دکتر ایرج افشار هم رفت

دکتر ایرج افشار درگذشت

استاد ایرج افشار ایران شناس نامی کشورمان در سن 85 سالگی درگذشت . ایرج افشار، نزدیک به چهارده سال (44 ـ 58) ریاست کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران را بر عهده داشت، دوره ای که این کتابخانه، کتابخانه شد و هزاران نسخه خطی و ده ها هزار برگ سند و عکس در آن جای گرفت. فهرست مقالات فارسی یکی از ارزشمندترین آثاری بود که از وی منتشر شد و راهنمای مهمی برای دانش پژوهان برای هزاران مقاله ای بود که در نشریات و مجموعه های مختلف چاپ شده بود. وی در سال 1304 خورشیدی در تهران دیده به گیتی گشود و در سال 1312 آموزش دبستانی را در دبستان زرتشتیان آغاز کرد. تحصیلات خود را در رشته حقوق به پایان رساند و دوره دکتری را نیز دیده است. افشار پس از آن در مدرسه شاهپور تجریش و در دبیرستان فیروز بهرام تحصیلات متوسطه را پی‌گرفت و با اتمام این دروه در سال 1324 وارد دانشکده حقوق دانشگاه تهران شد و در سال 1328 تحصیلات خود  را با گرایش قضایی به پایان برد. 

استاد مهریار از میان ما رفت

استاد محمد مهریار در گذشت 

ایران نامه- شاهین سپنتا: مردم فرهنگ دوست اصفهان امروز در اندوه درگذشت پدری مهربان و استادی برجسته سوگوار شدند. استاد محمد مهریار امروز ساعت 9 و نیم صبح، در ۹۲ سالگی دیده از گیتی برگرفت. استاد مهریار، ایران شناس، ادیب و مترجم گران مایه، در سال 129۷ خورشیدی در شهر اصفهان چشم به جهان گشود. محیط خانوادگی ایشان محیط دین و دانش و پژوهش و سیاست بود. او به سبب هوش سرشار و تلاش پیگیر و خستگی ناپذیر خویش تحصیلات ابتدایی و مقدماتی را در مدارس آن زمان در سطح ممتاز به پایان رساند و در ادب فارسی ، ادبیات عرب ، فقه و اصول سرآمد همگان شد . در سال 1316 خورشیدی با دریافت گواهی نامه علمی ، تقریبا همزمان با تحصیلات علوم قدیمه دوران متوسطه را پشت سر نهاد و سپس به نجف اشرف عازم شد و پس از گرفتن درجه اجتهاد به شهر خویش « اصفهان » بازگشت .در سال 1319 خورشیدی موفق به اخذ درجه کارشناسی در ادبیات شد و  به فراگیری زبان های فرانسه و انگلیسی نیز مشغول شد.  

یادروز جهان پهلوان تختی

یادی از جهان پهلوان تختی در زورخانه نجارپور اصفهان

در شامگاه 17دی ماه 1346 خورشیدی، جهان پهلوان تختی در شکوفاترین دوران زندگی، به گونه‌ای ابهام‌انگیز جان سپرد. غلامرضا تختی در روز پنجم شهریور ماه ۱۳۰۹ خورشیدی در محله خانی‌آباد تهران به دنیا آمد. در سال ۱۳۲۹ به سبب علاقه به کشتی و ورزش باستانی به باشگاه پولاد رفت. تختی از سال 1330 خورشیدی به عضویت تیم ملی کشتی ایران در آمد و 15 سال تمام روی تشک کشتی رفت و برای ایران افتخار آفرید. تختی در دوران زندگی ورزشی‌اش رکورددار شرکت در المپیک‌ها و کسب بیشترین مدال از این آوردگاه بود. شادروان تختی در ورزش باستانی و کشتی پهلوانی نیز پیش‌کسوت بود، چنان که سه بار پهلوان ایران شد و هربار کشتی‌گیران نامداری را شکست داد. در آن زمان با همه محدودیت‌هایی که دستگاه حاکم برایش به وجود آورده بود او به حمایت از نهضت ملی پرداخت. پشتیبانی صادقانه او از نهضت ملی باعث شد تا یارانش در سال 1341 خورشیدی در نخستین کنگره جبهه ملی او را به عضویت شورای مرکزی این فراگیرترین نهاد مدنی ملی ایرانی در آن زمان برگزینند. زنده‌یاد تختی در چهلمین روز درگذشت زنده‌یاد دکتر مصدق با جمعی از یاران در احمدآباد حضور یافت تا نسبت به پیشوای بزرگ نهضت ملی ادای احترام کند. او در کنار مزار دکتر مصدق نشست و بر آن بوسه زد. به هنگام زلزله دهشتناک بویین زهرا نیز زنده‌یاد تختی با به راه انداختن کاروان بزرگ گردآوری کمک‌های مردمی برای آسیب دیدگان نشان داد که همواره و در همه جا پایبند به آیین جوانمردی و پهلوانی و یار و یاور راستین مردم کشورش است. خاطره این کار او چنان در یادها جاودانه شد که سال‌ها بعد و در گیر و دار زلزله ویران‌گر شهر بم همه جا این سخن شنیده می شد: جای تختی در بم خالی بود!

