دیداری از آبشار شاه‌لُران

چهل دختران، شاه‌لورا جاری را فراموش کرده‌اند

 ایران‌نامه- شاهین سپنتا: آبشار « شاه‌لُران» یا «شاه‌لولاک» یکی از جاذبه‌های گردشگری استان اصفهان در پنج کیلومتری جنوب شهر چرمهین در جنوب غربی اصفهان و بخشی از شهرستان لنجان است. آبشار شاه‌لران (/شاه‌لران، شاه‌لورا، شالورا، شالولا، شاه‌لولاک) آبشاری دائمی با ارتفاعی نزدیک به 70 متر است که پس از ذوب شدن برف و یخ موجود در «چال‌برفی‌»ها، از فراز کوهی به نام شاه‌لولاک و از دل یک دیواره سنگی آهکی پوشیده از خزه با ارتفاعی حدود 140 متر به پایین می‌ریزد. در این روزها که منابع آبی استان دوران کم آبی یا خشکی خود را تجربه می کنند هنوز آب آبشار شاه‌لران جریان دارد و با آب‌چکان‌هایش محیطی سبز و دلپذیر را در پایین کوه ایجاد می‌کند که گردشگاه مردم منطقه است. بر روی دیواره سنگی در نزدیکی آبشار شاه‌لران غاری کوچک به نام «چهل دختران» دیده می‌شود که بنا به باور مردم محل در روزگاران دور در هنگامه‌ای هولناک، چهل دختر از بیم جانشان به این کوه آمدند و به ایزد‌بانوی آب‌های روان «آناهیتا» پناه آوردند و از آن پس این محل گرامی شمرده می‌شود و بر این پایه هنوز هم از شهرهای دور و نزدیک دختران شوی‌ناکرده و یا زنان بی‌فرزند با نذر و نیاز به این محل می‌آیند و با روشن کردن شمع و بستن دخیل به درختان اطراف آبشار از خدا می‌خواهند تا دعایشان برآورده شود.

در گذشته‌ای نه‌چندان دور، به احترام آناهیتا، مردم این منطقه آلودن آب شاه‌لران و شکار جانوران کوهستان و شکستن و از بین بردن درختان و کندن بوته‌های این محل را گناهی نابخشودنی می‌دانستند. آن‌ها همه ساله پس از گذشت هفتاد روز از نوروز، در روز «هشتم خردادماه» آیین سنتی «شاه‌لورا جاری» را در این محل برپا می‌نمودند. این آیین با دیدار زنان و دوشیزگان از دیواره سنگی آغاز می‌شد و با گردهمایی خانوادگی همه طایفه‌های محلی در پای آبشار به مدت یک روز تا غروب آفتاب ادامه می‌یافت.  

اما این روزها، انبوه مردمی که با خودروهای خود به دامنه کوه شاه‌لُران می آیند و از پله‌های سنگی دامنه کوه بالا می‌روند تا روی سکوهایی که شهرداری ساخته است، بنشینند و از منظره زیبای آبشار و هوای مطبوع آن لذت ببرند، معمولا نسبت به حفظ محیط کوهستان و پاکیزه نگهداشتن آن توجهی ندارند. شاید اگر هنوز همان باورهای ساده و بی آلایش مردم محلی در میانشان زنده بود، هیچ کس به خود اجازه نمی‌داد که شاه‌لُران را بیالاید و هنوز می‌شد ردپای چهل دختران را در دامنه شاهلران دید که از راه‌های دور و نزدیک برای برپایی آیین «شاه‌لورا جاری» آمده‌اند. 

تصاویری از آبشار شاه‌لُران و طبیعت زیبای این کوهستان را در ادامه ببینید:  

           

                      

                      

                         

                        

                        

                      

                        

          

          

                         

                                          عکس‌ها: فرزاد جعفری و شاهین سپنتا