ایران نامه

ایران نامه، پایگاه آگاهی رسانی میراث فرهنگی و طبیعی ایران و جستار های ایران پژوهی

ایران نامه

ایران نامه، پایگاه آگاهی رسانی میراث فرهنگی و طبیعی ایران و جستار های ایران پژوهی

گزارشی از روستای نگل کردستان

 

آلودگی محیط زیست، سهم روستای نِگل از گردشگری!

ایران‌نامه- شاهین سپنتا از کردستان: روستای نگل با جاذبه‌های گردشگری طبیعی و مذهبی یکی از نقاط دیدنی استان کردستان است که به واسطه بی‌توجهی مسئولان با مشکل آلودگی محیط زیست دست به گریبان است. روستای زیبای نگل (نوگل) در کوهستان‌های سرسبز جاده سنندج- مریوان در فاصله 65 کیلومتری سنندج واقع شده است. آنچه که نام روستای نگل را بر سر زبان‌ها انداخته و روزانه هزاران نفر از مردم منطقه و گردشگران را به بازدید از این روستا می‌کشاند، یک جلد قرآن قدیمی در قطع رحلی بزرگ و مزین به نقوش گیاهی با صفحات ضخیم است که در بین عامه مردم به قرآن پوست آهو شهرت یافته و در مسجد «عبدالله عمر» این روستا نگهداری می‌شود. به باور مردم روستا، این قرآن در حدود 1000 سال پیش توسط چوپانی در محل همین مسجد و در پای گُلی نوشکفته که هر گلبرگش به رنگی بوده، یافت شده است. مردم این روستا براین باورند که قرآن نگل یکی از چهار قرآنی است که در زمان خلیفه سوم (عثمان) نگاشته شده و به چهار نقطه گیتی فرستاده شده است اما بر اساس شیوه نگارش و روش اعراب‌گذاری آن، گمان می‌رود این قرآن در سده‌های چهارم یا پنجم هجری قمری نگاشته شده باشد.  

ادامه مطلب ...

نگاهی به ضرورت احیاء باغ بلبل

 

هویّت گمشده باغ بلبل در پارک شهید رجایی !

ایران‌نامه- معصومه شهباز:باغ بلبل تنها باغ بر‌جای مانده از باغ‌های کهن دو سوی چهارباغ است؛ باغی که طبق گزارش "میرزا علی‌خان نایینی»، روزنامه‌نگار عصر ناصرالدین‌شاه، باغی بزرگ با خیابان‌های عریض و قطعه‌بندی‌های وسیع بوده و سردرهای عالی و مشتمل بر تالار و ایوانش منظر چهارباغ بوده است. در حال حاضر از باغ بلبل، کاخ آن معروف به هشت بهشت و قسمت‌هایی از زمین باغ باقی مانده که «پارک شهید رجایی» خوانده می‌شود. این باغ ویژگی‌های باغ ایرانی را به شکل ملموس و البته نیمه‌جان حفظ کرده و یکی از مشخصه‌ها و مظاهر چهارباغ توصیف شده در سفرنامه‌های گردشگران است و از این رو اهمیّت احیاء این باغ در شرق محور تاریخی چهارباغ روشن خواهد بود. باغ‌سازی در ایران پیشینه‌ای دیرینه دارد؛ درختان سبز در کنار جوی‌های روان زیباترین و محبوب‌ترین چشم انداز نزد ایرانیان بوده و هست. از این روی ایرانیان پیش‌تر از دیگر ملت‌ها به باغ‌سازی در کنار کاخ‌ها و خانه‌ها و نیایشگاه‌ها روی آوردند تا بر زیبایی معماری شکوهمندشان بیافزایند. پس از اسلام نیز به پیروی از نیکانشان همان شیوه را در پیش گرفتند و کاخ‌ها و باغ‌ها با جوی‌های آب روان بخشی جداناشدنی از یکدیگر شدند. 

ادامه مطلب ...