گزارش از گردهمایی یادبود تاج اصفهانی

تاج، تاج افتخار شهر ماست!

ایران‌نامه- شاهین سپنتا: امروز 13 آذرماه، آیین یادبود بیست و نهمین سالگرد درگذشت استاد جلال تاج اصفهانی با حضور انبوه دوستداران وی و علاقه‌مندان به موسیقی اصیل ایرانی در اصفهان برگزار شد. این گردهمایی به کوشش اصغر شاهزیدی از شاگردان استاد تاج اصفهانی بر سر مزار او در تکیه سید‌العراقین در مجموعه تاریخی- فرهنگی تخت فولاد اصفهان برگزار شد. دکتر سیاسی، یکی از سخنرانان در این گردهمایی در سخنانش ضمن برشمردن ویژگی‌‌های برجسته اخلاقی و هنری بزرگان موسیقی ایران همچون جلال تاج اصفهانی و قمرالملوک وزیری درباره جایگاه تاج در هنر موسیقی ایرانی گفت: «در گستره ادبیات، اصفهان مرکز زایش و بالندگی سبک اصفهانی در شعر فارسی است که چهره اعلای آن به عنوان یکی از ارکان ادب فارسی صائب است؛ در هنر موسیقی هم اصفهان کانون سبک اصفهانی است که تاج صاحب این سبک است و خوشبختانه شاگردان او امروز ادامه دهنده راهش هستند که در راس آن‌ها اصغر شاهزیدی است و همچنین آقای سید رضا طباطبایی که راه او را ادامه می‌دهند».

آشنایی با استاد رسام ارژنگی

نگاهی به زندگی و آثار استاد رسام ارژنگی

بزرگ هنرمندِ نگارگر ِایرانی

رسام ارژنگی، از چهره‌های برجسته و ماندگار هنر نقاشی و مینیاتور در تاریخ معاصر ایران است که در سده اخیر در آسمان هنر ایران درخشیدن گرفت و آثاری بدیع و به‌یادماندنی از خود به یادگار نهاد، ولی افسوس که هرگز هنرش به گونه‌ای بایسته مطرح نشد و خودش کم و بیش در گمنامی ماند و به خصوص نسل امروز، کمتر نام و نشانی از وی در دست دارد. رسام ارژنگی، در خاندانی زاده و رشد کرد که هنرهایی همچون نگارگری، خوش‌نویسی، پیکرتراشی، طراحی نقوشِ قالی، شعر، نویسندگی، موسیقی، و بازیگری از نسلی به نسل دیگر سینه به سینه انتقال یافته است. جد بزرگ خاندان ارژنگی «میر حیدر» از هنرمندان خوشنویس در آغاز سده نهم خورشیدی است که در آشوب حمله مغول، همراه با گروهی از هنرمندان ایرانی دیگر توسط تیمور گورگانی از آذربایجان به سمرقند کوچانده شد ولی پس از مرگ تیمور به ایران بازگشت. میر حیدر، سه فرزند پسر داشت که کوچکترین آنها یعنی «میرک» را برای فراگرفتن هنر نقاشی نزد نقاش چیره دست آن دوران « میر سید احمد» سپرد. میرک و کمال الدین بهزاد،  دو شاگرد هنرمند میر سید احمد، پس از آموختن هنر نقاشی از استاد، چندی نیز به هرات که در آن روزگار مرکز تجمع هنرمندان و صنعتگران بود رفتند. یکی از آثار میرک در آن دوران مصور کردن ظفرنامه تیموری است. «میرک» نقاش بزرگ عهد صفوی چهارفرزند پسر داشت که با هنرهای پیکرتراشی، نقاشی، خوش‌نویسی و شعر آراسته بودند. 

