گزارشی از همایش روز اصفهان

سومین همایش روز اصفهان برگزار شد 

ایران نامه - شاهین سپنتا:  همایش نکوداشت روز یکم آذرماه، روز اصفهان، در تالار امیرکبیر دانشگاه خوراسگان برگزار شد. در این همایش یک روزه که به کوشش انجمن دوستداران اصفهان و با همکاری دانشگاه آزاد خوراسگان و جمعیت طبیعت یاران برپاشد، دوستداران اصفهان، دانشجویان، و چهره های فرهنگی، هنری و دانشگاهی اصفهان حضور داشتند. در ابتدای این همایش دکتر رضا عبدالهی استاد تاریخ دانشگاه اصفهان با اشاره به اهمیت روز یکم آذرماه به عنوان روز اصفهان گفت: «در حال حاضر دو روز در طول سال به عنوان روز نکوداشت اصفهان گرامی داشته می شود. یکی سوم اردیبهشت ماه  و دیگری اول آذرماه است. اولی منسوب به شیخ بهایی است و گفته می شود که روز تولد شیخ بهایی است و چون بنا را بر این می گذارند که او خیلی کارهای مهمی برای اصفهان کرده پس این روز را شورای شهر به عنوان روز اصفهان نام گذاشته است. اما می دانیم که خیلی از کارهایی که به شیخ بهایی نسبت می دهند از جمله طومار آب اصفهان قبل از او به سرانجام رسیده و یا برخی موارد بعد از مرگ او انجام شده است. در ضمن اگر روز تولد او را که 26 ذی الحجه است به تاریخ خورشیدی تبدیل کنیم برابر با هشتم اسفندماه می شود نه سوم اردیبهشت و این اشتباه بزرگی است که شورای شهر و شهرداری مرتکب شده اند.»

نویسنده کتاب "تاریخ تاریخ در ایران" در ادامه افزود: « اما آذرماه یا برج قوس از دیرباز به عنوان زایچه اصفهان شناخته می شده است در ضمن آذرماه آغاز سال آبی اصفهان و شروع تقویم تقسیم آب اصفهان بوده است. لذا بهترین انتخاب اول آذرماه است و امیدواریم همین روز تثبیت شود.» 

باغ ایرانی آوازه ای جهانی دارد

در نشست نخست برنامه با عنوان "ثبت جهانی باغ ایرانی"، دکتر محمد حسین طالبیان یکی از تهیه کنندگان پرونده باغ ایرانی برای ثبت در فهرست میراث ناملموس جهانی گفت: «نظام هندسی باغ ایرانی از زمان کورش و به خواست او پدید آمد و از آن زمان طراحی باغ ایرانی جهارباغ متجلی شد که البته در آن زمان ساختار چهارگانه مدنظر نبود بلکه مفهوم چهارباغ  بر بنیان چهار رکن پدیده های هستی موردنظر بوده است. لذا با توجه به این مفاهیم باغ پاسارگاد به عنوان ریشه و بنیان باغ ایرانی شناخته شد و در این پرونده در راس 9 باغ ایرانی به ثبت رسید. البته مطالعات اخیر و کاوش های همین چند روز پیش نشان داده است که پس از باغ پاسارگاد در مقابل صفه تخت جمشید یا شهر پارسه، باغ های عظیمی در زمان هخامنشیان ایجاد شده بود.»

وی افزود: «در پروسه انتخاب تعدادی باغ برای ثبت در پرونده باغ ایرانی، این 9 باغ یعنی پاسارگاد، ارم، چهلستون، فین، عباس آباد، شاهزاده، دولت آباد، پهلوان پورو اکبریه از بین حدود 60 باغ انتخاب شدند و خوشبختانه ثبت پرونده باغ ایرانی باعث شد که از این پس شناخت بهتری از باغ ایرانی وجود خواهد داشت و دیگر به اشتباه از آن با نام های باغ عربی یا اسلامی یاد نمی شود. در ضمن در این پرونده نشان داده شده که در سایر نقاط جهان نیز دیگر ملل در باغ سازی از باغ ایرانی تاثیر پذیرفته اند.»    

توسعه ناپایدار صنعت و خشکی زاینده رود 

در نشست دوم این همایش که با عنوان " زاینده رود و اصفهان" برگزارشد، دکتر مهدی بصیری، عضو هیات علمی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان در سخنان خود درباره بحران آب زاینده رود گفت: «نامناسب ترین جایی که می شد ذوب آهن اصفهان را ساخت در کنار زاینده رود بوده است چون با چند برابر شدن جمعیت اصفهان و توسعه  ذوب آهن و فولاد مبارکه امروز آب زاینده رود کفایت نمی کند و سدی که برای مصارف صنعتی و شرب زده شد امروز عامل خشکی تالاب گاوخونی و کم شدن آب در شرق اصفهان و خشکی بستر زاینده رود شده است.»

