لوح های گلی تخت جمشید حراج نخواهند شد

 

گِل نبشته‌های تاریخی تخت جمشید از حراج نجات یافتند

ایران‌نامه: دادگاه تجدید نظر ایالت ایلینوی آمریکا، دیروز سه‌شنبه رای دادگاه بدوی مبنی بر ضبط و حراج گل‌‌نبشته‌های تخت جمشید را به نفع گروهی از شاکیان رد کرد و پرونده را برای بررسی بیشتر به دادگاه بدوی پس فرستاد. به گزارش رسانه‌های خبری، قاضی شعبه هفت دادگاه تجدید‌نظر با لغو حکم دادگاه بدوی اعلام کرد که ضبط و فروش آثار باستانی ایران موجود در دانشگاه شیکاگو به منظور پرداخت بیش از پنج میلیون دلار غرامت به قربانیان آمریکایی در یک مرکز خرید در شهر بیت‌المقدس مجاز نیست. گفتنی است که پس از صدور حکم دادگاه بدوی، شاکیان پرونده در جستجوی اموال متعلق به ایران برآمده بودند تا از طریق مصادره و فروش آن‌ها، حکم دادگاه در مورد دریافت غرامت را به اجرا بگذارند. از جمله اموالی که آنان خواستار حراج آنها شدند، سه مجموعه اشیا‌ی باستانی شامل ظروف سفالی، جواهرات و گل‌نبشته‌های ایلامی بود که در موزه تاریخ طبیعی در شیکاگو و موسسه شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو نگهداری می‌شود. 


بیشتر گل‌نبشته‌های باروی تخت جمشید که در کاوش‌‌های سال‌های 1312 و 1313 و همچنین 1316 و 1317در تخت جمشید یافت شد، سندهای امور مالی ایالت فارس در سال‌های سیزدهم (509 پ. م ) تا بیست و هشتم (494 پ.م.)  پادشاهی داریوش بزرگ و سال‌های 492 تا 458 پیش از میلاد، یعنی در فاصله سی‌امین سال پادشاهی داریوش بزرگ تا هفتمین سال پادشاهی اردشیر یکم را در بر‌می ‌گیرند و آگاهی بسیاری از آنچه در آن زمان در ایالت فارس می‌‌گذشته به ما می‌‌دهند.

 پس از کشف این گل نبشته‌ها، بر اساس یک توافق میان دولت ایران و مؤسسه شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو در آن زمان، بخشی از آن ها فقط به مدت سه سال به آن موسسه امانت داده شد تا مطالعه و ترجمه شوند و پس از پایان مطالعه در زمان معین به ایران بازگردانده شوند. البته این موسسه پس از چند سال، شماری از گل‌نبشته‌ها را که به علت آسیب‌دیدگی، امکان پژوهش روی آن‌ها وجود نداشت به ایران بازپس فرستاد و به مطالعه گل‌نبشته‌های سالم‌تر پرداخت و مدتی بعد 300  گل نبشته دیگر به ایران برگردانده شده و شماری دیگر هنوز به صورت امانت در اختیار دانشگاه شیکاگو قرار دارد که اکنون با رای دادگاه فعلا از حراج نجات پیدا کرده‌اند و امیدواریم در آینده نزدیک به میهن بازگردند.

دو سال پیش، دکتر عبدالمجید ارفعی نویسنده کتاب «گِل‌نبشته‌های باروی تخت جمشید» در گفتگویی با ایران‌نامه، ابراز امیدواری کرد که با تامین اعتبارات لازم، ترجمه فارسی و انگلیسی همه گل‌نبشته‌های تخت جمشید که در موسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو نگهداری می‌شود و تاکنون منتشر نشده است به عنوان بزرگترین مجموعه اسناد دست اول از دوران هخامنشی، در یک مجموعه چهار جلدی منتشر شود. وی ضمن استقبال از تقبل احتمالی هزینه‌های چاپ از سوی افراد و یا نهادها، تنها دلیل به تعویق افتادن چاپ این مجموعه ارزشمند را نداشتن بودجه کافی دانست.