سرود ها و ترانه های ایران زمین: ۳ ) ترانه های میهنی کردی

مِهر ایران در ترانه های کُردی

کُردها مردمانی ایرانی هستند که در سرزمین ایران و بخش های جدا شده کردستان ایران یعنی در کردستان ترکیه، کردستان عراق و کردستان سوریه زندگی می کنند و بسیاری از آن ها نیز اکنون در کشورهای مختلف جهان پراکنده اند. کُردها در هر کجای جهان که باشند همه جای ایران را سرای خود می دانند. ایرانیان کُرد، بیشتر در استان‌های آذربایجان غربی، ایلام، کردستان، کرمانشاهان، لرستان، گیلان، و خراسان شمالی زندگی می کنند. زبان کُردی از شاخه غربی زبان های ایرانی است و کُردان اندیشه های خود را به گویش های مختلف این زبان بیان می کنند. ترانه سرایان کُرد در "گورانی"ها یا ترانه های خود از حماسه های شیرمردان و شیرزنان کُرد در نبرد با دشمنان سرزمین مادری سخن می گویند و دلاوری پاسداران میهن را می ستایند. مِهر ایران به عنوان خاستگاه و سرزمین مادری همه کردان جهان، در ترانه های کُردی جایگاهی ویژه دارد.ترانه زیبای "ایران، ایران" را می توانید به زبان کُردی بشنوید و متن آن را به کُردی و فارسی بخوانید. شعر این ترانه از ترانه سرای کُرد "حسن زیرک" است که در سروده هایش پیوسته به میهن آریایی و استوره های ایرانی توجه داشته است. ترانه دیگر نیز " وطن" نام دارد که ترانه سرایش تصویری زیبا از ایران، ارائه می دهد و عشق به سرزمین آریایی، سرزمین کاوه آهنگر را به زیبایی می سراید. ترانه کردی وطن را نیز بشنوید:    

ترانه " ایران، ایران " به کُردی"

ئیران، ئیران، ئیران بُو بَه مَه سکنی شیران

چاویت گِه لاویژه، دلو کیشی ئه ستیران

ئه گه ر بارگا که ی لینا عاله می کرده بریان

ئه گه ر بارگا که ی لینا، دنیا بوی که و ته گریان

برگردان ترانه کردی "ایران ایران" به فارسی:

ایران، ایران، ایران مسکن شیران شده است

چشم ( دیده) ات ستار سهیل است، قلبت کهکشان ستاره هاست

اگر بارگاهش را بنا نهد، عالم برایش دلسوخته می شوند

اگر بارگاهش را بنا نهد، دنیا برایش گریان می شود

ترانه " وطن " به کُردی:

به هه وای عیشقی دل به په روشه

وینه ی په روانه بفروزی خوشه

عیشقی  پیروزم زور پر خروشه

آو عیشقه عیشقی ولاته ولاته

ئه ی وه ته ن روحم فیداته فیداته

نه سیمت وینه ی عه تر و عه بیره

دیمه نت جواناو خوشه، دلگیره

زیخت دانه ی در، خاکت ئیکسیره

ئه ی خودا ئه م خاکه چه ن جوانه

ئه م به هه شته روی  جیهانه

بولبولی باغی کوردانم، کاوه نیژادم، خه لکی ئیرانم

بویار ئه خوینم، بونیشتمانم

ئه ی خودا ئه م باغه چه ن خوشه

ئه م ده نگه ده نگی سروشه

برگردان ترانه کُردی " وطن" به فارسی:

به هوای عشق او دلم پر پر شده است

مثل پروانه بسوزد بهتر است ( لذت بخش تر است)

عشق آزاد و رستگارم، بسیار پر خروش است

آن عشق، عشق وطن است ( وطن است، وطن است جانم)

ای وطن روحم فدایت، فدایت، فدایت

نسیمت مثل عطر و عبیر است

منظره ات زیبا و خوب و دلپذیر است

ریگ هایت همچون دُر، خاکت اکسیر است

ای خدایا این خاک چقدر زیباست

این بهشت روی جهان است

بلبل باغ خاک کردانم، کاوه نژادم، اهل ایرانم

برای یار می خوانم، برای میهنم

ای خدا این باغ چقدر دلنشین است

این صدا، صدای سروش است 

* گردآوری و اجرای این ترانه های زیبای کردی حاصل تلاش هنرمندانی چون شاهپور کمالی، علیرضا صنعتی، فرشاد رستمی، آرش صمیمی، محمود شاه ملکی و پژوهش های بهمن کاظمی است.