عضو هیات مدیره جمعیت پیام سبز استان اصفهان در ادامه افزود: «متاسفانه از سال 59 کنترل بر روی رودخانه از دست رفت و اجازه پمپاژ و برداشت آب از رودخانه داده شد در صورتی که آب زاینده رود مشمول حقابه است و حقابه دیگران را دولت نمی تواند به صورت خلاف به کسان دیگری واگذار کند و در سال 80-79 با اولین خشکی زاینده رود مواجه شدیم و سپس برداشت ها اضافه شد و به خشکی فعلی رسیدیم که از سال 88 آغاز شد.» 

                                      

                                                       دکتر مهدی بصیری

وی ادامه داد: «به این ترتیب عوامل متنوعی همچون ایجاد صنایع مصرف کننده و آلوده کننده و عقب افتاده کشورهای دیگر در اصفهان به جای ایجاد صنایع دانش بنیان،  و انتقال آب به سایر استان ها، و برداشت بی رویه از بالادست و پایین دست سد زاینده رود و توسعه بی رویه شهرها، رشد جمعیت و ایجاد فضای سبز باعث شده است که زاینده رود به خشکی بگراید. مدیریت واحد حوضه زاینده رود در سال 1383 از طرف وزارت نیرو برداشته شد و طرح استقلال آب استان ها که طرح خطرناکی بود ارائه شد که در نهایت با مصوبه مجلس و شورای نگهبان تصویب شد و در سال 84 سهمیه میزان آب تخصیصی به  استان نیز برداشته شد و اجازه داده شد که به هر میزان آبی که هر استان می خواهد بردارند که استان چهارمحال نیز مازاد بر سهمیه اش برداشت می کند.

بصیری افزود: «متاسفانه در وضعیتی هستیم که نهادهای نظارتی برای رفع این معضل کاری نمی توانند انجام دهند وقتی رئیس جمهور مملکت می آید و اجازه برداشت غیرقانونی آب را می دهد.»

وی تاکید کرد: «پس همه مردم اصفهان به طور جدی باید از رئیس جمهور بخواهند که آب اصفهان باید تامین شود.» 

وی تاکید کرد: « توسعه ناپایدار صنایع که یک فریب بزرگ و بزرگترین مشکل اصفهان است، کافی است. مگر نه این که اصفهان را پایتخت فرهنگ و تمدن می نامند پس چرا توسعه فرهنگی اصفهان در اولویت نیست؟   

آسیب به پل های تاریخی اصفهان

 دکتر بصیری در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به تاثیر زیان آور و مخرب خشکی زاینده رود بر آثار تاریخی اصفهان به ویژه پل های تاریخی گفت: « اگر میزان آب های زیرزمینی اصفهان که از زاینده رود تغذیه می شوند کم شود ما شاهد فرو نشست زمین هستیم که این روند به پی و پایه های آثار تاریخی مثل سی و سه پل که باید در آب قرار داشته باشد، ضربه جدی می زند.»  

در همین مورد، دکتر عبدالله جبل عاملی, معمار و عضو هیات علمی دانشگاه خوراسگان گفت: « پایه های سی و سه پل بر حجمی از شن و ماسه قرار دارد که فضای بین آنها از آب پر می شود و اگر در اثر خشکی پیاپی و طولانی از این حجم آب کاسته شود، این موضوع می تواند برای سی و سه پل زیان آور باشد.»  

شورایی برای مدیریت واحد بر زاینده رود

دکتر سیروس شفقی، استاد جغرافیای دانشگاه اصفهان و رئیس انجمن دوستداران اصفهان نیز درباره مدیریت آب زاینده رود تاکید کرد: « برای تصمیم گیری درباره حوضه آب زاینده رود باید شورای متشکل از نمایندگان استان هایی که این رود از آن می گذرد یا از آب آن بهره مند می شوند، تشکیل شود و یک مدیریت واحد برای زاینده رود تصمیم گیری کند.» 

      

                                      نمایش فیلمی از زنده یاد استاد مهریار 

        

 در نشست سوم این همایش که بعدازظهر برگزار شد، مهندس حمید میرمیران و دکتر فرخ زنوزی درباره گذشته و آینده محور تاریخی و فرهنگی اصفهان به سخنرانی پرداختند. در پایان نشست دوم و سوم این همایش دو میزگرد با حضور کارشناسان دکتر سیروس شفقی، دکتر عبدالله جبل عاملی، دکتر مهدی بصیری،  دکتر مهدی کیوان، مهندس تیموری منش، مهندس مصطفی پسران بهبهانی، دکتر مریم قاسمی، حشمت الله انتخابی، مهنس اسفندیار حیدری پور، دکتر فرخ زنوزی، مهندس حمید میرمیران، مهندس حسن روانفر، مهندس مهرداد بهمنی، مهنس عبدالرسول قریشی، دکتر عباس صنیع زاده و مندس علیرضا خواجویی برگزار شد که به پرسش های حاضران پاسخ دادند.