ایران نامه

ایران نامه، پایگاه آگاهی رسانی میراث فرهنگی و طبیعی ایران و جستار های ایران پژوهی

ایران نامه

ایران نامه، پایگاه آگاهی رسانی میراث فرهنگی و طبیعی ایران و جستار های ایران پژوهی

به مناسبت یادروز جهانی کورش


بختیاری ها کورش بزرگ را پدر مهربان خود می دانند

مهرناز شهباز

کوروش بزرگ هخامنشی یکی از نامورترین ابرمردان ایرانی است که ایرانیان با هر دین و آیین و از هر تیره او را دوست دارند.

 فرهنگ و تاریخ ایران و چهره های بزرگ تاریخ کشور و پهلوانان شاهنامه در دل مردم بختیاری نیز که از روزگار باستان دلبسته این آب و خاک بوده و هستند، جایگاهی ویژه داشته اند. در سال های پسین و پس از چاپخش هزاران کتاب و پژوهش درباره دوران هخامنشی و جایگاه بلند کورش بزرگ، این ابرمرد راستین تاریخ ایران نیز جای خود را در دل مرمان بختیاری باز نمود.  امروز کورش بزرگ نزد همه مردم ایران از چنان جایگاهی برخوردار است که همچنان می تواند پیوند دهنده همه تیره های ایرانی بوده و همبستگی ملی را پایدار سازد.

کوروش دوم که به کوروش بزرگ نامزد است، بنیان‌گذار و نخستین شاه شاهنشاهی هخامنشی بود که در بین سال‌های ۵۵۹ تا ۵۲۹ پیش از میلاد، بر گسترده‌ای پهناور از آسیا فرمان می راند. کوروش در استوانه خود که در بابل یافت شد، خودش را «فرزند کمبوجیه، شاه بزرگ انشان، نواده کوروش، شاه بزرگ انشان، نوادهٔ چیش‌پیش، شاه بزرگ انشان، از خانواده‌ای که همیشه پادشاه بوده‌است» می شناساند.

 در بهار سال ۵۳۹ پیش از میلاد، کوروش آهنگ آزاد سازی بابل را داشت. به گواهی اسناد تاریخی و باور پژوهشگران، آزاد سازی بابل بدون جنگ بوده‌ است. هفده روز پس از آزاد سازی بابل، در روز ۲۹ اکتبر سال ۵۳۹ پیش از میلاد، خود کوروش وارد پایتخت شد. رویدادنامهٔ نبونید در این‌باره گزارش می‌دهد: «شاخه‌های سبز پیش پای او گسترانده شد. شهر پر از صلح و آرامش بود. کوروش برای سراسر سرزمین‌های بابل صلح را بشارت داده بود.»

 

ادامه مطلب ...

ویژه نامه روز جهانی کورش


به مناسبت روز جهانی کورش 

ویژه نامه کورش بزرگ به پیوست امرداد منتشر شد

چکیده‌ و نقشه‌ی زندگی کورش بزرگ به‌پیوست شماره‌ی 298 هفته‌نامه‌ی امرداد چاپ شد. به گزارش خبرنگار امرداد- بهروز نمیرانیان، به‌خجستگی هفتم آبان، روز جهانی کورش بزرگ، ٨ رویه ویژه‌نامه‌ی این بزرگمرد تاریخ ایران به‌ همراه شماره‌ 298 امرداد، به‌چاپ رسیده‌است که دو رویه‌ی میانی آن به چکیده‌ و نقشه‌ی زندگی بنیان‌گذار شاهنشاهی ایران هخامنشی ویژه شده است.

در نقشه‌ی زندگی کورش بزرگ، افزون بر مسیر لشکرکشی‌ها، چکیده‌ای از رخدادهای مهم زندگی او نیز به‌چشم می‌خورد. 

تصویرسازی این نقشه را کورش وفاداری، پژوهش متن و جغرافیا را سورنا فیروزی و ویرایش گرافیکی را مهنوش دهنادی انجام داده‌اند.

 عنوان‌های به‌چاپ رسیده ‌در ویژه‌نامه‌ی کورش که پیوست امرداد شماره‌ی 298 است و از تاریخ شنبه 4 آبان‌ماه بر روی دکه‌های روزنامه‌فروشی جای گرفته‌اند عبارت است از :

• شور و هیجان از دیدن استوانه‌ی کورش ؛‌طنین فرمان آزادی کورش در آمریکا
• کورش از نگاه ویل دورانت
• عبدالمجید ارفعی در گفت‌وگو با امرداد ؛ داستان و یادگویه‌های برگردان استوانه‌ی کورش بزرگ
• باورهای مردمان بومی پاسارگاد درباره‌ی کورش
• کورش ازنگاه آلبر شاندورفرانسوی
• میرجلال‌الدین کزازی از کتاب «پدر ایران» می‌گوید : داستان زندگی کورش بزرگ از زبان کزازی
• لغزش اروپاییان در شناخت کورش بزرگ 
• گفت‌وگوی ویژه‌ی «امرداد» با لوریس چکناوریان، سازنده‌ی سمفونی کورش بزرگ
• کورش از نگاه کنت دوگوبینوی فرانسوی
• جستاری در شیوه‌ی شهریاری کورش بزرگ در نگاه فیلسوفان، کورش بزرگ در آیینه‌ی فرزانگی( نوشته‌ی دکتر علی علی‌بابایی)
• کورش بزرگ در متون کهن
• فرمان کورش بزرگ افتخار ایران‌زمین
• کورش از نگاه کریستین‌سن
• کتاب‌شناسی کورش بزرگ
• کورش بزرگ از نگاه سر پرسی سایکس 

ادامه مطلب ...

به مناسبت یادروز کورش بزرگ


هفتم آبان ماه، یادروز کوروش بزرگ:

فرصتی برای بازنگری  

و بازاندیشی برای سرافرازی هرچه بیشتر ایران

دکتر داود هرمیداس باوند ( استاد حقوق و روابط بین الملل و سخنگوی جبهه ملی ایران)

در زمانی که نظام برده داری و طبقه بردگان جایگاه و نقش تعیین شده در دولت شهرها و امپراتوری های وقت داشتند و در تعارضات نظامی-سیاسی غالبا" سرنوشت جوامع مغلوب به نابودی  و یا اسارت جمعی رقم زده می شد و فاتحان اعمال این خشونت ها و برخوردهای غیرانسانی را به عنوان جزیی از مدیریت و اداره صحیح نظام امپراتوری یا دولت شهرها تلقی می نمودند و فراتر از آن با فخر تمام چنین اعمالی را برای آگاهی آیندگان در کتیبه های خود منقوش می ساختند، چنانکه در این رابطه "سناخریب" پادشاه آشور ( 705-682 قبل از میلاد) درباره حمله خود به کشور عیلام چنین می گوید: " من سی و چهار دژ و شهر عیلام را تسخیر نمودم ، اهالی آنها را اسیر کردم و شهرها را آتش زدم و به خاکستر تبدیل نمودم و دود آتش مانند دود یک قربانی بزرگ پهنای آسمان را فرا گرفت". در همین راستا "آشوربانیپال" دیگر پادشاه آشور (625 قبل از میلاد) پس از تسخیر کشور عیلام تنها به کشتار و غارت ساکنان عیلام بسنده نکرده، بلکه با شکافتن مقابر پادشاهان و قهرمانان عیلامی، استخوان های آنان را نیز به نینوا پایتخت آشور فرستاد و در کتیبه خود می گوید: "سرزمین شوشان و شهر ماداکنو و شهرهای دیگر را با خاک یکسان کردم  و در مدت یکماه و یک روز کشور عیلام را به تمامی عرض آن جاروب نمودم. من این کشور را از حشم و گوسپند و نیز از نغمه های موسیقی بی نصیب ساختم و به ددان، ماران و جانوران صحرا و آهوان اجازه دادم آن را فرا گیرند".

 

ادامه مطلب ...

به مناسبت روز جهانی کورش بزرگ


برگزاری همایش یادبود استوانه کورش در دانشگاه تهران

همزمان با روز جهانی کورش بزرگ، سومین همایش روز جهانی کورش بزرگ با عنوان "یادبود استوانه کورش بزرگ" از سوی انجمن علمی دانشجویان دانشگاه تهران برگزار می شود. به گفته مجید خلجیان یکی از دلایل برگزاری همایش،  نشان دادن این واقعیت است که کورش ستیزی های برخی افراد باعث نشده که یاد و خاطره این بزرگ مرد تاریخ فراموش شود.

این همایش در روز 7 آبان ماه 92 از ساعت 15 و 30 دقیقه در تالار فردوسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران برگزار می شود. محمد تقی ایران پور (استاد دانشگاه فردوسی)، شاهرخ رزمجو (پژوهشگر موزه بریتانیا)، روزبه زرین کوب (استاد دانشگاه تهران)،محمد رضا کارگر(مدیر کل امور موزه های کشور)، سخنرانان این همایش خواهند بود. حضور در این همایش برای همه دوستداران فرهنگ ایران آزاد است.

