سرودها و ترانه های ایران زمین: ۲۶) ایران - خلیج فارس

ایران و خلیج پارس

دو تصنیف ملی و میهنی، هدیه نوروزی همایون شجریان و علی قمصری

همایون‌شجریان، همزمان با نوروز بزرگترین جشن ملی همه ایرانیان و ایرانی‌فرهنگان سراسر جهان، دو ترانه‌سرود پرشور ملی و میهنی با نام‌های «ایران» و «خلیج پارس» را به دوستداران ایران تقدیم کرده است. شعر هر دو ترانه‌سرود اثر «حسین فرهنگ‌مهر» و آهنگساز هر دو «علی قمصری» است. در ترانه‌سرود ایران، همای سرفرازی ایران با پر و بال خونین از سده‌های دور تا امروز در اوج و فرود پر می‌کشد و ما را با خود از دریای‌پارس تا فراسوی ارس و فراز البرز، و از میان‌رودان تا فرارود و به آنجا که تیر از کمان آرش کمان‌دار فرود آمد، می‌برد. در ترانه‌سرود «خلیج فارس» نیز خروش خیزاب‌های نیلگونْ دریای پارس، شکوه روزگار باستان را به‌یادمان می‌آورد و ایرانیان را سربه‌سر بانگِ بهوش می‌زند تا یک‌زبان و یک‌دل و هم‌بسته و هم‌داستان، مرزها را با خردورزی از میان زادیند و آثار ننگین‌نامه‌ها را که میهن را پاره‌پاره و از هم جدا جدا کرده، پاک کنند و چونان دماوند، استوار و هم‌دل و هم‌آرمان به پاسداشت ایران‌زمین برخیزند. تصنیف ایران را از اینجا و تصنیف خلیج پارس را  از اینجا بردارید و بشنوید و متن هردو ترانه سرود را در ادامه بخوانید:

نوروز: توران شهریاری

درودی به نوروز جشن بهار

 سروده نوروزی استاد توران شهریاری 

به نوروز این جشن شادی و مهر می عشق در جام دل ریخته است چو باشد در استوره آغاز آن زمین و زمان را ز نو جان دهد هم آن را به جمشید منسوب کرد گهی بوده در شیب و گه در فراز فراروی بیگانه سر خم نکرد سرافراز بر پای خود ایستاد بود جشنی از دوره باستان

درودی به گرمی مهر سپهر که در سینه‌ها شوری انگیخته است گشوده نشد بر کسی راز آن غرور و هویّت به ایران دهد به شهنامه فردوسی پاکمرد بجا مانده از روزگاری دراز ولی هیچگه چهره در هم نکرد چو البرز در پیش هر رویداد که آنست جشن زمین و زمان

پیام نوروزی استاد ادیب برومند

   

    پیام نوروزی استاد ادیب برومند شاعر ملی ایران

به‌نام خداوند جان و خرد، هم‌میهنان گرامی، به مناسبت فرارسیدن جشن ملّی و باستانی نوروز که یادمان فرخنده‌ای از روزگار سالاری و سروری نیاکان خجسته‌آیین و بهْ‌گزین ما می‌باشد به هم‌میهنان ارجمند در هر کجا که هستند از سوی خود و جبهه‌ ملّی ایران شادباش می‌گویم و امیدوارم در سال نو که آغاز بهار دل‌آراست، شکوفه‌های آزادی و آبادی هر چه نغزتر شکفتن گیرد و امن و آسایش بر سر ملّت ایران سایه‌گستر گردد. روشن است که همه‌ پیشرفت‌ها و ترقیات وابسته به خواست پروردگار توانا و کوشش آدمیانی‌ست که دامن همّت به کمر بسته‌اند. ادیب‌برومند-  نوروز ۱۳۹۰ خورشیدی.

