فروشگاههای بزرگ اصفهان با زبان فارسی بیگانهاند
ایراننامه- شاهین سپنتا: این روزها، فروشگاههای بزرگی در شهر اصفهان با پشتیبانی نهادهای دولتی، توسط بخش خصوصی راهاندازی میشود که دارای نامهای بیگانه و ناآشنا در زبان فارسی هستند. هنوز مدتی از گشایش هایپر مارکت (Hypermarket) در قلب مجموعه تاریخی، فرهنگی و مذهبی تخت فولاد اصفهان و در مجاورت مسجد مصلی نمیگذرد که شاهد ایجاد سیتیسنتر (City Center)، هایپر استار (HyperStar)، فود کورت(Food Court) ، شاپینگ مال (Shopping Mall) و غیره هستیم.
در همین راستا، گروهی از فعالان مدنی و فرهنگی اصفهان در یک نامه سرگشاده از همه نهادهای مسئول همچون شورای شهر، شهرداری، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، و نیروی انتظامی خواستار شدند که به استناد قانون منع بکارگیری اسامی، عناوین و اصطلاحات بیگانه مصوب مورخ 14/9/1375 مجلس و آیین نامه اجرایی آن مصوب مورخ 19/2/1378 هیأت وزیران، به منظور حفظ قوت و اصالت زبان فارسی به عنوان یکی از ارکان هویت ملی ایران، نسبت به انجام وظیفه و مسئولت خود در راستای منع بکارگیری اسامی، عناوین و اصطلاحات بیگانه و حفظ جایگاه زبان فارسی کوشا باشند.
گفتنی است که چندی پیش، استاندار اصفهان دکتر علیرضا ذاکر اصفهانی، و برخی از نمایندگان مجلس و اعضای فرهنگستان زبان و ادب فارسی نیز به روند نامگذاری مراکز تجاری اصفهان با نامهای بیگانه اعتراض کرده بودند.
متن نامه گروهی از دوستداران اصفهان به شورای شهر به شرح زیر است:
شورای محترم شهر اصفهان
با سلام و احترام، همانگونه که آگاهید: به استناد قانون منع بکارگیری اسامی، عناوین و اصطلاحات بیگانه مصوب مورخ 14/9/1375 مجلس شورای اسلامی و آیین نامه اجرایی آن مصوب مورخ 19/2/1378 هیأت محترم وزیران، به منظور حفظ قوت و اصالت زبان فارسی به عنوان یکی از ارکان هویت ملی ایران و زبان دوم عالم اسلام و معارف و فرهنگ اسلامی، دستگاههای اجرایی، سازمانها، شرکتها و مؤسسات دولتی و خصوصی و کلیه شرکتهایی که شمول قوانین و مقررات عمومی بر آنها مستلزم ذکر نام است، موظف اند از به کار بردن کلمات و واژههای بیگانه به عنوان نام تجاری خودداری کنند و واحدهای خدماتی و تجاری موظفند ظرف مدت یک سال از تاریخ ابلاغ این قانون، نام اماکن خود را به نامها و واژههای غیربیگانه برگردانند و شهرداریها به عنوان دستگاه ذیربط وزارت کشور و نیروی انتظامی به عنوان ضابط اجرایی موظف به اجرای مقررات مذکور میباشند.
اما متاسفانه مدتی است که اماکن تجاری و فروشگاههای بزرگ در سطح شهر اصفهان با پشتیبانی نهادهای دولتی، توسط بخش خصوصی راه اندازی میشود که دارای نام های بیگانه و ناآشنا در زبان فارسی هستند. هنوز مدتی از گشایش هایپر مارکت (Hypermarket) در قلب مجموعه تاریخی، فرهنگی و مذهبی تخت فولاد اصفهان و در مجاورت مسجد مصلی نمیگذرد که شاهد ایجاد سیتی سنتر (City Center)، هایپر استار (HyperStar)، فود کورت(Food Court) ، شاپینگ مال (Shopping Mall) و غیره هستیم.
به کارگیری نامهای یاد شده در مراکز تجاری شهر تاریخی اصفهان ، در حالی روی میدهد که اصفهان به عنوان پایتخت فرهنگ و تمدن ایران، از دیرباز یکی از کانون های مهم فرهنگ و هویت ایرانی- اسلامی بوده و بازار بزرگ اصفهان با ساختار کاملا هماهنگ با بافت تاریخی و فرهنگی شهر، مرکز مهم تجاری این شهر بوده و هست.