زادروز دکتر جلیل دوستخواه

به فرخندگی 77 اُمین زادروز استاد نامدار فرهنگ و ادب فارسی

نگاهی به کارنامه‌ی‌ کارستان‌ ِ استاد دکتر جلیل دوستخواه

 ایران‌نامه - شاهین سپنتا: 15شهریورماه امسال، برابر با هفتاد و هفتمین زادرود استاد بزرگ اوستاشناس و شاهنامه پژوه دوران ما، دکتر جلیل دوستخواه اصفهانی است. دکتر دوستخواه، ایران‌شناس، پژوهنده، شاعر و مترجم نامدار ایرانی در سال 1312 در شهر تاریخ و فرهنگ «اصفهان» دیده به گیتی گشود. وی از روزگار نوجوانی تاکنون، همواره در تلاش برای آموختن و آموزاندن بوده است و حاصل سال‌ها کار پژوهشی پیوسته او انتشار ده‌ها کتاب، گفتار، نقد، گفت‌و‌شنود و سخنرانی‌ است که هریک به سهم خود راهگشای اهل دانش و پژوهش است. برخی از آثار او همچون «اوستا، کهن‌ترین سرودها و متن‌های ایرانی»بارها در داخل و خارج کشور بازنشر شده است و همچنان در شمار منابع اصلی و معتبر مورد نیاز اوستاپژوهان است و اکنون در آستانه زادروز دکتر دوستخواه، پانزدهمین چاپ این کتاب (در دو جلد با ۸∙۱۲ صفحه) بازنشر یافته است. دکتر دوستخواه سروده‌های شیوایی نیز به مناسبت‌های مختلف سروده است که از ذوق سرشار و عواطف شاعرانه، و استادی او در شعر و ادب فارسی نشان دارد. دکتر دوستخواه در این سال‌ها که به تعبیر خودش، به ناگزیر شهربَند دیار بیگانه ‌است، لحظه‌ای از یاد میهن و زادگاهش که «اصفهانِ من» می‌خواندش، غافل نیست و همچنان به پژوهش‌های ایران‌شناسی، فرهنگی و ادبی مشغول است و آثاری را در دست نگارش و نشر دارد. وی افزون بر پژوهش‌های فرهنگی و ادبی و همکاری با نهادهای فرهنگی ایرانیان در سراسر جهان، از سال 1384 تاکنون، شش سال است که با ایجاد پایگاه اینترنتی «ایران‌شناخت» و با کوششی شبانروزی، به انتشار هفته‌نامه (اکنون ماهنامه) الکترونیک، ویژه پژوهش در زبان، ادب، فرهنگ، هنر و تاریخ ایران، می‌پردازد و مجموعه‌‌ای خواندنی از خبر، گزارش‌، یادداشت، تصویر، نقد، و ... را از نویسندگان و پژوهشگران ایرانی از سراسر جهان منتشر می‌کند و در دست‌رس و دیدرس هر خواستار و جوینده‌ دانش می‌گذارد. با شادباش زادروز خجسته استاد گران‌مایه فرهنگ و ادب فارسی «دکتر جلیل دوستخواه» و آرزوی تندرستی همیشگی برای ایشان، در ادامه نگاهی خواهیم داشت به کارنامه پربار او که همچنان ناتمام است و هر روز برگ زرین دیگری برآن افزوده خواهد شد:

