خطرات رطوبت ناشی از سد سیوند

هشدار گروه کارشناسی کمیته بین المللی نجات پاسارگاد :

  خطر سست شدن بستر و سنگ های پی در پاسارگاد جدی است     

اگرچه کارشناسان مستقل پیش از آب گیری سد سیوند نسبت به خطرات این سد برای میراث فرهنگی و طبیعی منطقه پاسارگاد و تنگه بلاغی هشدار دادند اما متاسفانه این هشدارها با بی اعتنایی نهاد های دولتی و تکذیب ، انکار و اظهارات شبه کارشناسی مدعیان وابسته به دولت رو به شد ، اما گزارش هایی که به تازگی منتشر شده حاکی از شدت گرفتن روند تخریب میراث فرهنگی و طبیعی پاسارگاد به دنبال بالا رفتن تراز آب های زیر سطحی تا یک متری سطح زمین می باشد که خطر سست شدن بستر و همچنین سنگ های پی آرامگاه کورش را درپی خواهد داشت. برپایه گزارش منتشر شده از سوی تارنمای نجات پاسارگاد ، مهندس حمید خادم مسئول گروه کارشناسی کمیته بین المللی نجات پاسارگاد با بیان این خبر افزود : مدت هاست بخش هایی از نهادهای قدرت بدون اندکی ملاحظه و دلسوزی کمر به نابودی میراث به یادگار مانده از تاریخ و تمدن با شکوه این مرز پر گوهر، بسته اند و نمادهای عظمت و بزرگی این کشور را که برای ایران و ایرانیان مایه افتخار و مباهات است یکی پس از دیگری می بخشند، می فروشند و یا به شکلی عمدی به ویرانی می کشانند.

به غیر از آثار باستانی که دائما و بدون توقف ، سال هاست به صورت برنامه ریزی شده ای سر از موزه ها و کلکسیون های دولتی و خصوصی خارج از کشور در می آورند ، بناهای تاریخی نیز یک به یک در حال تخریب و نابودی می باشند ، سد باستانی جره رامهرمز ، کتیبه های مدفون شده در زیر سدهای کارون 3 و 4 ، هرمز اردشیر ، کتیبه خلیج فارس در جزیر خارک ، پاسارگاد در سد سیوند و ... آثار دیگری که یا با عدم توجه مسئولان و یا به بهانه توسعه در حال نابودی می باشند .

پروژه سد سیوند که از سال ها پیش توسط مهندسین مشاور و پیمانکار دولتی وابسته به نهادهای نظامی آغاز شده تا به امروز و با وجود اعتراضات گسترده مردم و نهادهای غیر دولتی و مدنی در داخل و خارج از ایران همچنان ادامه دارد پروژه ای است کاملا زیان بخش. این سد عواقبی خطرناک و غیرقابل جبران برای پاسارگاد و آثار دیگر تاریخی و حتی طبیعی  آن منطقه به همراه داشته است.

متاسفانه نه تنها احداث این سد عملی کاملا غیر فنی و غیر کارشناسانه بوده بلکه به ساده ترین اصول سد سازی هم در این مورد توجه نشده است. به طور مثال:

ـ در وقت ساختن یک سد به دلایل فنی ضرورت دارد که تمامی خروجی ها و منافذ در اطراف سد و مخزن که می تواند باعث خروج آب گردد با احداث دیوار و پرده آب بند مسدود شود .  با وجود آبهای زیر سطحی و حرکت آن در مسیر و جهت رودخانه و شیب زمین ، احداث این دیوار و پرده آب بند سبب شده که  سطح آبهای زیرزمینی بالا آمده و پی آرامگاه کورش بزرگ در پاسارگاد مستقیما در معرض آب قرار گیرد  . این رخداد خطرناک می تواند فاجعه بسیار بزرگی را برای این اثر تاریخی و مهم ایجاد نماید چراکه با توجه به وجود آب در زیر سازه ای سنگی با ارتفاع چهارده متر و مساحت بیش از یکصدو شصت متر مربع می تواند بدلیل سست شدن زمین طبیعی در زیر مقبره کورش، باعث نشست آن و در نهایت فروریزی پاسارگاد گردد

ـ  خطر دیگر، به دلیل آهکی بودن سنگ های بکار برده شده در بنای پاسارگاد و قرار گرفتن مستقیم آن در برابر آب می تواند به دلیل وجود پدیده کارست که سنگ های آهکی را سست و اسفنجی می نماید ، پی آنرا از بین برده و ساختمان پاسارگاد دچار ریزش و نابودی شود .

ـ این موضوع جدای از رطوبت حاصل از هوای منطقه و تاثیر آن بر سنگ های بنا می باشد که آن نیز به تنهایی و به دلیل احداث سد و بالا رفتن میزان رطوبت می تواند در طول زمان آثار مخرب فراوانی را با تشدید هوازدگی بر روی سنگ های بنا داشته باشد .

به این ترتیب و با توجه به گزارش های دقیق کارشناسی که تا به حال انجام شده و همچنین عکس های موجود در منطقه ، اعلام می کنیم که تراز آبهای زیر سطحی به یک متری سطح زمین رسیده و خطرات ذکر شده در خصوص سست شدن بستر و همچنین سنگ های پی در پاسارگاد کاملا جدی  می باشد، لذا ضمن اعلام خطر ، وظیفه حرفه ای و ملی خود می دانیم که ضمن اطلاع به مردمان ایران صریحا  هشدار دهیم که اگر مسئولین مربوطه هرچه سریعتر نسبت به برطرف کردن وضعیت موجود و تعطیلی سد و رفع خطر از آن منطقه اقدام نکنند به زودی شاهد فاجعه ای غیر قابل جبران خواهیم بود که شرمساری آن متوجه مردمان با فرهنگ ایران نیز خواهد شد.