قابل توجه است، در حالی بکارگیری واژههای بیگانه برای مراکز تجاری نوظهور در اصفهان آغاز شده است که واژه «بازار» به معنی محل خرید و فروش و عرضه کالا، قرنهاست که از زبان فارسی به دیگر زبانهای اروپایی و آسیایی راه یافته و بازارهای تاریخی ایران با تیمچهها، چهارسوها و سراهایش، الگوی مراکز تجاری دیگر کشورها نیز قرار گرفته است؛ همچنین زبان فارسی از پشتوانه و توانمندی بالایی برای نامگذاری مراکز تجاری برخوردار است.
حفظ جایگاه زبان فارسی به عنوان یکی از ارکان هویت ملی و اسلامی کشور تا آن اندازه اهمیت دارد که هر اولویتی همچون جذب سرمایه خارجی برای ایجاد مراکز تجاری بزرگ در برابر آن بی اهمیت خواهد بود و شایسته است که شرکای داخلی، توجه سرمایهگذاران خارجی را به این نکته جلب نمایند که سرمایهگذاری مطمئن در ایران، هنگامی به وقوع می پیوندد که بی اعتنا به فرهنگ و هویت ملی ایرانیان و رکن استوار آن یعنی زبان فارسی نباشد.
لذا از همه نهادهای مسئول همچون شورای شهر، شهرداری، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، و نیروی انتظامی خواستاریم که طبق قانون و آییننامه های اجرایی آن، نسبت به انجام وظیفه و مسئولت خود در راستای منع بکارگیری اسامی، عناوین و اصطلاحات بیگانه و حفظ جایگاه زبان فارسی کوشا باشند.
رونوشت:
- استاندار محترم اصفهان جناب آقای دکتر علیرضا ذاکر اصفهانی
- شهردار محترم اصفهان جناب آقای دکتر مرتضی سقاییان نژاد
- مدیر کل محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان جناب آقای محمود شالویی
- نمایندگان محترم شهر اصفهان در مجلس شورای اسلامی
امضاء کنندگان ( شماری از چهره های فعال فرهنگی، مدنی و دانشگاهی اصفهان ) به ترتیب حروف الفبا:
حشمت الله انتخابی
مهندس مهرداد بهمنی
مهدی تمیزی
ایمان حجتی
دکتر احمد خاتون آبادی
دکتر طاهره دادخواه
احسان رعنایی
مهندس علیرضا روحانی
محمدرضا زادهوش
دکتر شاهین سپنتا
محمد سلطان الکتابی
دکتر سیروس شفقی
معصومه شهباز
مهندس علی صالحی
دکتر رضا عبدالهی
علی عربیان
مهندس امیر یاشار فیلا
مهدی قانونی
نفیسه قانیان
مهندس عبدالرسول قریشی
سمیه قنبری
دکتر علیرضا قهاری
شهناز مشفق ضرغام
امین ناطقی
حسام الدین نبوی نژاد
آقای سپنتا همان طور که خودتون هم اطلاع دارید این تغییر اسم دادن ها بخشی کوچکی از ضرر خصوصی سازی افراطی هستش.
وسعت خسارت به حدی هستش که از جنبه های مختلف سیاسی-اجتماعی-تاریخی-محیط زیست و به ویژه اقتصادی قابل تامل هست ولی خوشبختانه قابل جبران است.
درود با شما موافقم.البته ما در این مورد انتقاد کردیم و در موارد دیگر هم باید کارشناسان نظر دهند
ماده 32 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری، مصوب 1386
ماده32ـ علامت درموارد زیر قابل ثبت نیست:
الف ـ نتواند کالاها یا خدمات یک مؤسسه را از کالاها و خدمات مؤسسه دیگر متمایز سازد.
ب ـ خلاف موازین شرعی یا نظم عمومی یا اخلاق حسنه باشد.
ج ـ مراکز تجاری یا عمومی را به ویژه درمورد مبدأ جغرافیایی کالاها یا خدمات یا خصوصیات آنها گمراه کند.
د ـ عین یا تقلید نشان نظامی، پرچم، یا سایر نشانهای مملکتی یا نام یا نام اختصاری یا حروف اول یک نام یا نشان رسمی متعلق به کشور، سازمانهای بینالدولی یا سازمانهایی که تحت کنوانسیونهای بینالمللی تأسیس شدهاند، بوده یا موارد مذکور یکی از اجزاء آن علامت باشد، مگر آن که توسط مقام صلاحیتدار کشور مربوط یا سازمان ذیربط اجازه استفاده از آن صادر شود.
هـ ـ عین یا به طرز گمراهکنندهای شبیه یا ترجمه یک علامت یا نام تجاری باشد که برای همان کالاها یا خدمات مشابه متعلق به مؤسسه دیگری در ایران معروف است.
