پل ورزنه و پل اژیه

آخرین پل‌های تاریخی زاینده رود 

 

پل تاریخی ورزنه:

ورزنه، شهری از توابع بخش بن‌رود در شهرستان اصفهان است. این شهر در نزدیکی  تالاب بین‌المللی گاوخونی واقع ‌است. پل ورزنه آخرین پل تاریخی بر بستر زاینده‌رود است. برخی شالوده اولیه آن را به دوران دیلمیان و سلجوقیان نسبت داده و سازنده آن را شخصی بنام سیف‌الله اردکانی می‌دانند و برخی عقیده دارند که به دستور شاه سلیمان صفوی و با معماری «محمد شفیع ورزنه‌ای» وزیر دارالعباد یزد در سال  1065 خورشیدی ساخته شده است.

 در دهه 50 خورشیدی، بدنه، معبر و آب‌برهای پل ورزنه به صورت جزئی مورد مرمت قرار گرفته است. این پل از جنس سنگ، آجر و ساروج، با 10 دهانه و یازده پایه و ارتفاع آن 6 متر و طول 70 متر و عرض 7 متر می‌باشد. پل ورزنه در تاریخ 1357/07/07 به شماره 1434 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.  

این پل در دو مرحله ساخته شده است . در مرحله اول قسمت جنوبی آن با هفت دهانه و در مرحله بعدی قسمت شمالی با سه دهانه، احتمالا در حدود بیش از یک قرن پیش، ساخته شده است که به این ترتیب شیوه ساختمان آن (چه در نحوه آجر چینی ها و چه در شکل و ابعاد آب بر ها و میل راهنماها ) دردو قسمت تفاوت چشمگیری دارد.

پل ورزنه تا حدود 30 سال پیش محل عبور خودرو های سنگین بود و اکنون در ضلع شرقی و غربی آن دو پل بتنی ساخته شده است. پل تاریخی ورزنه اکنون در وضعیت خوبی به سر نمی برد و به مرمت فوری نیاز دارد.  

           

        

          

                       

                            پل تاریخی ورزنه - مهرماه۹۱ - عکس‌ها از شاهین سپنتا

پل تاریخی اژیه:

پل تاریخی اژیه در نزدیکی شهر اژیه از بخش جلگه شهرستان اصفهان و سر راه کوهپایه به ورزنه، بر بستر زاینده رود ساخته شده و مکان آن قبل از پل ورزنه قرار دارد. پل اژیه بازمانده از دوره صفوی و دارای 13 پایه و 12 دهانه است که به سومین پایه‌ سمت جنوب غربی آن، دیواری حائل به ارتفاع 3 متر افزوده شده تا بخشی از آب رودخانه را به کناره هدایت کند. پل اژیه دارای طول 57 متر و ارتفاع 6 متر و سی سانتی‌متر  و  پهنای 3 متر و 80 سانتی‌متر است.

پل اژیه از جنس آجر، سنگ و ساروج، در اصل برای عبور سواره و پیاده از روی زاینده رود ساخته شده بود و  در حال حاضر در کنار آن پلی بتنی ساخته‌اند که برای گذر وسایل نقلیه استفاده می‌شود.

این پل در سال 1349 خورشیدی یک بار توسط «حاج ملا محمد خوراسگانی» مرمت جزئی شد و در سال‌های اخیر پس از آن که بر اثر جریان‌های فصلی زاینده رود چندین بار تخریب شد، به صورت کلی باز سازی شد ولی چند سالی است که کمتر جریان آب زاینده رود را به خود دیده است. 

           

           

                              پل تاریخی اژیه- مهرماه ۹۱- عکس از شاهین سپنتا