نیایش نوروزی

نیایش نوروزی

 را با صدای بانو هما ارژنگی در اینجا بشنوید 

ای واژگون سازنده دل‌ها و دیده‌ها

ای گرداننده روزها و شب‌ها

ای دیگر سازنده بودن‌ها و توانایی‌ها

دیگرگون ساز بودنمان را به بهاری بودن‌ها

*

الا ای اهورای با فر و جاه/ به فرمان تو تابش هور و ماه

در این روز نو از مه فرودین / به آیین جمشید فرخنده دین

بگردان دل و دیده‌ام از گناه / بیاموزم از نو دگرگونه راه

روان مرا از غم آزاد کن /بهین روزی‌ام بخش و دلشاد کن

سرودها و ترانه های ایران زمین: 25) نفت ایران

آرمان ملی شدن نفت ایران در ترانه‌های مردم لرستان

موسیقی لرستان با دو بخش کلی موسیقی‌های آوازی و موسیقی‌های سازی از گونگونی و پیشینه‌ای کهن برخوردار است. موسیقی سازی لرستان با استفاده از سازهای بومی و توسط نوازندگان محلی اجرا می شود. مقام‌های این نوع موسیقی شامل ترانه‌های شادی، سوگواری، مذهبی، حماسی، دلتنگی و عاشقانه، فصول، کار و طنز است. سرنا، دهل، کمانچه (تال)، تنبک (تمک)، دوزله و بلور از جمله سازهای لری هستند. موسیقی آوازی یا کلامی نیز بیشتر در مراسم عروسی، سوگواری و فعالیت‌های روزمره زندگی عشایر و روستاییان و توسط زنان و گاه مردان اجرا می‌شود. در موسیقی لرستان به آواهای حماسی نیز پرداخته شده است و زنده یاد استاد «علیرضا حسین‌خانی» از مشهورترین افرادی که به اجرای قطعات حماسی پرداخته است. ترانه «نفت ایران»، از ترانه‌های قدیمی و مشهور قوم لر است که نشان از همبستگی همه اقوام ایرانی دارد و در زمان ملی شدن صنعت نفت در دهه 1330 خورشیدی توسط هنرمند پرآوازه لرستان «علیرضا حسین‌خانی» سروده شده است. آهنگ این ترانه بر اساس عرف موسیقی لری در دستگاه ماهور ساخته شده است. آنچه در اینجا خواهید شنید نزدیک‌ترین اجرا به اجرای نخستین این ترانه در دهه 30 است که توسط هنرمندان موسیقی لری فضل‌الله صفاری، سبزعلی درویش، قدرت‌الله سهرابی و به کوشش بهمن کاظمی و موسسه مطالعات ملی اجرا شده است. متن لری با ترجمه فارسی ترانه «نفت ایران» را می توانید در ادامه بخوانید:

آخرین وضعیت متروی اصفهان

حفاری متروی اصفهان به دلیل برخورد با سنگ‌جوش متوقف شد

ایران‌نامه- شاهین سپنتا، معصومه شهباز: چند روز پس از نشست زمین در نزدیکی سی و سه پل اصفهان به دنبال آغاز فعالیت دستگاه حفار تونل مترو، در حال حاضر عملیات حفاری مترو به دلیل برخورد دستگاه حفار با سنگ‌جوش متوقف است و دستگاه امکان پیشروی ندارد و از لحاظ قانونی این پرونده در حال پیگیری است. مدیر کل میراث فرهنگی اصفهان که همراه با حمید بقایی رئیس سازمان میراث فرهنگی کشور از طرح احیای «سرای سپید» در اصفهان بازدید می‌کرد، در مورد آخرین وضعیت متروی اصفهان و موقعیت دستگاه حفار در نزدیکی سی و سه پل گفت: «در حال حاضر عملیات حفاری مترو به دلیل برخورد با سنگ‌جوش متوقف است و امکان پیشروری ندارد اما از لحاظ قانونی پرونده در حال پیگیری است و اعضای شورای فنی سازمان در اصفهان و اعضای شورای فنی سازمان میراث فرهنگی کشور از مترو بازدید کرده اند که نقطه نظرهای آنها را در شورای فنی مطرح، نتیجه گیری و انعکاس خواهیم داد». اسفندیار حیدری‌پور افزود: «احتمال تغییر در مسیر تونل شرقی خط شمالی-جنوبی مترو بعید است ولی ما نگران لرزش‌های ناشی از عبور قطار از این مسیر در آینده هستیم».

