تقویم ایران توسط آماتورها استخراج می شود

گفت و گو با دکتر ایرج ملک پور استاد نجوم دانشگاه تهران :

تقویم ایران توسط آماتورها استخراج می شود

                                                                      گفت و گو : شاهین سپنتا

                       

در پی انتشار خبرهای مربوط به بازنشستگی اجباری و یا اخراج برخی از استادان دانشگاه ها ، گزارش هایی نیز درباره اخراج شما از دانشگاه تهران و مرکز تقویم منتشر شده است. آیا این گزارش ها را تائید می کنید ؟

باید اطلاع دهم که من از دانشگاه اخراج نشده ام . من را از کارهای مربوط به تقویم که در 25 سال گذشته به آن مشغول بودم کنار گذاشتند.

به چه دلیل ؟

خودم هم خبر ندارم و دلیلش را به من نگفتند . در تابستان سال 1381 هنگامی که آقای دکتر عبدالرحیم جواهریان رئیس موسسه ژئوفیزیک بودند نامه ای به تاریخ 3/ 5/ 81 به من نوشتند که در آن آمده بود که تقویم هایی که من استخراج می کنم با واقعیت انطباق ندارد و برای همین من را کنار می گذارند و بر همین پایه وزارت ارشاد هم اعلام کرد که از استخراجات من برای تقویم استفاده نشود. در هر حال از سال 1382 تقویم رسمی کشور بدون نام ملک پور و توسط آماتورها استخراج می شود.

شما دلیل این سخنان را جویا نشدید ؟

ایشان گفتند که خودشان به این نتیجه رسیده اند و هیچ دلیلی ارائه ندادند در حالی که این کار باید با ارائه مدارک و اسناد انجام می شد .

مدیریت فعلی چه دیدگاهی دارد ؟

الان هم که آقای دکتر مجید نبی بیدهندی مدیر آن موسسه هستند همان شیوه ای را که رئیس قبلی داشت درپیش گرفته است.

شایع شده است که دلیل این کار به خاطر اختلافاتی بر سر رویت هلال ماه های قمری بوده ، آیا این موضوع صحت دارد؟

خیر. اختلافی در این مورد نبوده. اما متاسفانه افرادی که کار رویت هلال ماه را برعهده گرفته اند در این مورد تخصصی ندارند . درضمن اگر شما به همین تقویم قمری که استخراج می کنند نگاه کنید می بینید دقت آن زیاد نیست. پیش از سال 1381 این مورد با نظر من مننتشر می شد.

البته شایعات زیادی درست کردند که هیچ کدام درست نیست . در جایی شنیدم که شایع کرده بودند که من مسلمان نیستم اما گویا من را با آقای ملک پور که قبلا نماینده زرتشتیان در مجلس بوده اشتباه گرفته بودند ، بدون این که به فتوکپی شناسنامه من که در پرونده استخدامی من بوده مراجعه کنند. یکی دیگر از اتهاماتی که شنیدم به من زده اند این بود که از پیروان یکی از ادیانی هستم که در ایران اجازه فعالیت ندارد ، در حالی که من مسلمانم و نام پدرم عبداله و نام مادرم زهراست و زادگاهم شهر آمل است و از سال 1355 به دانشگاه تهران آمدم و در فرم استخدامی که در آن زمان پرکردم ، دینم را نوشته ام. در ضمن چند نسل است که خاندان ما متولی امام حسین هستند.

شنیده می شود که پس از کنار گذاشتن شما از مرکز تقویم برخی افراد می کوشند تا خود را وارد این مرکز نمایند و حتا دست به استخراج تقویم هم زده اند. شما وضعیت استخراج تقویم را در حال حاضر چگونه ارزیابی می کنید ؟

 باید دید این افراد که ادعاهایی در این مورد دارند تا چه حد در این کار صلاحیت دارند و بهترین اثری که در این مورد منتشر کرده اند چیست و چه کار علمی انجام داده اند.

شما از چه زمانی کار استخراج تقویم را در موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران برعهده گرفتید و چه کارهایی را در این مرکز انجام داده اید ؟

در سال 1379 در پاسخ نامه من به هیات دولت که خواسته بودم نگذارید این وضعیت نابسامان در استخراج تقویم ادامه یابد ، بر اساس مصوبه هیات دولت از من خواسته شد با توجه به این که بیش از دو دهه در آن مرکز فعالیت داشته ام کار استخراج تقویم را هم به طور رسمی برعهده بگیرم.

علاوه بر استخراج تقویم ایران ، من تقویم مالدیو  ، سریلانکا ، برمه  و برونئی را هم به در خواست این کشورها تنظیم می کردم  و از طریق وزارت خارجه برایشان می فرستادم. اگر حمل بر خودستایی نشود ، من در سال 1371 که به فرانسه رفته بودم ارتش فرانسه برای تنظیم تقویم اوقات شرعی سربازان مسلمانش از من کمک گرفت و حتا یادم هست هنگامی که از کانال یک آنجا رفته بودند تا مصاحبه ای با مرکز نجوم انجام دهند آن ها گفته بودند که خوشبختانه ملک پور در خاک فرانسه است و تا هست بروید با او مصاحبه کنید.

    

از شما کتاب ها و مقالات گوناگونی در زمینه تقویم منتشر شده است . ضمن توضیحی کوتاه در مورد برخی از این آثار، بفرمایید که چه کارهای تازه ای از شما منتشر خواهد شد ؟

 دو کتاب « تقویم هجری شمسی » و « تقویم هجری قمری » را که انتشارات دانش نگار منتشر کرده ، حتما دیده اید . علاوه بر این یک « تقویم 5000 ساله هجری شمسی » نوشتم که در آن وقایع تاریخ ایران را به هجری شمسی تبدیل کردم ( از 3500 سال قبل از هجرت تا 1500 هجری شمسی ). همچنین 14 جلد تقویم که 30 سال برای نگارش آن زحمت کشیدم به نام « روز شمار تاریخی ستایش » که به زودی توسط انتشارات ستایش منتشر خواهد شد و در آن کتاب ، از سال 60 قبل از هجرت تا سال 1450 هجری شمسی ، همه مناسبت ها به تاریخ های هجری شمسی ، هجری قمری و میلادی قابل تبدیل هستند. براساس مطالعاتی که انجام دادم تاریخ واقعی عاشورا شنبه 20 مهر سال 59 هجری شمسی است و غدیرخم واقعی دوشنبه 28 اسفندماه سال 10 هجری شمسی اتفاق افتاده  است . من همچنین مطالعاتی در زمینه تاریخ دقیق تولد پیامبر اسلام در دست داشتم و متاسفانه به همین خاطر شنیدم که به من اتهاماتی را وارد کردند که می خواهد تقویم هجری قمری را کنار بگذارد در حالی که همه ما می دانیم 60 درصد مناسبت های تقویمی ما به هجری قمری است  و ما نمی توانیم  این تقویم را کنار بگذاریم ولی در هر حال همین اتهامات باعث شد که من روی این موضوع کمتر کار کنم.

اما با همه این اتهامات من دیدم که مطالعات خارجی ها روی تقویم قمری مسلمانان خیلی سطحی است و این نشان می داد که آن ها شناخت درستی از این تقویم ندارند به همین خاطر در مقاله ای با عنوان « قواعد اساسی تقویم قمری مسلمانان » که در نشریه نشر دانش تا دو هفته دیگر چاپ می شود ، ویژگی های تقویم قمری را بر اساس قواعد آن بازگو کرده ام .

با سپاس از شما برای شرکت در این گفت و گو .