چمن کاشتن یا سبزه انداختن؟

سبزه های نوروزی جای خود را به چمن نمی دهند

مدتی است که برخی افراد که با نوروز و آیین های ایرانی سر ستیز دارند، به سراغ سبزه نوروزی رفته اند و با آوردن بهانه هایی از جمله اسراف و آلودگی و... پیشنهادهای عجیب برای حذف یا تغییر شکل سنت زیبای سبزه انداختن مطرح می کنند.

 امسال در پیامی که در شبکه های اجتماعی منتشر شد، آمده است: 

 «طبق اعلام مرکز آمار ایران در کشور 24 میلیون خانوار زندگی می کند اگر هر خانوار برای سبزه سفره نوروز 100 گرم گندم (یک کالای استراتژیک)  استفاده کند، ذر مجموع 2400 تن گندم دور ریخته می شود. آیا موافقید به جای گندم از تخم چمن استفاده کنیم که هم بومی ایران است و  هم در طبیعت به رشد خود ادامه می دهد و هم سبزتر از گندم است و این طور هم آیین ایرانی ما حفظ می شود و هم کمکی به اقتصاد کشور عزیزمان است.»

 در پاسخ به این پیام، تذکر چند نکته ضروری است:

یک- سال هاست که تخم یا بذر انواع چمن مورد استفاده در فضاهای سبز شهری و منازل، پارک ها و زمین های ورزشی از دیگر کشورها اعم از هلند، آلمان، و... وارد کشور می شود و سالانه میلیون ها دلار ارز از کشور برای واردات بذر چمن خارج می شود و متاسفانه این گونه چمن ها برای شرایط مناطق مختلف ایران مناسب نبوده و با این که کمکی به تلطیف هوا نمی کند، نیاز آبی آنها زیاد بوده و به طور متوسط در هر دور آبیاری برای هر متر مربع چمن 15 لیتر آب مورد احتیاج است . بنابراین در هر هکتار برای هر بار آبیاری 150 متر مکعب آب نیازداریم.

 از سوی دیگر  نتیجه تحقیقات برای تولید انبوه گونه های چمن بومی در مراحل مقدماتی قرار دارد و بذرهای تولید شده در سازمان پارک ها و فضای سبز نیز کفایت مصرف داخل را نمی کند.

دو – سبزه انداختن از دیرباز در مناطق مختلف کشور با بذر انواع گیاهان انجام می شده که برای نمونه می توان از جو، گندم، عدس، ماش، قره ماش، ماشک، شاهی یا تره تیزک، ارزن، گاودانه و حتی خرفه و آفتابگردان نام برد که برخی آنها مثل ماشک و گاودانه و قره ماش در شمار گیاهان علوفه ای هستند و مصرف خوراکی انسانی ندارند. به این ترتیب بخش عمده سبزه مورد استفاده در نوروز از گندم تهیه نمی شود.

سه- به فرض سبز شدن بذر چمن در خانه و رشد آن، انتقال  این گونه سبزه ها به محیط زیست پس از نوروز نه تنها باعث ادامه رشد آنها نمی شود بلکه به خاطر وارد کردن یک گونه غیر بومی به طبیعت یک اقدام آسیب رسان به محیط زیست محسوب می شود.

چهار-  انداختن هرگونه سبزه در طبیعت به ویژه آب های جاری کاری بسیار اشتباه و زیان آور برای محیط زیست است و بهتر است که سبزه ها پس از نوروز از سوی شهرداری ها جمع آوری و برای تولید کودهای مرغوب کشاورزی به کار رود.

پنج - ای کاش به جای این توصیه های سطحی که بیشتر رنگ و بوی دشمنی با آیین های ایرانی دارد، برای حل مشکل گندم، چاره ای برای معضل مهم بی کیفیت بودن نان مصرفی مردم و دور ریز نان ارائه می شد و به شعارهایی که طی این سال ها برای تولید نان با کیفیت داده شده، عمل می شد تا از  واردات این کالای استراتژیک و خروج ارز از کشور و هدر رفت آن جلوگیری شود.

 شاهین سپنتا