بدون شرح

 رقص ماهی‌ها در نقش جهان ! 

 

یادداشت نوروزی

حال و هوای بهار دلکش در اصفهان زیبا

ایران‌نامه – معصومه شهباز: گرچه زاینده‌رود باز هم تشنه به نظر می‌رسد و بسترش از میان اندک آب جاری گشته از زردکوه بختیاری نمایان است و یا پل‌های تاریخی و یگانه خواجو و سی و سه پل رنجور بر فراز این رود ایستاده‌اند اما وقتی در کرانه زنده‌رود چشم دوخته بر عبور بی امان و هیجان مردم شهر در روزهای واپسین سال 89 به تماشا نشینی و بخواهی به دور از دغدغه آب و گل و یا مشقت‌های زندگی، دل به امید و زندگی بسپاری و بهار را با چشم دل میزبانی کنی، بوی بهار و نوروز از گوشه کنار شهر به مشام جان می رسد؛ روح را نوازش و آواز زندگی سر می‌دهد. پا به پای لغزیدن آب در پیچ و خم رگ حیاتی شهر، مردان و زنان و کودکان هر کدام با اندیشه‌ای رو به مقصدی روان هستند. به نظر می‌رسد سهراب چهل سالگی را رد کرده، او عکاسی است که بیست سال از مردم در کنار سی و سه پل و زاینده رود چه خشک، چه پر آب عکس گرفته؛ حال و هوای مردمی که هر روز با آنها سر و کار دارد را خوب می شناسد؛ او صدای آمدن بهار را از تند شدن راه رفتن و تکاپوی مردم شهر می‌شنود و می‌گوید بوی بهار را با تمام وجود حس می کند. سهراب ظاهری خسته داشت؛ موهای جو گندمی و دندان‌هایی که می‌توانستی بشماری اما در پس این چهره امید بود که گه‌گاه از لابه‌لای صحبت هایش پر می‌کشید؛ از زندگی‌اش راضی به نظر می‌رسید.  

پیشینه هزاران ساله ماهی قرمز در ایران

پیشینه آشنایی ایرانیان با ماهی قرمز

شاهین سپنتا

چند سال است که در آستانه نوروز برخی از افراد در ستیز با آیین‌های شاد نوروزی، خواستار برپانشدن جشن چهارشنبه سوری، و برچیدن سفره هفت‌سین و حذف سبزه و ماهی قرمز سفره هفت‌سین و خرافه خواندن «سیزده‌به‌در» هستند و برای دست‌یابی به این خواسته‌ها از انتشار هرگونه خبر جعلی یا گزارش نادرست نیز فروگذار نمی‌کنند. اینان در ستیز با ماهی قرمز، یک سال احتمال بیماریزا بودن ماهی قرمز و سال دیگر جوان بودن این سنت و سال بعد وارداتی بودن آن از چین را مطرح کردند که همه این موارد از سوی پژوهشگران و صاحب‌نظران کاملا رد شده است. چنان که گفته شد یکی از این اظهارنظرهای اشتباه، عدم سابقه تاریخی آشنایی ایرانیان با ماهی قرمز و ورود این گونه جانوری در صد سال پیش از چین به ایران است. اما بررسی‌های اخیر نشان می‌دهد که ایرانیان بیش از 2500 سال پیش با ماهی قرمز آشنایی داشته‌اند.  ماهی قرمز (/ زرماهی، طلا‌ماهی، ماهی سرخ، ماهی طلایی، ماهی گلی، ماهی حوض) یا Gold fish  با نام علمیCarassius auratus auratus  گونه‌ای ماهی از سردهٔ  کپورچه‌هاست. گرچه این کپورچه‌های زیبا را در زبان فارسی «ماهی قرمز» و در زبان انگلیسی «گلدفیش» یا «‌طلاماهی» می‌نامند، اما به رنگ‌های گوناگونی همچون طلایی، قرمز نارنجی، نقره‌ای، خاکستری، قهوه‌ای و سفید و سیاه در فرم‌ها و اندازه‌‌های متنوع پرورش داده شده‌اند که بیشتر جنبه تزئینی دارند.