به مناسبت روز کورش


هفتم آبان سال 539 پیش از میلاد

روزِ بنیاد کشور ایران به عنوان واحدی سیاسی

دکتر شروین وکیلی (جامعه‌شناس و پژوهشگر تاریخ )

 

سی و شش قرن پیش، در حدود سال 1595 پ.م. شاه کشور هیتی، که مورسیلیس نام داشت، در حمله­ی برق‌آسایی مهم‌ترین شهر میان‌رودان باستان، یعنی بابل، را فتح کرد. مردم بابل برای دفاع از شهر خود بسیار کوشیدند، اما شکست خوردند. پس از سقوط شهر، مورسیلیس بعد از چند هفته ناچار شد به کشور خویش برگردد و بابل را به حال خود رها کند. فرزندان او هرگز نتوانستند بر بابل حکومت کنند.

سیصد و شصت و پنج‌ سال بعد، در حدود 1240 پ.م. شاه مقتدر آشور، که توکولتی نینورتا نام داشت، پس از غلبه بر مقاومت شدید بابلی‌ها موفق شد این شهر را فتح کند اما او هم نتوانست بر این کشور حکومت کند و بعد از چند ماه به دنبال شورش بابلیان از این قلمرو رانده شد. نوادگان او که در سرزمینی نزدیک به بابل می‌زیستند، بارها و بارها به این شهر حمله کردند و اغلب موارد در فتح و غارت بابل کامیاب می‌شدند. اما هم‌چنان بعد از هر پیروزی با مقاومت و شورش بابلی‌ها روبه‌رو می‌شدند و از این اقلیم رانده می‌شدند. پانصد و پنجاه سال به این ترتیب سپری شد، تا آن که در 700 پ.م. سناخریب، شاه آشور، به بابل تاخت و این شهر را تسخیر کرد. او پیش از این هم دو بار بابل را فتح کرده بود و هر دو بار به خاطر شورش مردم بابل ناچار شده بود ارتش خود را از آن منطقه خارج کند. در سومین بار، شاه خونخوار آشور از مقاومت مردم این شهر دستخوش خشمی جنون‌آمیز شد و فرمان داد تا بابل را با خاک یکسان کنند. سربازانش مسیر رود دجله را برگرداندند و این منطقه­ی باستانی را به باتلاقی متروک تبدیل کردند. با وجود این، فرزندانش بعد از چند سال او را کشتند و شهر بابل را دوباره بازسازی کردند و استقلال ظاهری­اش را به رسمیت شناختند. فرزندان سناخریب تا چهل سال بر بابل فرمان راندند و در این مدت بابل چندین بار شورش کرد.

در هفتم آبان‌ماه 539 پ.م. مردم بابل دروازه­های‌شان را بر کوروش گشودند و شاه پارس‌ها بدون نبرد وارد شهر شد و کتیبه‌ی حقوق بشر را، هم‌زمان با متحد شدن قوم‌های مقیم ایران‌زمین، نویساند. پس از آن جانشینان کوروش تا 230 سال بر بابل فرمان راندند.

  

ادامه مطلب ...

یادداشتی از دکتر دهقانی درباره سوریه


بازار خونین فینه دوزان عثمانی در سوریه

دکتر محمود دهقانی

در سایه روشن تاریخ منطقه خاورمیانه شاخه هایی نو رسته و پیوند خورده از ریشه و تبارهای  این منطقه سر برون آورده.  با آشنایی خوب استعمار از ضعف حافظه تاریخی مردم خاورمیانه، سیل خون به راه افتاده و بهار عربی را به خزان تبدیل کرده اند و هم اکنون مردم منطقه  دل و قلوه خور، برادران خود شده اند و بر چهره های خود با خشم و غضب چنگ می زنند.

هر روز بر تعصبات مذهبی و قومی دامن زده می شود و نه تنها جوانان خاورمیانه در خون خود می غلتند، بلکه ساختمان ها تخریب و آثار باستانی ملت های منطقه نیز به تاراج رفته و سر از بازار جهان در می آورد. بیشترین آثار به تارج رفته سوریه در شهر حلب بوده است، شهری که سعدی شاعر شیرین سخن شیرازی نیز از آن یاد کرده است. شهری در شمال غربی سوریه که روزگاری جایگاه چهار اسقف اعظم کلیساهای یونانی و ارمنی و کاتولیک و پروتستان بود. شهری که اقوام مختلفی از جمله اقوام سامی، اموی، آرامی، آشوری، بابلی، یونانی، رومی ، ایرانی و مصری در فرهنگ آن سهیم بوده اند. 

ادامه مطلب ...