و ـ عین یا شبیه آن قبلاً برای خدمات غیرمشابه ثبت و معروف شده باشد مشروط بر آن که عرفاً میان استفاده از علامت و مالک علامت معروف ارتباط وجود داشته و ثبت آن به منافع مالک علامت قبلی لطمه وارد سازد.
ز ـ عین علامتی باشد که قبلاً به نام مالک دیگری ثبت شده و یا تاریخ تقاضای ثبت آن مقدم یا دارای حق تقدم برای همان کالا و خدمات و یا برای کالا و خدماتی است که بهلحاظ ارتباط و شباهت موجب فریب و گمراهی شود.
همانطور که مشاهده می شود ، قانون به هیچ عنوان ثبت یک علامت تجاری مانند "اصفهان سیتی سنتر" با نگارش فارسی را غیرمجاز نمی شمارد . جناب سپنتای عزیز ، من یکی از دنبال کنندگان بلاگ جنابعالی بوده و هستم ، ولی اجازه بدهید بگویم این نامه که به امضای دوستان عزیز بنده هم رسیده است ، بدون مطالعه ی لازم نگاشته شده است. "اصفهان سیتی سنتر" و "هایپراستار" دو نشان ثبت شده ی تجاری هستند و از حقوق علائم تجاری برخوردارند.
دوست عزیز آقای ناظم زاده
اگر دقت بفرمایید، قانونی که شما به آن استناد کرده اید مربوط به « ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری» است .
در متن نامه ای که جمعی از دوستداران اصفهان نوشته اند انتقاد ما درباره به کارگیری علامت تجاری و یا لوگو یک شرکت نیست. انتقاد ما به نصب تابلوهایی با نام های تجاری بیگانه برای فروشگاه های بزرگ است.
دوست گرامی:
به استناد قانون منع بکارگیری اسامی، عناوین و اصطلاحات بیگانه مصوب مورخ 14/9/1375 مجلس و آیین نامه اجرایی آن مصوب مورخ 19/2/1378 هیأت وزیران، به منظور حفظ قوت و اصالت زبان فارسی به عنوان یکی از ارکان هویت ملی ایران و زبان دوم عالم اسلام و معارف و فرهنگ اسلامی، دستگاههای اجرایی، سازمانها، شرکتها و مؤسسات دولتی و خصوصی و کلیه شرکتهایی که شمول قوانین و مقررات عمومی بر آنها مستلزم ذکر نام است، موظف اند از به کار بردن کلمات و واژههای بیگانه به عنوان نام تجاری خودداری کنند و واحدهای خدماتی و تجاری موظفند ظرف مدت یک سال از تاریخ ابلاغ این قانون، نام اماکن خود را به نامها و واژههای غیربیگانه برگردانند و شهرداریها به عنوان دستگاه ذیربط وزارت کشور و نیروی انتظامی به عنوان ضابط اجرایی موظف به اجرای مقررات مذکور میباشند.
به استناد این قانون اگر نام های« اصفهان سیتی سنتر» و «هایپر استار» در اداره ثبت شرکت ها، ثبت شده است. کاری خلاف قانون صورت گرفته است.
اگر هم این نام ها ثبت نشده اند باز هم به کارگیری آنها غیرقانونی است.
اگر هم به عنوان برند ثبت شده اند باز هم خلاف قوانین جاری کشور است. بخصوص نام نوظهور اصفهان سیتی سنتر یک برند بین المللی هم نیست.
در ضمن شما که ماده 32 را خواندید، چرا ماده 30 را نخواندید؟
چون در ماده 30 توضیح داده شده که منظور از علامت تجاری چیست:
ماده30
علامت یعنی هر نشان قابل رؤیتی که بتواند کالاها یا خدمات اشخاص حقیقی یا حقوقی را از هم متمایز سازد.
به این ترتیب "اصفهان سیتی سنتر" و "هایپراستار" یک علامت تجاری نیستند. اگر می گفتید نام تجاری هستند قابل قبول تر بود.
البته می توان برای این دو نام تجاری، علامت تجاری هم طراحی نمود که البته طراحی شده است.
تا آنجا که ما اطلاع داریم سرمایه گذاران سیتی سنتر عبارتند از :
آقای خاطر مسعد + شرکت راکین + شرکت راک سرامیک + شرکت آی کت + شرکت «خورشید سپاهان» : شرکت مادر و به وجود آورنده این مجموعه .
به نظر ما شرکت خورشید سپاهان اگر می خواست یک فروشگاه بزرگ با مشارکت شرکت های دیگر در اصفهان به وجود آورد بهتر بود از نام تجاری ایرانی استفاده می کرد.
ما در شرایط فعلی هجوم نام های تجاری بیگانه به داخل کشور را به بهانه جلب مشارکت تجاری خارجی درست نمی دانیم.