گزارشی از موزه سنندج

 

استودانِ نیاکان در سنندج زباله‌دانی شده است

ایران‌نامه- شاهین‌سپنتا از سنندج: هر گردشگری که به استان کردستان سفر‌ می‌کند بازدیدی هم از موزه سنندج خواهد داشت. مکان موزه سنندج یکی از بناهای تاریخی استان کردستان است که در اصل بخش بیرونی خانه تاریخی «سالار سعید» است که توسط «ملا لطف‌الله شیخ الاسلام»، قاضی‌القضات منطقه کردستان در اواخر دوره ناصرالدین‌شاه قاجار ساخته شده است. این موزه که آثار متنوعی از دوره‌های مختلف تاریخی و پیش از تاریخ را در خود جای داده نه تنها از حداقل امکانات نگهداری اشیاء تاریخی محروم است، بلکه به خاطر ضعف مدیریت، بسیاری از اشیاء تاریخی این موزه در شرایط بسیار نامطلوبی نگهداری می‌شوند. برای نمونه دو استودان (/ استخوان‌دان) یا خمره‌های تدفینی متعلق به 300 سال پیش از میلاد که دیر زمانی استخوان نیاکان درگذشته در آن‌ها نگهداری می‌شده، اکنون تبدیل به زباله‌دانی شده است و بازدیدکنندگان بی‌توجه زباله‌های خود را در درون آن‌ها می‌ریزند و هیچ اقدامی از سوی مدیریت موزه برای انتقال این دو استودان به محیط سرپوشیده و در امان ماندن از بارش باران، سرد و گرم شدن هوا، و زباله‌های بازدید‌کنندگان صورت نمی‌گیرد. 

ادامه مطلب ...

یاد و نام دکتر ورجاوند گرامی باد!

 

به یاد دکتر پرویز ورجاوند

سروده استاد توران شهریاری 

پرویز ورجاوند ناگه دیدگان بست / دردا دریغا ناگهان چشم از جهان بست 

عشق وطن با خون به‌رگ‌هایش روان بود/ آن عشق ورجاوند و جاویدش از آن بود 

گویی که این ایرانی بخرد از آغاز / با مهر میهن کرد چشم خویش را باز 

ایران و ایران‌باوری شد عشق پرویز / عشقی بزرگ و آسمانی و دلاویز 

هر جای ایران بهر او بهتر ز زر بود / زیرا که ایران مهد فرهنگ و هنر بود 

بهر نگهداری ز میراث نیاکان / باید به راهش کارها کرد از دل و جان 

میراث فرهنگ بشر، از بهر پرویز / بودی هویت‌ساز و هم خاطر برانگیز 

باید از او آموخت ایران باوری را / در راه فرهنگ وطن روشنگری را 

او اوستادی بخرد و صاحب‌نظر بود / او از بسی آگه‌دلان آگاه‌تر بود 

آن بخرد میهن‌پرست و راد و آگاه / الهام‌بخش همرهانش شد در این راه 

هر چند بگرفت او ز سوربن دکترایش / کم بود این عنوان به چشم دل، برایش 

او زین سپس جزیی بود از خاک ایران / آسوده در دامان خاک پاک ایران 

پرویز را ایزد بیامرزد به مینو / مام وطن فرزند کم آرد چنان او 

ما هم به سوگیم و غمین، با خاندانش / بادا درود دوستداران بر روانش 

 

عکس از: کورش ایران نژاد

یادداشتی درباره متروی اصفهان

 

مترو محور توسعه اصفهان نیست

شاهین سپنتا

مترو نام سامانه قطارهای مسافربری درون شهری است که در زیر یا بر روی سطح زمین و بر روی ریل مخصوص خود حرکت می‌کند. نخستین متروی جهان در سال ۱۸۶۳ میلادی در شهر لندن آغاز به کار کرد. شهرهای پاریس، بوداپست و گلاسگو پس از آن به سامانه مترو مجهز شدند. استفاده از فن‌آوری مترو در اواخر سده ۱۹ و اوایل سده ۲۰ میلادی به سرعت در شهرهای بزرگ اروپا و آمریکا گسترش پیدا کرد. در حال حاضر ۱۶۰ شهر جهان دارای سامانه مترو هستند و در ۲۵ شهر دیگر مترو در دست احداث است. شهرهای توکیو، مسکو و سئول دارای پر استفاده‌ترین متروهای جهان هستند. گرچه اندیشه حفر تونل‌های زیرزمینی مترو به شیوه امروزی و توسط دستگاه‌های حفار که به روش «سپر گریتهد» مشهور است توسط یک مهندس انگلیسی به نام «هنری‌ گریتهد» از روش حفر کاریز یا رشته‌های قنات در ایران باستان الگوبرداری شده است و راه را برای گسترش مترو در سراسر جهان هموار کرده است اما شهرهای بزرگ ایران هنوز از داشتن یک شبکه متروی کارآمد و مناسب محروم هستند و شهر بزرگی مانند اصفهان هنوز در مطالعه، طراحی و  حفر تونل‌های مترو وابستگی دردآوری به تکنولوژی کشورهای غربی دارد.

ادامه مطلب ...

گزارشی تازه از دریاچه زریوار

 

روایت مرگ آرام بزرگ‌ترین دریاچه آب شیرین جهان

ساحل زریبار قبرستان ماهی‌ها می‌شود

«زریبار در حال مرگ است، آرام و بی صدا. آن‌قدر آرام که گویی حتی مسئولان نیز به راحتی می‌توانند مرگش را نادیده بگیرند و به رسمی که مدت‌هاست وجود دارد، همه ناله‌ها و شکوه‌سرایی‌ها را به بعد از مرگ دریاچه موکول کنند. برخی می‌گویند از حدود یک سال پیش متولی اصلی دریاچه، محیط زیست است و گروهی می‌گویند هنوز هم سیستم چند مدیریتی در این دریاچه وجود دارد و هر کدام بر اساس منافع خود تصمیم می‌گیرند و عمل می‌کنند. واقعیت هر چه باشد، در نتیجه گویی تفاوتی وجود ندارد چرا که شرایط این روزهای دریاچه گواه، آینده‌ای ناخوشایند برای زریبار است. کافی است برای تفریح، بازدید یا هر نیت دیگری به کنار ساحل دریاچه بروید تا از نزدیک انبوهی از ماهی های مرده ریز و درشت را در اطراف دریاچه زریبار ببیند. برای دیدن این صحنه تاسف‌آور حتی لازم به جستجو هم نیست به هر کجا چشم بچرخانید، لاشه ماهی‌ها وجود دارند؛ اجساد کوچکی در حال تجزیه شدن». این بخشی از گزارش «شهرزاد عبدیه» خبرنگار «برنانیوز» از وضعیت دریاچه زریوار است. گزارش «برنا نیوز» را در این نشانی و گزارش پیشین «ایران‌نامه» را در همین مورد در این نشانی می‌توانید بخوانید.

انحراف دوباره تونل مترو در اصفهان

 

تونل متروی اصفهان دوباره منحرف شد

در حالی که خبر انحراف تونل متروی اصفهان در اردیبهشت ماه سال 88 بازتاب گسترده‌ای به همراه داشت، این پروژه برای دومین بار در نزدیکی سی و سه‌ پل به خاطر انحراف متوقف شد. به گزارش مهر، در حالی که انتشار خبر انحراف تونل مترو اصفهان در نزدیکی سی و سه پل در شهریور ماه سال 88 بازتاب گسترده‌ای پیدا کرده و ضعف فنی و مدیریتی را در سازمان قطارشهری شهرداری اصفهان آشکار ساخت شنیده‌ها حاکی از انحراف مجدد تونل شرقی مترو اصفهان در رینگ‌های ابتدایی پس از آغاز کار مجدد است. این انحراف در تاریخ 26 اردیبهشت ماه سال جاری رخ داده و هم‌ اکنون دستگاه TBM در پیاده رو مقابل هتل سوییت متوقف است. این انحراف در رینگ شماره 2760 رخ داده که باعث شده دستگاه حدود 11 سانتیمتر منحرف شود که پس از آگاهی از این اتفاق تیم ناظر شرکت مشاور پیشنهاد می کند جک‌هایی در دو طرف زده شده سپس یکی از جک‌ها برداشته شود تا فشار وارده TBM را به مکان اصلی باز گرداند و پیش بینی می شد با این اقدام این فاصله به سه سانتیمتر کاهش یابد حال آنکه فشار خاک باعث شد نتیجه‌ای برعکس پیش‌بینی‌ها به وجود آید و انحراف از 110 میلیمتر به 210 میلیمتر یا 21 سانتیمتر افزایش یابد.

ادامه مطلب ...

گل سوسن و جشن خردادگان

 

گل سوسن نماد جشن خردادگان

شاهین سپنتا

«خرداد» در اوستا «هـَئوروَتات» و در پهلوی «خُـردات» یا « هُردات » به معنی رسایی و کمال است که در گات‌ها (سرودهای زرتشت) یکی از فروزه‌های اهورامزدا و در اوستای‌ نو نام یکی از هفت امشاسپند و نماد رسایی اهورامزدا است. خرداد، امشاسپند‌بانویی است که همراه با «اسپندارمذ» و «امرداد» گروه سه‌گانه امشاسپندبانوان را تشکیل می‌دهند. نگهداری از آب‌ها در این جهان خویشکاری «خرداد» است و کسان را در چیرگی بر تشنگی یاری می‌کند؛ از این روی در سنت، به هنگام نوشیدن آب از او به نیکی یاد می‌شود. در گات‌ها، از خرداد و امرداد پیوسته در کنار یکدیگر یاد می‌شود و در اوستای نو نیز این دو امشاسپند، پاسدارنده آب‌ها و گیاهان‌اند که به یاری مردمان می‌آیند و تشنگی و گرسنگی را شکست می‌دهند. در گاهشماری ایرانی، ششمین روز هر ماه و سومین ماه هر سال نیز «خرداد» نام دارد. به فرخندگی هم‌نامی روز و ماه به نام امشاسپند خرداد و بزرگداشت جایگاه آن در اندیشه ایرانیان، روز ششم خردادماه «جشن خردادگان» برگزار می‌شود.

ادامه مطلب ...

پاسخ یاغش کاظمی به فضل الله موحد

 

حمله به میراث فرهنگی تخت جمشید و پاسارگاد زیر پوشش مخالفت با جریان انحرافی

سایت خبری - تحلیلی "تابناک" به‌تازگی به انتشار دو مطلب به نقل از سایت "برهان" در مورد میراث فرهنگی تخت جمشید و پاسارگاد پرداخته است. مطالبی که "برهان" منتشر نموده است با عنوان‌های «تاریخ‌سازی جریان انحرافی از موضوعی انحرافی، به نام تخت جمشید» و «پاسارگاد، ساخته یهودیان یا ایرانیان؟» در اصل بازگویی همان ادعاهای بی‌بنیان ناصرپورپیرار از زبان فردی به نام «فضل‌الله موحد» است که این بار زیر پوشش مخالف با آنچه «جریان انحرافی» در بدنه دولت خوانده می‌شود، انجام می‌گیرد تا شاید در این هیاهوی سیاسی، توجیه‌کننده ادعاها شود و نیت اصلی نویسنگان مطلب از طرح چنین ادعاهایی را که همانا تخریب چهره میراث فرهنگی ایرانیان است، بپوشاند. خوشبختانه در پاسخ به ادعاهای واهی یادشده در مورد تخت‌جمشید، دوست فرهیخته مهندس یاغش کاظمی عضو هیات علمی دانشگاه آزاد رامسر پاسخی مستدل با عنوان «سخنانِ نسنجیده و پاسخ هایِ سنجیده» را در تارنگار خود ارائه داده‌اند. مطلب سایت برهان را در مورد تخت جمشید در این نشانی و در مورد پاسارگاد در این نشانی ببینید و پاسخ سنجیده مهندس کاظمی به نوشته‌های مربوط به تخت جمشید و پاسارگاد را در این نشانی بخوانید.