انوشیروان دادگر

انوشیروان دادگر، ایران را نیرومند کرد

 شاهین سپنتا

انوشه‌روان خسرو یکم، بیست و یکمین پادشاه ساسانی (نشست 531ـ درگذشت 579 میلادی) ، هنگامی امور کشور را در دست گرفت که ایران دچار شورش‌های داخلی و یورش قوم‌ها و قبیله‌های بیگانه همجوار بود. در دوران پادشاهی پدرش «قباد»، «مزدک» که در آن زمان ادعای تغییرات داشت، نظرات جدید خود را عرضه نمود و توانست توجه قباد و پسر دیگرش «کاووس» را به خود جلب کند و قباد نیز می‌پنداشت که با یاری مزدک می‌تواند بر مشکلات اقتصادی و سیاسی که کشور را فراگرفته بود، غلبه کند. مزدک از نفوذ خود بر شاه استفاده نمود و کاووس را به عنوان ولیعهد ایران درنظر گرفت. مزدک که مردی سخنور بود به گسترش اندیشه‌های استادش «زرتشت خورگان» پرداخت. در آن زمان کشور دچار خشکسالی شده بود و از سوی دیگر بحران‌های داخلی کشور نیز مشکلاتی را بر مردم تحمیل می­کرد و مزدک توانست با بهره‌گیری از شرایط، گروهی از مردم و همچنین قباد را به همراهی با خود فرا خواند. مزدک تصمیم داشت که به نوعی تغییرات اجتماعی دست بزند و نوعی آیین اشتراکی را ترویج نماید.

به یاد دکتر پرویز ورجاوند

برگ‌هایی از آلبوم خاطرات با دکتر پرویز ورجاوند

هرکس که مسائل و موضوعات مربوط به ایران را در رشته های مختلف فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و تاریخی پیگیری می‌کرد، دکتر پرویز ورجاوند را می‌شناخت. او باستان‌شناسی آگاه و هوشیار، پژوهش‌گری توانمند و پرکار، و یک چهره ملی پرتلاش بود که نوشته‌ها و مصاحبه‌هایش در بیشتر رسانه‌های نوشتاری، شنیداری و دیداری فارسی‌زبان درون‌مرز و برون‌مرز منتشر می‌شد. شخصیت پویا، مبارز، شجاع و نواندیش دکتر پرویز ورجاوند او را چهره محبوب جوانان تلاش‌گر در عرصه‌های مختلف و با گرایش‌های مختلف ساخته بود و همین باعث می‌شد که در بیشتر گردهمایی‌‌های دانشجویی و جشن‌های ملی که گروه‌های جوانان برگزار می‌کردند، مهمان باشد تا با سخنان راهگشا و شورانگیز خود تلاش‌های آنان را رهنمون باشد؛ هرچند که بسیار پیش آمد که جلسات سخنرانی‌اش در دانشگاه‌ها یا نشست‌های سیاسی توسط گروه‌های فشار برهم زده شد اما او هربار جدی‌تر از دفعه پیش در محل سخنرانی حاضر می‌شد و به دفاع از حقوق ملت می‌پرداخت.

یادروز درگذشت دکتر مصدق

یادی از منش و روش دکتر محمد مصدق

14 اسفندماه سالروز درگذشت دکتر محمد مصدق بزرگ‌مرد تاریخ ایران و پرچم‌دار مبارزه با استعمار و استبداد است. منش و روش او چه در زندگی شخصی و چه در عرصه کشورداری همچنان نمونه‌ای خوب و الگویی شایسته خواهد بود برای دولتمردانی که شعار مردم‌داری سرمی‌دهند، و ادعا می کنند که می‌خواهند با روش ساده‌زیستی حکومت کنند. در این مورد رئیس دفتر دکتر مصدق گوشه‌ای از ویژگی‌های او را در دوران 28 ماهه نخست‌وزیری‌اش این‌گونه یادکرده است: "قسم مصدق همیشه «به‌حق‌خدا» بود. دو تا یتیم از بچه‌های احمدآباد همیشه در خانه‌اش بود و اینها را بزرگ می‌کرد. زندگی‌اش فوق‌العاده ساده بود. چه هدایا برای شخص ایشان و چه برای دولت  محال بود به منزل بیاید. هیچ سرسوزنی نمی‌گرفت.