گزارش دو رویداد هنری از استرالیا



گزارش دو رویداد هنری سینمای ایران، در سیدنی استرالیا

دکتر محمود دهقانی

هنگامی که وارد دفتر دوست عزیز پرفسور "خاویر آلوارز- مون"، ایران شناس متخصص در تاریخ باستانی ایلام  شدم، همان طور که داشت سیبی را دندان می زد از بشقاب، سیب دیگری را برداشت و رو به من پرت کرد و  در حین جدال دندان با سیب اطلاع داد که آقای دکتر حمید نفیسی در دانشگاه سیدنی و دانشگاه "نیو ساوت ویلز" با فیلم و اسلاید در مورد تارخ سینمای ایران سخنرانی خواهد داشت و دیگر این که هنرمند ایرانی خانم "نیکی کریمی" هم در جشنواره بین المللی فیلم پارسی در سیدنی استرالیا خواهد بود و با تماشاچیان و گزارشگران صحبت خواهد کرد.

ورود به سخنرانی دکتر نفیسی برای همگان رایگان بود، اما دو بلیط برای تماشای فیلم خانم کریمی با اینترنت  گرفتم و با هم به هر دو برنامه هنری ایران در استرالیا، رفتیم. با تمام گرفتاری ختنه سوران ویراستاری دو کتاب خودم در مورد معماری روزگار صفوی، حیفم آمد گزارش کوتاهی از این دو رویداد هنری سینمایی را در حالی که در روزگار خیلی جوانی در اسپانیا درس "سینماتوگرافی" نیز خوانده ام، ننویسم:

 

ادامه مطلب ...

نامه سرگشاده به دکتر روحانی


نامه سرگشاده فعالان مدنی اصفهان به رئیس جمهور

از انتخاب افراد بی تدبیر برای اداره اصفهان خودداری شود

جمعی از روزنامه نگاران سیاسی، میراث فرهنگی و محیط زیست، فعالان مدنی، هنرمندان و پژوهشگران اصفهان با امضای نامه ای، از رییس جمهور خواستند در انتخاب بالاترین مقام اجرایی این دولت در استان اصفهان، به سابقه تدبیر وی در امور و فعالیت های گذشته و نگاه افکار عمومی استان به وی توجه داشته باشد و از انتخاب افرادی به عنوان استاندار اصفهان که طی سال های گذشته با بی تدبیری هویت، تاریخ و توانمندی های این شهر را به تاراج گذاشته اند، خودداری شود. به گزارش ایران نامه، در بخشی از این بیانیه آمده است:

ما جمعی از روزنامه نگاران میراث فرهنگی و محیط زیست، فعالان مدنی، هنرمندان و پژوهشگران شهر گنبدهای فیروزه ای، از شما می خواهیم که از انتخاب افرادی که طی سال های گذشته با بی تدبیری هویت، تاریخ و توانمندی های این شهر را به تاراج گذاشته اند، خودداری کنید که "آزموده را آزمودن خطاست".   

از شما می خواهیم که مسند این شهر را به دست کسانی نسپارید که در روزگار خرد جمعی، بر اسب چموش تفکرهای بسته راندند، رسانه ها را با ریسمان تکذیب، تهدید و یا تطمیع به چاه خاموشی فرستادند، از مترو ماری برای فروخوردن چهارباغ ساختند، از جهان نما بلند بالایی برای حذف میدان نقش جهان، به قد و قامت خیابان ها فکر کردند و در آزادسازی ها گرفتار آمدند.

از شما می خواهیم که فردی را به عنوان بالاترین مقام اجرایی استان انتخاب کنید که به اصفهان طلایی فکر کند نه به اصفهان تبلیغاتی. از شما می خواهیم که تدبیر کنید تا امیدی بشکفد در سیمای نصف جهان. 

به مناسبت سالگرد کودتای 28 امرداد


بیانیه جبهه ملی ایران در سالگشت کودتای 28 امرداد

شصت سال پس از کودتا

 

اکنون که شصت سال از کودتای 28 امرداد1332 سپری شده و ما بر بلندای برج زمان ایستاده و به گذشته ای که زیرپای ماست نظر می افکنیم، خیلی بهتر از پیش و روشن تر از قبل می توانیم به عمق فاجعه کودتای28 امرداد و اثرات منفی و مخربی که آن کودتا بر میهنمان ایران و منطقه خاورمیانه و حتی برصلح و امنیت جهانی برجای گذاشته پی ببریم.

امروز که ده ها جلد کتاب خاطرات عوامل اجرائی کودتا و هزاران مقاله از طرف پژوهشگران تاریخ و سیاست مداران و جامعه شناسان منتشر گردیده و صدها برگ اسناد محرمانه سی ساله مربوط به کودتا از سوی سازمان های اطلاعاتی انگلیس و آمریکا افشا گردیده و اسرار آن از پرده بیرون افتاده است، معلوم گردیده که چه توطئه خائنانه ای علیه منافع و حاکمیت ملی ایران و استقلال و آزادی این کشور صورت گرفته است. 

ادامه مطلب ...