سند معتبر تاریخی ایرانیان که بیش از صد و سی سال است در بخش ایران باستان موزه بریتانیا نگهداری می‌شود، امروز توسط «جان کرتیس» مدیر بخش خاورمیانه موزه بریتانیا به صورت پلمپ شده و با حفاظت ویژه به موزه ملی ایران تحویل و در خزانه آن قرار گرفت. منشور حقوق بشر کوروش استوانه‌ای از جنس گِل رُس پخته با ۲۳ سانتیمتر طول و ۱۱ سانتیمتر عرض است که به فرمان کوروش بزرگ شاهنشاه هخامنشی ساخته شد و در سال ۱۲58خورشیدی هنگام کاوش‌های باستان‌شناسی در ویرانه‌های بابل در میان‌رودان، توسط هرمز رسام، باستان‌‌شناس بریتانیایی پیدا شد و از آن زمان تاکنون در بخش «ایران باستان» موزه بریتانیا در شهر لندن نگهداری می‌شود و تنها یکبار به هنگام جشن‌های ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی برای چند روز به ایران آورده شد و به نمایش در آمد. این استوانه که از آن با عنوان‌هایی همچون «نخستین منشور حقوق بشر» یا «منشور آزادی بشر» نام برده می‌شود دربرگیرنده فرمان کورش بزرگ هخامنشی به خط و زبان بابلی نو (اکدی) است که در سال 538 پیش از میلاد به هنگام آزاد سازی بابل صادر شده است و از رفتار انسانی کورش بزرگ با مردم به هنگام آزادسازی بابل و احترام به همه ابعاد حقوق بشر توسط او حکایت می‌کند. منشور حقوق بشر کورش در سال ۱۹۷۱ میلادی از سوی سازمان ملل به بسیاری از زبان‌های رسمی آن سازمان ترجمه و منتشر شد و نسخه ای از آن در مقر اصلی سازمان ملل در شهر نیویورک در محیط بین تالار اصلی شورای امنیت و تالار قیومیت نگهداری می‌شود. از چندی پیش که خبر احتمال ورود منشور حقوق بشر کورش به ایران منتشر شده بود، سازمان‌های دوستدار میرات فرهنگی از سراسر جهان ابراز نگرانی کردند که ممکن است مسئولان سازمان میراث فرهنگی ایران و موزه ایران باستان توانایی یا اراده کافی را برای حفاظت از این سند ارزشمند تاریخی در برابر آسیب‌های احتمالی نداشته باشند. اکنون با این که این ابراز نگرانی‌ها همچنان ادامه دارد، شنیده‌ها از شهرهای مختلف کشور حاکی است که گروه‌های علاقه‌مندان تصمیم دارند با تشکیل کاروان‌های کوچک و بزرگ برای دیدار از این سند ارزشمند تاریخی به تهران و موزه ایران باستان سفر کنند.

درخواست بازپس فرستادن گل نبشته های تخت جمشید

جمعی از دوستداران میراث فرهنگی از دولت آمریکا خواستار شدند:

گِل نبشته‌های تخت جمشید را به ایران بازپس دهید

به‌تازگی دیده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبیعی ایران، نامه‌‌ای به سفارت سوئیس - حافظ منافع آمریکا در ایران– درباره گل‌نبشته‌های ایرانی که نزد مؤسسه شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو به امانت سپرده شده، نوشته است. دوستداران میراث فرهنگی ایران، در این نامه با اشاره به اهمیت معنوی هزاران لوح‌ گلی تخت جمشید برای ملت ایران که در سال 1937 میلادی جهت انجام امور پژوهشی، به آمریکا منتقل شد، خواستار شده‌اند که دولت آمریکا الواح امانتی را که باید چند دهه پیش به ایران بازگردانده می‌شد، به ایران بازپس دهد. در ادامه این نامه با توجه به احکام صادره اخیر دادگاه‌های آمریکا در این مورد آمده است: "حکم دادگاه و چنین رویه قضایی قطعاً باعث رواج بی‌اعتمادی در میان ملت‌ها خواهد گردید که نهایتاً تبادلات فرهنگی را به خطر خواهد انداخت و دیگر نمی‌توانیم ادعا کنیم که پاسدار میراث جهانی هستیم. این مجموعه حکم یک محموله تجاری را ندارد که از طریق توقیف آن بتوان خسارت مال دیگری را تأمین نمود و چنانچه پس از تأیید حکم در مجموعه‌های خصوصی قرار گیرد، دیگر ارزش جهانی خود را از دست خواهد داد." متن کامل این نامه را در ادامه بخوانید: 

اعتراض به چند پاره شدن سازمان میراث فرهنگی

بیانیه جمعی از دانش­آموختگان باستان­شناسی و میراث فرهنگی کشور درباره

انتقال ناگهانی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری از تهران

تشکیلات میراث فرهنگی ایران در یک دهه اخیر شاهد یکی از پُر افت و خیزترین دوره­های حیات خود بوده است. اگرچه «مرکز باستان­شناسی ایران»، در نیمه دهه 1360 در ادغام با چند مرکز دیگر به «سازمان میراث فرهنگی» تبدیل شد، اما دامنه تغییر و تحولات این تشکیلات به این­جا بسنده نکرد. قریب به یک دهه پیش، زمزمه پیوستن «سازمان ایران‌گردی و جهان‌گردی» به سازمان میراث فرهنگی در گوش­ها پیچید. سپس «سازمان صنایع دستی» را نیز به بهانه هم­سنخ­بودن به این سازمان وصله کردند و هرچه کارشناسان از این اقدام انتقاد کردند، اثری نبخشید. در یکی دو سال اخیر، در پی برخی موضع­گیری­های مقامات ارشد سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، زمزمه­های خروج این سازمان از حوزه معاونت ریاست جمهوری و الحاق (دوباره) به وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی در مجلس شورای اسلامی بالا گرفت که در پی انتقادها، این طرح مسکوت ماند. اخیراً، به دنبال مصوباتِ هیأت دولت مبنی بر کاهش تراکم جمعیت تهران، ریاست این سازمان به عنوان نخستین سازمان پیشگام در اجرای این طرح به دنبال انتقال «سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری» به شهرستان‌ها و شقه­شقه کردن آن است؛ به­گونه­ای که قرار است هر قسمت از پیکره این سازمان به گوشه­ای از کشور منتقل شود تا جمعیت پایتخت کاهش یابد.

مردمک 6

ثبت ملی و جهانی

نسخه‌ای برای حفظ میراث معنوی نمی‌پیچد

                                                                                                           ‌معصومه شهباز 

 ایران با تمدن چند هزار ساله یکی از کشورهای غنی در حوزه میراث معنوی است؛میراثی گسترده از آیین‌ها و سنت‌ها تا دانش‌ها و هنرها که هنوز شمار دقیقی از آنها در دست نیست اما توجه کافی در راستای حفظ ،حراست و یا احیاء آنها نشده است. ایران تاکنون 78 میراث معنوی را به ثبت ملی رسانیده که این خود یکی از نخستین گام‌ها در راه جهانی‌شدن و در نتیجه تلاش برای حفاظت و احیاء این میراث است. از سال 2003 که برای شناسایی و حفظ میراث معنوی جهان زیر عنوان کنوانسیون میراث معنوی جهانی تصمیمات جدی گرفته شد 7 سال گذشته و ایران تاکنون توانسته دو اثر یکی نوروز (به‌صورت مشترک با 7 کشور دیگر) و  دیگری موسیقی ردیفی را در فهرست میراث معنوی جهان به ثبت برساند. تعزیه، ورزش زورخانه‌ای، مهارت‌های بافت فرش عشایر فارس، مهارت بافت فرش کاشان، موسیقی بخش‌هایی از خراسان نیز از آثار معنوی هستند که پرونده‌های آنها برای بررسی در راستای قرار گرفتن در فهرست میراث معنوی جهانی از سوی یونسکو تایید شده‌اند و دو پرونده دیگر یعنی خیمه‌شب‌بازی و پرده خوانی در دو سال آینده بررسی خواهند شد.

جشن سازه‌های آبی شوشتر مردمی نبود

در جشن سازه‌های آبی شوشتر

میزبانان اصلی غایب بودند

فرهاد رهبری (مدیر انجمن بوم آب و آفتاب) 

سال گذشته در چنین روزهایی بود که پرونده ثبت جهانی مجموعه آبی تاریخی آبشارهای شوشتر مورد پذیرش سازمان یونسکو قرار گرفت و پس از تلاش و کوشش فراوان کارشناسان و دوست داران میراث فرهنگی بالاخره این مجموعه بی نظیر ، به سیاهه (لیست) میراث جهانی پیوست و به عنوان دهمین اثر جهانی ثبت شده ایران در این فهرست قرار گرفت، آن هم با شروطی و رفع برخی موانع و مشکلاتی که اگر رفع نشوند خطر خروج این اثر از فهرست میراث جهانی وجود دارد. پس از این اعلام، که شادمانی مردم را همراه داشت مسئولین فرهنگی استان و دیگر سازمان‌های مرتبط و همچنین میراث فرهنگی کشور اعلام نمودند جشن باشکوه و درخوری به عنوان "جشن ملی سازه‌های آبی شوشتر" برپا می‌دارند که مردم شوشتر و علاقه‌مندان میراث هم در آن حضور خواهند داشت. وعده‌های کاذبی که این شور و هیجان را علی رغم همه تدارک دیدن‌ها و آماده سازی‌ها به واقعیت نزدیک نکرد.

اعتراض به بلندمرتبه سازی در بافت تاریخی یزد

44 سازمان غیر دولتی خواستار شدند:

در یزد، جلوی یک اشتباه بزرگ تاریخی را بگیرید

به دنبال ازسرگیری احداث ساختمان کتابخانه مرکزی یزد بدون در نظر گرفتن مصوبات قبلی استانی و کشوری در خصوص تعدیل طبقات فوقانی برای جلوگیری از تخریب منظر بافت تاریخی یزد، 44 سازمان غیردولتی دوستدار میراث فرهنگی از سراسر کشور با انتشار بیان‌نامه‌ای به مسئولان هشدار دادند که جلوی این اشتباه بزرگ تاریخی را در یزد بگیرند و کتابخانه را به‌گونه‌ای بسازند که منظر بافت تاریخی شهر یزد آسیب نبیند تا به پی‌آمدهای تلخی، مانند به عقب افتادن ثبت جهانی بافت تاریخی شهر کهن یزد، ختم نشود. متن بیانیه سازمان‌های مردم‌نهاد در این مورد به شرح زیر است: