ایران نامه

ایران نامه، پایگاه آگاهی رسانی میراث فرهنگی و طبیعی ایران و جستار های ایران پژوهی

ایران نامه

ایران نامه، پایگاه آگاهی رسانی میراث فرهنگی و طبیعی ایران و جستار های ایران پژوهی

سرگذشت و سرنوشت تلخ حمام زعفرانی


حمام زعفرانی تخریب شد

ایران نامه- مهدی فقیهی: یکی از آثار قدیمی و گمنام اصفهان حمام زعفرانی بود، بنایی که پیشینه تاریخی آن به اواخر عصر قاجار باز می گشت. این اثر زیبا و ماندگار در محله جوباره و در انتهای کوچه "منار سفید" قرار داشت.

اولین مالک این حمام تاریخی فردی به نام "استاد علی" بود که تا سال 1321 خورشیدی حمام  را سالم نگه داشته بود. بعد از آن "حسین مدرسه"، مالک این بنا شد که او نیز پس از چندی تلاش و کار بی وقفه دار فانی را وداع گفت و حمام به دست وارثانش افتاد. از جمله وارثان او پسری بود به نام "اصغر مدرسه" که کار پدر را ادامه داد. او از همان اوان کودکی و در 6 سالگی مسئولیت حمام را به عهده گرفت و طی سالیان متمادی از آن نگهداری کرد. در ابتدای کار، ترکیب اولیه حمام هنوز دست نخورده باقی مانده بود ولی به مرور زمان ساختار اصلی آن تغییر یافت و در اطرافش خانه ها و منازل مسکونی متعددی ساخته شد. 

 

 چندی بعد اداره بهداشت وقت به آقای مدرسه دستور داد که بخش های قدیمی حمام را نو نوسازی کند. تجدید بنا و گازکشی کردن تون حمام که با چوب و ذغال سنگ کار می کرد و مجهز نمودن گرم خانه به سیستم لوله کشی گرم و سرد و دوش آب به جای استفاده از خزینه و چاه آب.

 به دنبال این مساله "اصغر مدرسه" ناگزیر برای ادامه حیات حمام خویش با هزینه شخصی به نوسازی و بازپیرایی حمام پرداخت و در قسمت های مختلف آن تغییراتی ایجاد کرد. ساخت بخش انفرادی و نمره، کوچک تر کردن گرم خانه عمومی، تعمیر و مرمت کاشی های کف  و ازاره، فرش کردن حمام با سنگ و موزائیک، عقب نشینی دو متری از منازل اطراف بخشی از این کارها بود.

 
 
11.jpg (448×291)
22.jpg (297×448)

33.jpg (555×382)

  با این اوصاف حیات این حمام تاریخی ادامه یافت تا در دهه های اخیر و به دلیل ساخت حمام های خصوصی در منازل و خانه های اطراف این گرم آبه نیز از تک و تا افتاد. کمبود درآمد کافی، فرسوده شدن امکانات و تجهیزات و عدم مراجعه مشتری باعث شد که در سال 1377 این حمام تاریخی به مدت شش ماه تعطیل گردد و به دنبال آن تمامی در و پنجره هایش توسط ارازل و اوباش به سرقت رود.  پس از این واقعه و به دلیل ذوق شخصی آقای مدرسه بار دیگر این حمام بازگشایی شد  و با وجود بضاعت ناچیز حمامی کمی و کاستی هایش برطرف گردید. پیرمرد، هر روز صبح زود با وجود سن و سال زیادش تون حمام را روشن می کرد و تا غروب آفتاب در حمام می‌ ماند. او با مشتریانش که تعداد آن ها به زحمت به 4 - 5  نفر می رسید به گپ و گفت می نشست و آن ها نیز به اندازه وسع خویش و تا حد یکی دو هزار تومان به او پول می دادند که با آن زندگی کند .

با این روند هنوز هم حمام زعفرانی نفس می کشید تا این که متأسفانه پس از مشخص شدن جنبه ارزش مند و تاریخی این بنا که امکان تغییر شکل و انتقال آن به غیر را مشکل می نمود و نیز پس از سرقتی که از در حمام انجام شد، مراقبت از آن هم مشکل گردید و این مساله به اضافه کهولت سن آقای مدرسه و مواردی دیگر باعث شد تا سرانجام کار تلخ باشد و به قول آقای مدرسه ثمره تلاش های چندین ساله اش از میان برود.


66.jpg (448×336)

44.jpg (448×336)

55.jpg (336×448)


ویرانی این حمام تاریخی به دلیل عدم سرمایه و توجه کافی باعث محو خاطرات تلخ و شیرین گذشته شد. در این مورد نگارنده هم تلاش هایی کرد تا بلکه این حمام تاریخی توسط افراد علاقه مند به آثار تاریخی یا اداره میراث فرهنگی،  اجاره یا خریداری شود تا جایگاه دزدان و  معتادان نشود و سرانجام تخریب نشود ولی تاکنون این تلاش ها ثمره ای نداده تا این بنا نیز به مانند بسیاری از ابنیه دیگر در زیر خروارها خاک پنهان شود.

 

نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد