از خانه نواب تا آتشگاه اصفهان ...

چون دوست دشمن است، شکایت کجا بریم!؟

ایران‌نامه – شاهین سپنتا: این روزها خبر تخریب و سوزاندن خانه نواب و همچنین آغاز عملیات ساختمانی در حریم آتشگاه اصفهان، دو خبر مهم و نگران‌کننده‌تر از میان صدها خبری است که روزانه درباره تخریب و تهدید میراث فرهنگی در اصفهان منتشر می‌‌شود. در مورد خانه نواب، اسفندیار حیدری‌پور مدیر کل میراث ‌فرهنگی اصفهان اعلام کرده است که از عاملان تخریب و آتش‌سوزی این خانه تاریخی شکایت خواهد کرد تا به استناد مواد 558 و 560 قانون مجازات اسلامی نسبت به تعقیب و مجازات عاملان تخریب و به آتش کشیدن آن اقدام شود و به زودی پرونده شکایت از این افراد در دادسرای عمومی و انقلاب اصفهان بررسی خواهد شد. حیدری‌پور در ادامه تاکید کرده است که: حفظ و حراست از آثار تاریخی و فرهنگی کشور در جهت حفظ هویت فرهنگی جامعه و تبدیل این آثار ارزشمند به ثروت ملی از وظایف عمومی آحاد ملت ایران است و برخورد با متخلفان امری ضروری و لازم است. 

اما پرسش اینجاست: با این که ماه‌ها از تخریب بخشی از این خانه می‌گذرد چرا اکنون که کارد به استخوان رسیده و متخلفان خاک خانه را هم دارند به توبره می‌کشند، این سازمان به فکر برخورد قانونی افتاده است؟ آیا می دانیم که اگر این شکایت به سرانجامی نرسد عملا راه برای تخریب خانه‌های تاریخی مشابه که مالک دلسوزی ندارند نیز باز خواهد بود؟ 

اسفندیار حیدری‌پور به نکته درستی اشاره کرده است. او گفته است که حفظ و حراست از آثار تاریخی وظیفه عموم ملت است. اما پرسش دیگر این است که کدام گوش شنوا در چند ماه گذشته به نگرانی و اعتراض برخی دوستداران اصفهان و رسانه‌های مستقل درباره خانه تاریخی نواب و آتشگاه اصفهان و موارد مشابه که کم هم نیستند، توجه کرده است؟  

اما ناشنوایی دولت، از مسئولیت ملت در پاسداشت میراث فرهنگی کم نمی‌کند. اگر میراث تاریخی متعلق به همه ملت است که هست، پس چرا در چنین مواقعی صدایی از عموم مردم و مدعیان شنیده نمی‌شود؟  

دیدیم که پس از وقوع «آب بازی مختلط در پارک آب و آتش تهران»، نماینده اصفهان در مجلس با انتقاد از آب بازی مختلط دختر و پسر در پارک‌های شمال تهران، گفت: «ما پیگیر این هستیم تا مشخص کنیم که بانی و متصدی این کار چه افراد و یا چه سازمان و نهادی بوده تا با آنها برخورد کنیم». وی در ادامه سخنانش گفت: «کاملا مشخص است که برخی در پی آن هستند تا هنجارشکنی را یک مساله عادی جلوه دهند اما باید مسئولین هوشیار باشند و به موقع وارد عمل شوند.»  

اما دریغ و افسوس که در مورد تخریب و آتش‌سوزی خانه نواب یا ساخت غیر اصولی واحد تجاری در حریم درجه یک آتشگاه، حتی در اندازه همین دو خط هم اعتراضی از این نماینده اصفهان و دیگران شنیده نشد.  

البته این بی‌اعتنایی‌ها تنها از جانب نمایندگان مجلس نبوده است. از رسانه‌های گفتاری و شنیداری و نوشتاری دولتی و خصوصی تا شبکه‌های اجتماعی اینترنتی و از سازمان‌های مردم‌نهاد مدعی حفاظت میراث فرهنگی تا سازمان‌های بین‌المللی مدعی دروغین نجات آثار تاریخی، همه چند روز است که درگیر موضوع آب‌بازی هستند و همه نوع مطلب از طنز و خبر و تحلیل درباره آن نوشتند اما حتی یک خط گزارش هم در مورد آنچه بر سر خانه نواب آمده است و یا دارد بر سر آتشگاه می‌آید، نمی‌نویسند.

خانه نواب که اکنون به ویرانه‌ای تبدیل شده است. برای جلوگیری از ساخت مجتمع تجاری در حریم درجه یک آتشگاه چه کردیم؟ بجز یک سازمان مردم نهاد، کدام نماینده مجلس یا سازمان مدافع میراث فرهنگی در این مورد واکنشی منطقی و شایسته نشان داده است؟  

شنیده‌ها حاکی است که اداره میراث فرهنگی اصفهان به شدت از سوی برخی نهادهای شهری و افراد بانفوذ زیر فشار است تا با ساخت مجتمع تجاری (هتل) در حریم آتشگاه موافقت کند. چرا در این هنگامه، افکار عمومی و رسانه‌ها، برای جلوگیری از این رخداد زیانبار، فشاری بر آن نهادها و افراد وارد نمی‌کنند و مخالفت خود را اعلام نمی کنند؟ آیا نشسته‌ایم تا این اتفاق هم بیافتند و آن را به سیاهه تخریب میراث فرهنگی و فهرست تاریخ‌زدایی اضافه کنیم و تنها به بهره‌برداری سیاسی و جناحی از میراث فرهنگی به عنوان ابزاری برای کوبیدن بر سر حریف استفاده کنیم؟

در هنگامه‌ای که نهادهای دولتی و غیر دولتی، رسانه‌ها و شخصیت‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی و همچنین عموم مردم یا نسبت به وظایف خود در مورد حفظ میراث فرهنگی ناآگاهند و یا از آن غفلت می کنند، شکایت از که به کجا خواهیم برد؟ و آیا نتیجه‌ای خواهد داشت؟